Theo kế hoạch được chính quyền lâm thời Syria công bố hồi tháng 2 vừa qua, một chính phủ mới đại diện cho toàn thể nhân dân và bảo đảm sự đa dạng về chính trị, sắc tộc, tôn giáo sẽ nhậm chức vào ngày 1/3. Tuy nhiên, thời hạn này đã bị các bên ở Syria bỏ lỡ. Trong một bước đi nhằm thúc đẩy quá trình chuyển giao quyền lực, Tổng thống lâm thời Syria Ahmed al-Sharaa mới đây thông báo thành lập một ủy ban gồm bảy thành viên để soạn thảo hiến pháp cho giai đoạn chuyển tiếp.

Không thể phủ nhận những nỗ lực của chính quyền lâm thời Syria nhằm khôi phục ổn định, tái thiết đất nước và tăng cường hợp tác với các quốc gia trong khu vực. Hội nghị Ðối thoại quốc gia Syria, diễn ra hôm 25/2, được coi là cơ hội để các phe phái trao đổi về một lộ trình chuyển đổi có trật tự, hòa bình, đáng tin cậy. Tuyên bố của hội nghị đã đưa ra 18 điểm đóng vai trò định hướng cho chương trình cải cách thể chế, bao gồm các lĩnh vực chính trị, kinh tế, quốc phòng và quyền công dân. Ðáng chú ý, tuyên bố nhấn mạnh sự cần thiết phải xây dựng một quân đội quốc gia chuyên nghiệp.

Tuy vậy, để thực hiện những nội dung của tuyên bố là điều không hề dễ dàng. Ðây cũng là yếu tố khiến quá trình chuyển đổi ở Syria trở nên không chắc chắn. Sự sụp đổ của chính quyền cựu Tổng thống Bashar al-Assad đã dẫn đến cuộc đấu tranh mới giữa các phe phái trong nước, và việc giải giáp các nhóm vũ trang ở Syria - điều kiện tiên quyết để xây dựng quân đội quốc gia thống nhất - chắc chắn gặp nhiều thách thức.

Các lực lượng vũ trang do người Kurd lãnh đạo chưa chấp thuận đề xuất của ông al-Sharaa về giải giáp và hợp nhất vào quân đội quốc gia, cũng như không có đại diện tham gia Hội nghị Ðối thoại quốc gia Syria. Ðây là minh chứng cho tình trạng chia rẽ sâu sắc tại nước này. Theo hãng The New Arab, một số người dân Syria cho rằng, chính quyền dưới sự lãnh đạo của ông al-Sharaa đang dành ưu ái cho nhóm Hayat Tahrir al-Sham (HTS), bởi hầu hết thành viên của Ủy ban soạn thảo hiến pháp đều có mối liên hệ chặt chẽ với HTS và điều này có thể dẫn đến việc ủy ban chỉ đại diện cho "một bộ phận người dân Syria".

Hiện một số khu vực ở quốc gia Trung Ðông vẫn xảy ra xung đột giữa các phe phái, ảnh hưởng đến tình hình an ninh chung. Cùng với đó, các hành động gia tăng tấn công của Israel nhằm phá hủy cơ sở hạ tầng quân sự ở Syria càng làm căng thẳng dâng cao.

Ngày 3/3 vừa qua, Israel tiến hành các cuộc không kích vào một tiểu đoàn phòng không Syria gần thành phố ven biển phía tây Tartus. Ðặc phái viên Liên hợp quốc về Syria Geir Pedersen phản đối mạnh mẽ hành động leo thang quân sự này; kêu gọi tất cả các bên phải tôn trọng chủ quyền, sự thống nhất, độc lập và toàn vẹn lãnh thổ của Syria.

Sau hơn một thập kỷ chìm trong khói lửa giao tranh, nền kinh tế Syria đang trong tình trạng khó khăn nghiêm trọng. Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP) chỉ ra rằng, thiệt hại về cơ sở hạ tầng là một trong những trở ngại chính đối với công cuộc tái thiết Syria. Gần 50% số trường học bị đóng cửa, hơn 33% số nhà ở bị phá hủy.

Với tốc độ tăng trưởng hằng năm chỉ 1,3% hiện nay, Syria sẽ mất hơn 50 năm để khôi phục GDP về mức trước xung đột. Bởi vậy, chính quyền mới ở Syria phải gánh vác trọng trách khôi phục nền kinh tế, thu hút đầu tư, tái thiết đất nước trong điều kiện nguồn lực hết sức hạn chế.

Con đường đi đến một tương lai hòa bình và ổn định ở Syria vẫn còn nhiều gian truân. Ðiều cốt lõi là đất nước này chỉ thật sự phục hồi và hòa nhập với cộng đồng quốc tế khi các lực lượng chính trị đạt được đồng thuận nội bộ và giới lãnh đạo có chính sách đối ngoại cân bằng.

Theo Nhân Dân