Vốn là địa phương lưu giữ nhiều giá trị văn hóa truyền thống, người dân Tiến Đức đời này qua đời khác cũng nổi tiếng với sự tài ba và khéo léo trong chế biến và thưởng thức ẩm thực. Nhiều người cho rằng, do mảnh đất này từng là hành cung Long Hưng của một vương triều hùng mạnh. Nơi xưa kia các vua chúa, tướng lĩnh nhà Trần từng tổ chức yến tiệc khao quân mừng thắng trận, vì vậy sản vật trong vùng cũng nhiều; đầu bếp tài ba cũng lắm và sự khéo léo ấy cứ tự nhiên truyền lại từ đời này sang đời khác cho đến bây giờ.

Bánh chưng là loại bánh Tết truyền thống và phổ biến ở khắp mọi miền, song bánh chưng ở Tiến Đức nổi tiếng ngon và đẹp mắt. Cũng hiếm có lễ hội tâm linh tổ chức thi gói bánh chưng. Phải chăng vì lý do này mà ban tổ chức lễ hội đã chọn thi gói bánh chưng cùng với thi làm cỗ cá để giới thiệu sản vật của địa phương; để khuyến khích, động viên nết đảm đang, khéo léo của những người phụ nữ, những người nội trợ nơi đây.

Ngay từ khi triển khai kế hoạch, hội thi gói bánh chưng đã được sự hưởng ứng nhiệt tình của đông đảo nhân dân các thôn. Theo quy định, mỗi thôn cử một đội gồm có ba người là phụ nữ, trong đó có một người gói chính, hai người phụ gói bánh chưng. Nguyên vật liệu được các đội chọn, chuẩn bị kỹ lưỡng và sơ chế trước khi bước vào giờ thi.

Tám giờ sáng ngày diễn ra hội thi, tám đội thi của tám thôn trong xã với trang phục truyền thống đẹp mắt: quần lĩnh, áo nâu, khăn mỏ quạ đã có mặt trước sân Đền. Gạo nếp, đỗ xanh, thịt lợn, lá dong, lạt giang, hành, hạt tiêu… đã sơ chế cũng được tập kết đầy đủ. Sau lễ khai mạc và hồi trống hiệu, các đội bước vào cuộc thi trong không khí cổ vũ náo nhiệt của mọi người cùng tiếng trống hội giục giã rộn ràng.

Theo quy định của ban tổ chức, tối đa trong thời gian 20 phút, các đội thực hiện gói bánh chưng vo (không được dùng khuôn mà phải gói bằng tay), yêu cầu bánh phải vuông, đẹp, kích thước đạt đúng 22 x 22 x 7 cm. Ban tổ chức sẽ dựa vào các tiêu chí chuẩn bị nguyên vật liệu; về số lượng sản phẩm hoàn thành; hình thức, kích thước bánh có đúng yêu cầu hay không; về thời gian hoàn thành phần thi và trình bày sản phẩm… để chấm điểm. Đội nào có tổng số điểm cao nhất sẽ đạt giải nhất.

Với thời gian không nhiều, song với sự nhanh tay và khéo léo, hầu hết các đội đều gói hoàn thành ba chiếc bánh chưng chỉ trên 10 phút, bằng nửa thời gian quy định. Riêng đội thôn Phú Vật trong thời gian 10 phút đã hoàn thành bốn bánh chưng, hình thức đẹp và cũng là đội gói được nhiều bánh chưng nhất hội thi trong thời gian ngắn nhất.

Theo ban giám khảo, mặc dù rất khó chấm điểm bởi sản phẩm bánh chưng của đội nào cũng đẹp, thời gian hoàn thành phần thi chênh nhau không nhiều, song cuối cùng Ban tổ chức cũng đã chọn trao một giải nhất cho đội thi xuất sắc nhất đến từ thôn Phú Vật, giải nhì cho thôn Nhà Tảo và giải ba cho thôn Trung Thượng. Năm đội còn lại được ban tổ chức trao đồng giải khuyến khích trong tiếng vỗ tay nhất trí của đông đảo khán giả và du khách.

Tuy hội thi gói bánh chưng diễn ra sau Tết, song trong không tưng bừng đầu Xuân mới, du khách đến với lễ hội, được tham gia hội thi, cùng ngắm sản phẩm là những chiếc bánh chưng xanh đẹp mắt, không ít người đã thốt lên: Như một lần nữa được sống không khí hồi hộp, linh thiêng, đầm ấm, gần gũi và thân thuộc của những ngày chuẩn bị đón Tết Nguyên đán truyền thống ở quê nhà. Khoảng khắc Hội thi gói bánh chưng ở lễ hội đền Trần trôi qua nhanh, song hội thi độc đáo hiếm có này đã để lại nhiều ý nghĩa khiến du khách mãi lưu luyến và ước hẹn: Hội năm sau lại về.

 Hà Dung