Thứ 7, 04/05/2024, 08:14[GMT+7]

TBR225 kháng bạc lá - hướng đi mới trong thâm canh lúa

Thứ 4, 03/01/2024 | 09:02:50
8,668 lượt xem
Với những hiệu quả chứng minh từ thực tiễn, giải pháp “Nghiên cứu cải tiến tính kháng bạc lá (KBL) cho giống lúa TBR225 nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất và thích ứng với biến đổi khí hậu” của Công ty Cổ phần Tập đoàn ThaiBinh Seed xuất sắc giành giải nhất tại hội thi sáng tạo khoa học, công nghệ và kỹ thuật tỉnh lần thứ X.

TBR225 kháng bạc lá tăng thu nhập cho nông dân từ 4 - 6 triệu đồng/ha so với TBR225.

TBR225 là giống lúa thuần thuộc bản quyền của ThaiBinh Seed, được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn công nhận là giống quốc gia vào năm 2015. Giống lúa thuần TBR225 có thời gian sinh trưởng ngắn, sinh trưởng phát triển khỏe, đẻ nhánh khỏe, tái sinh mạnh, bông to, dài, nhiều bông, năng suất trung bình từ 70 - 75 tạ/ha, nếu thâm canh tốt đạt 85 - 90 tạ/ha, có khả năng thích ứng rộng và ổn định trên nhiều chân đất, chịu chua, úng trũng, có khả năng phục hồi mạnh sau thiên tai (rét hoặc lụt) và dịch bệnh, cấy được cả 2 vụ, có chất lượng gạo trong, tỷ lệ xay xát cao, cơm mềm dẻo, đậm, ngon, có mùi thơm được người tiêu dùng ưa chuộng. Giống lúa TBR225 đã thể hiện nhiều ưu thế vượt trội mang lại hiệu quả kinh tế cao, góp phần phát triển năng suất lúa bình quân của cả nước, tăng thu nhập cho bà con nông dân. Giống lúa TBR225 đang dần trở thành giống lúa được đưa vào cơ cấu gieo trồng của nhiều địa phương. Tuy nhiên, giống TBR225 có nhược điểm là nhiễm bệnh bạc lá (BBL) tương đối nặng ở vụ mùa dẫn đến nhiều rủi ro trong canh tác. Trước thực trạng này và để duy trì, phát triển một giống lúa tốt trong sản xuất, ThaiBinh Seed đã lai chuyển thành công gen KBL (Xa7) vào giống lúa TBR225. 

Ông Trần Mạnh Báo, Chủ tịch Hội đồng quản trị, Tổng giám đốc ThaiBinh Seed cho biết: Ở Việt Nam, BBL lúa được coi là một loại bệnh hại cực kỳ nguy hiểm, bệnh có thể làm ảnh hưởng 10 - 80% năng suất thậm chí mất trắng. Theo thống kê của Cục Bảo vệ thực vật, vụ hè thu năm 2016, tại các tỉnh phía Bắc, diện tích nhiễm BBL là gần 90.000ha (chiếm 9,4% tổng diện tích gieo trồng và tăng hơn 9 lần so với cùng vụ năm 2015), diện tích nhiễm nặng là 18.071ha, mất trắng 385ha. Trước đây, bệnh thường gây hại nặng trong vụ mùa ở miền Bắc nhưng trong những năm gần đây do sự biến đổi của khí hậu, bệnh gây hại nặng trong cả vụ xuân. Để phòng trừ, người dân đã sử dụng một số biện pháp như: xử lý hạt giống trước khi gieo, bón phân cân đối, bón sớm tập trung, sử dụng thuốc hóa học. Các loại thuốc được sử dụng thường có độ độc tính cao, phổ tác dụng rộng. Việc lạm dụng thuốc hóa học đã để lại nhiều hậu họa như làm tồn dư thuốc trên nông sản, gây ô nhiễm môi trường. Vì vậy, cho đến nay biện pháp sử dụng giống kháng bệnh vẫn được coi là hướng có hiệu quả cả về mặt kinh tế và môi trường. 

Giải pháp thực hiện từ năm 2016 đến năm 2023, trong đó từ năm 2016 đến năm 2020 hoàn thiện nghiên cứu quy tụ gen KBL vào giống lúa TBR225; từ năm 2021 đến năm 2023 thực hiện khảo nghiệm tác giả, khảo nghiệm sản xuất và phát triển giống. Giống lúa TBR225 KBL được tạo ra bằng phương pháp lai, chuyển gen KBL vào giống TBR225. TBR225 KBL vẫn giữ nguyên được các đặc tính tốt của giống TBR225 như: năng suất cao, chất lượng gạo ngon, khả năng thích ứng rộng, tái sinh mạnh sau thiên tai và dịch bệnh, nhưng khắc phục được nhược điểm của giống TBR225 là kháng BBL; giống TBR225 KBL được công ty chọn lọc, nâng cao chất lượng và năng suất, giảm giá thành hạt giống và được mở rộng vào sản xuất. Hiện nay, ThaiBinh Seed đã hoàn thiện quy trình kỹ thuật chọn lọc và sản xuất hạt giống và quy trình kỹ thuật thâm canh cho giống lúa TBR225 KBL, đã xác định được thời vụ gieo trồng, phương thức làm mạ, bón phân và mật độ cấy khuyến cáo cho sản xuất. Các quy trình thâm canh được nông dân áp dụng rộng rãi, làm tăng năng suất, chất lượng, hạ giá thành sản phẩm. 

Năm 2023, bà Nguyễn Thị Gấm, thôn Bến Hòa, xã Đông Động (Đông Hưng) “thắng lớn” với gần 4 mẫu lúa sử dụng giống TBR225 KBL. Bà Gấm cho biết: Dù chăm bón lượng phân như những hộ khác nhưng ruộng lúa cấy giống TBR225 KBL của tôi nổi bật bởi màu vàng ươm cuối vụ với bông lúa xếp dày sít, vàng sáng, rất sạch sâu bệnh, đặc biệt là sạch BBL... ai đi qua cũng trầm trồ khen. 

Giống lúa TBR225 KBL đã phát triển ra sản xuất trong năm 2021, 2022 và năm 2023 với diện tích khoảng 15.000ha, mang lại giá trị sản xuất tăng thêm khoảng 40 tỷ đồng. Với việc ứng dụng công nghệ sinh học phân tử vào chọn tạo và cải tiến giống lúa, ThaiBinh Seed đã chọn tạo ra nhiều giống lúa có năng suất cao, chất lượng cơm gạo ngon và đặc biệt là khả năng chống chịu tốt với các đối tượng sâu bệnh hại chính như đạo ôn, bạc lá, rầy nâu, thích ứng với biến đổi khí hậu, góp phần quan trọng vào quá trình đổi mới cơ cấu giống cây trồng, tăng năng suất và hiệu quả trong sản xuất nông nghiệp của cả nước. Giống lúa TBR225 KBL ra đời đã tạo ra một hướng đi mới trong sản xuất lúa ở các vùng thâm canh, góp phần thay đổi cơ cấu sản phẩm nông nghiệp theo hướng hàng hóa, tăng lợi nhuận cho người sản xuất trên cả nước. Đồng thời, tạo hướng đi mới trong sản xuất nông nghiệp theo hướng bền vững, thân thiện với môi trường. 

 Giống lúa TBR225 kháng bạc lá.

Lưu Ngần