Từ năm 2020 đến nay, huyện Tiền Hải đã tập trung chỉ đạo, đẩy mạnh thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang, mừng thọ và lễ hội. UBND huyện đã xây dựng và triển khai đề án nâng cao chất lượng, hiệu quả nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang, mừng thọ và lễ hội trên địa bàn huyện, giai đoạn 2023 - 2030. Ngoài ra, hàng năm UBND huyện xây dựng và triển khai các kế hoạch tuyên truyền, vận động; kế hoạch thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang, mừng thọ và lễ hội trên địa bàn huyện. Qua một thời gian tích cực triển khai các đề án, kế hoạch đã tạo được những chuyển biến tích cực, mạnh mẽ, góp phần xây dựng nếp sống văn hóa lành mạnh, tiến bộ.

Tại các địa phương có nhiều mô hình hay, gương điển hình, như trong việc cưới ở các xã: Tây Giang, Tây Lương, Vân Trường, Nam Hải, Vũ Lăng, Nam Cường và thị trấn Tiền Hải đã thực hiện tổ chức trao giấy đăng ký kết hôn tại UBND xã, thị trấn một cách trang trọng, ý nghĩa. Trong việc tang, nhiều xã như Nam Hà, Tây Giang, Tây Phong chỉ sử dụng 3 - 5 vòng hoa để luân chuyển khi vào viếng, nhằm tránh lãng phí; tại các xã Vân Trường, Nam Hải, Nam Hà, Tây Giang không làm cơm mời làng xóm và người đến phúng viếng. 

Tại các giáo xứ, các cha xứ, ban trùm cũng đã tuyên truyền vận động bà con giáo dân thực hiện nghiêm túc nếp sống văn minh. Trong mừng thọ, một số địa phương không thực hiện tổ chức mừng thọ tập trung tại hội trường UBND xã mà tổ chức chúc thọ cho người cao tuổi tại gia đình như xã Tây Giang, Đông Long; tổ chức mừng thọ tại hội trường các thôn như xã Tây Lương…

Từ đầu năm 2024, xã Tây Giang đã xây dựng và triển khai thực hiện mô hình “Khu dân cư thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang, mừng thọ và lễ hội”. Để mô hình được triển khai đạt hiệu quả, UBND xã đã thành lập ban chỉ đạo gồm thành viên là các đồng chí lãnh đạo xã, trưởng các ban, ngành, đoàn thể, đơn vị tại địa phương. Đồng thời, thành lập tổ vận động ở 5 thôn, mỗi tổ gồm 14 thành viên trong cấp ủy, chi bộ, trưởng các chi hội cơ sở và một số người có uy tín trong thôn để tuyên truyền, vận động người dân thực hiện nếp sống văn minh. Ngoài ra, xã tích cực tuyên truyền, vận động bằng nhiều hình thức như treo băng rôn, khẩu hiệu tại nhà văn hóa 5 thôn, trên hệ thống truyền thanh xã, tổ chức quán triệt thực hiện mô hình tại các thôn; ký cam kết thực hiện mô hình với từng gia đình. 

Ông Tạ Văn Tình, Chủ tịch UBND xã Tây Giang cho biết: Sau một thời gian triển khai thực hiện mô hình, đến nay nhân dân xã đã cơ bản thực hiện nghiêm túc các nội dung trong việc cưới, việc tang, mừng thọ và lễ hội. Các đám tang thực hiện tốt việc không sử dụng nhiều vòng hoa tang, không làm cơm mời làng xóm và người đến phúng viếng; không rải giấy tiền, vàng mã khi đưa tang; vận động nhân dân hỏa táng người qua đời trên địa bàn xã đạt tỷ lệ từ 70% - 80%. Đối với việc mừng thọ được tổ chức tại nhà, không tổ chức mừng thọ tập trung tại xã, không làm cỗ to, chỉ mời cỗ trong nội bộ gia đình.

Lễ hội đền Cửa Lân.

Từ năm 2020 đến tháng 4/2024, trên địa bàn toàn huyện có 5.542 đám cưới được tổ chức, các cặp vợ chồng đến đăng ký kết hôn tại UBND xã, thị trấn; có 6.351 đám tang, các đám tang thực hiện theo nếp sống văn, các hộ gia đình đến khai tử tại xã, thị trấn. Nhìn chung các đám cưới, đám tang trên địa bàn đã có nhiều đổi mới. Đám cưới giữ được nét đẹp truyền thống, phù hợp với điều kiện của gia đình và phong tục tập quán của dân tộc. Việc tang đã có chuyển biến tích cực, từng bước xóa bỏ hủ tục lạc hậu, mê tín dị đoan… 

Trong 3 năm gần đây, số người cao tuổi trên địa bàn huyện được mừng thọ là 14.500 người ở tuổi 70, 75, 80, 85, 90, 95 và 100 tuổi trở lên. Trên địa bàn huyện hiện có 250 di tích được kiểm kê trong đó có 102 di tích được xếp hạng gắn với 52 lễ hội chủ yếu được tổ chức vào đầu năm.

Bên cạnh những kết quả đạt được, quá trình thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang, mừng thọ và lễ hội trên địa bàn huyện còn những tồn tại, hạn chế. Nhằm tiếp tục thực hiện việc cưới, việc tang, mừng thọ và lễ hội theo nếp sống văn minh, tránh hình thức, lãng phí, ngày 26/6/2024, huyện Tiền Hải đã tổ chức đối thoại với hơn 400 đại biểu là cán bộ và nhân dân các xã, thị trấn về vấn đề này. Tại hội nghị, những ý kiến của các đại biểu tham gia đóng góp đã nêu lên tồn tại, hạn chế, đồng thời nêu các giải pháp triển khai việc cưới, việc tang, mừng thọ và lễ hội theo nếp sống văn hóa mới trong thời gian tới. 

Ông Nguyễn Xuân Khánh, Bí thư Huyện ủy Tiền Hải đề nghị các phòng, ban, ngành, đơn vị trong huyện tiếp thu ý kiến, kiến nghị của cán bộ, nhân dân, đồng thời tăng cường vai trò lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy đảng, chính quyền về thực hiện nếp sống văn hóa trong việc cưới, việc tang, mừng thọ và lễ hội; phát huy tính tiên phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên để nhân dân noi theo.  Các cấp, ngành, đơn vị tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng công tác tuyên truyền để việc thực hiện nếp sống văn minh, qua đó tạo sự đồng tình hưởng ứng tham gia của quần chúng nhân dân. Tăng cường công tác quản lý nhà nước đối với việc cưới, việc tang, mừng thọ và lễ hội theo quy định của pháp luật, xây dựng và hướng dẫn những nghi thức phù hợp cho ban chỉ đạo các cấp triển khai, thực hiện. Kịp thời chấn chỉnh, ngăn chặn, phê phán những biểu hiện cổ hủ, lạc hậu, lãng phí không phù hợp với việc thực hiện nếp sống văn minh; xây dựng và giới thiệu các gương điển hình tiên tiến. Cần kế thừa có chọn lọc những phong tục, tập quán tốt đẹp của địa phương, cộng đồng dân cư; rà soát làm rõ các nội dung cần bảo tồn, những nội dung cần cải tiến cho phù hợp.

Trần Tuấn