Ông Trần Xuân Bình, trưởng tộc dòng họ Trần Tôn Phái Giáp cho biết: Dòng họ Trần Tôn Phái Giáp được hình thành từ lâu đời và có truyền thống khoa bảng từ xa xưa. Dòng họ hiện có trên 250 hộ với gần 1.000 nhân khẩu. Các gia đình sinh sống ở 8/11 thôn trên địa bàn xã, một số con em công tác ở xa quê hương. Điều đặc biệt là dòng họ có 40% số hộ theo đạo Công giáo, còn lại là các hộ lương dân. Xuất phát điểm của hầu hết các gia đình trong dòng họ là sản xuất nông nghiệp, điều kiện kinh tế khó khăn. Mặc dù vậy, việc học tập của con em luôn được các gia đình trong dòng họ coi trọng. Các gia đình luôn nỗ lực lao động, sản xuất, phát triển kinh tế, tạo điều kiện cho con em có môi trường học tập, giáo dục tốt.

Ông Trần Quyết Chiến, trưởng ban khuyến học dòng họ Trần Tôn Phái Giáp cho biết: Năm 2008, ban khuyến học dòng họ được thành lập với 13 thành viên. Từ khi thành lập, ban khuyến học liên hệ chặt chẽ với các gia đình, trường học trên địa bàn, nắm bắt số lượng, tình hình học tập của con em trong dòng họ. Ban khuyến học thường xuyên gặp gỡ, động viên, đôn đốc các gia đình, không phân biệt lương, giáo, gái, trai, cùng nhau quan tâm, tạo điều kiện tốt nhất cho con em học tập. Dòng họ vận động các gia đình, con em xa quê đóng góp, ủng hộ, xây dựng quỹ khuyến học, hiện có số dư trên 60 triệu đồng, tạo nguồn kinh phí tổ chức các hoạt động khuyến học cho con em. Hàng năm, vào ngày lễ 2/9, dòng họ tổ chức tuyên dương, khen thưởng con em đạt thành tích cao trong học tập, người đạt giải thưởng về nghiên cứu khoa học, đạt học hàm, học vị cao. Năm 2019, với sự ủng hộ kinh phí của 1 thành viên, dòng họ đã tổ chức cho các gia đình có học sinh đạt thành tích cao trong học tập viếng Lăng Bác và báo công dâng Bác; tham quan Văn Miếu Quốc Tử Giám (Hà Nội) nhằm giáo dục truyền thống hiếu học, khích lệ các cháu thi đua phấn đấu học tập. Các gia đình Công giáo, lương dân đều quan tâm việc học tập của con em. Bình quân mỗi năm, dòng họ có từ 50 - 70 cháu được khen thưởng. Hiện dòng họ có trên 100 người có trình độ đại học, thạc sĩ, tiến sĩ; nhiều con em trong dòng họ đỗ đạt, thành công ở nhiều lĩnh vực như nghiên cứu khoa học, y khoa, kinh doanh, nhiều người là bác sĩ, kỹ sư, giáo viên giỏi... Đặc biệt, dòng họ có hơn chục con em là sinh viên đang du học ở các nước: Mỹ, Pháp, Canada, Đức. Nhiều con em dòng họ thành đạt đã ủng hộ từ vài triệu đến hàng trăm triệu đồng góp phần xây dựng nông thôn mới tại quê hương như anh Trần Xuân Thủy, ông Trần Văn Huyên...

Anh Trần Xuân Thủy, dòng họ Trần Tôn Phái Giáp, hiện sinh sống tại Hà Nội cho biết, mặc dù ở xa nhưng mỗi dịp dòng họ tổ chức lễ trao thưởng cho học sinh tiêu biểu, gia đình anh đều đưa các con về dự. Được vinh danh, nhận quà trao thưởng từ dòng họ, các cháu rất tự hào. Tinh thần hiếu học của dòng họ là động lực để vợ chồng anh luôn quan tâm, chăm lo việc học tập của các con. Hiện con trai anh Thủy đang du học ở Mỹ, con gái đang học lớp 12 tại Hà Nội.

Cháu Trần Hằng Nga, 10 tuổi, thôn Văn Long, hậu duệ đời thứ 13 dòng họ Trần Tôn Phái Giáp chia sẻ: Cháu rất tự hào được sinh ra và lớn lên trong dòng họ có truyền thống hiếu học. Cháu sẽ cố gắng học tập, rèn luyện, sau này thành đạt như nhiều ông bà, cô chú, anh chị trong dòng họ. Mục tiêu năm học này của cháu là tham dự và đạt cao ở vòng thi cấp tỉnh cuộc thi giải toán qua mạng Violympic dành cho học sinh lớp 4.

Ông Ngô Xuân Hiến, Chủ tịch Hội Khuyến học xã Vũ Tiến cho biết: Nhiều năm qua, dòng họ Trần Tôn Phái Giáp giữ vững danh hiệu “Dòng họ học tập” tiêu biểu của xã, huyện. Các hoạt động khuyến học của dòng họ có nền nếp, chiều sâu, có nhiều phong trào thi đua sôi nổi, thiết thực. Hoạt động khuyến học của dòng họ là điểm sáng, lan tỏa, trở thành phong trào thi đua ở nhiều dòng họ tại địa phương, góp phần tích cực để xã Vũ Tiến đẩy mạnh phong trào học tập suốt đời trong gia đình, dòng họ, cộng đồng theo Quyết định số 281/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ.

Quỳnh Lưu

(Tác phẩm tham dự cuộc thi “Báo chí viết về khuyến học, khuyến tài và xây dựng xã hội học tập” năm 2021)