Lễ hội đền Trấn Vũ là dịp tri ân Đức thánh Huyền Thiên Trấn Vũ, là vị thần trị thủy chống lũ lụt trong quan niệm tâm linh của nhân dân ta. Lễ hội đã tái hiện những nét văn hóa truyền thống đặc sắc, thể hiện khát vọng của người dân cầu mong mưa thuận gió hòa, mùa màng tốt tươi, một cuộc sống đủ đầy, ấm no, hạnh phúc.

Lễ hội cũng góp phần củng cố khối đại đoàn kết dân tộc luôn hướng về cội nguồn đồng thời là nơi giáo dục truyền thống lịch sử, văn hóa cho thế hệ trẻ tương lai.

Giới thiệu về lễ hội, ông Nguyễn Quang Khải, Trưởng tiểu Ban quản lý di tích đền Trấn Vũ cho biết: Thời gian Vua Lê Thánh Tông đi chinh phạt phương nam có đóng quân tại nơi đây, đức vua được Thánh tổ ứng mộng giúp đánh thắng giặc.

Để tưởng nhớ công lao của Đức Thánh, nhà vua đã cho nhân dân địa phương lập đền thờ. Tượng và bài vị bằng gỗ ghi chữ vàng “Hiển linh Trấn Vũ quán”.

Đền Trấn Vũ đã trải qua nhiều đợt tu sửa, đến thời Nguyễn thì xây dựng lại hoàn toàn. Nơi đây hiện đang lưu giữ pho tượng Huyền Thiên Trấn Vũ được công nhận là bảo vật quốc gia. Tượng đồng đúc liền khối được chế tác khoảng thế kỷ 18, cao hơn 4m, nặng khoảng hơn 4.000kg.

Một trong những giá trị văn hóa độc đáo của Lễ hội truyền thống đền Trấn Vũ là nghi lễ “Kéo co ngồi” - tập quán xã hội, tín ngưỡng có từ lâu đời trong hội làng Cự Linh, xã Thạch Bàn, huyện Gia Lâm xưa (nay là cụm Ngọc Trì, phường Thạch Bàn, quận Long Biên). 

Nghi lễ Kéo co ngồi

Tương truyền, xưa kia phường Thạch Bàn có 12 giếng nước. Vào năm hạn hán, 11 giếng cạn hết nước, chỉ còn giếng nước ở xóm Đìa. Trai xóm Đường và xóm Chợ đến giếng gánh nước về dùng. Xóm Đìa sợ hết nước nên không cho lấy. Thời đó, nước được gánh bằng quang làm từ dây song. Hai bên giằng co nhau quang đựng nước. Vì sợ đổ mất nước nên cả hai bên cùng ngồi xuống đất mà ôm thùng nước. Từ việc ngồi giằng co nhau để giữ thùng nước, nhân dân trong vùng đã sáng tạo ra lễ hội kéo co ngồi. Dây kéo co làm bằng dây song, dài từ 30 đến 40m, được luồn qua cột gỗ lim được chôn xuống đất, các bên ngồi phệt xuống đất để kéo co. 

Nghi lễ kéo co ngồi đền Trấn Vũ đã được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia năm 2014. Năm 2018, UNESCO trao bằng công nhận Nghi lễ và Trò chơi kéo co là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại cho 4 tỉnh, thành: Lào Cai, Vĩnh Phúc, Bắc Ninh, Hà Nội; trong đó có "Kéo co ngồi" của đền Trấn Vũ, phường Thạch Bàn (quận Long Biên, thành phố Hà Nội). 

Theo: nhandan.vn