Năm 1972, cuộc chiến giữa ta và địch đến giai đoạn cam go, ác liệt. Yêu cầu chiến trường cần bổ sung lực lượng để chiến đấu và chiến thắng, đặc biệt cho đường dây 559 bộ đội Trường Sơn. Theo tiếng gọi thiêng liêng của Tổ quốc, hàng trăm nữ thanh niên Thái Bình tuổi đời còn rất trẻ đã tình nguyện lên đường làm nhiệm vụ. Đại đội C3 thuộc Tiểu đoàn 930 Trung đoàn 51 gồm phần đông nữ chiến sỹ của huyện Vũ Thư cũng quyết tâm xông pha bom đạn.

Hè về, ve sầu kêu râm ran, cây phượng già nơi cuối phố nở bừng sắc đỏ. Buông rổ gạo đang vo dở, bà Trần Thị Nhuần chợt bần thần, kí ức từ xa xưa lại vọng về… Cũng giữa những ngày hoa phượng rực đỏ như thế này cách đây 40 năm, bà cùng bao bạn nữ tuổi độ trăng tròn nghe theo tiếng gọi thiêng liêng của Tổ quốc, quyết tâm lên đường nhập ngũ với khẩu hiệu “Tất cả vì miền Nam ruột thịt, tất cả để đánh thắng giặc Mỹ xâm lược”. Họ là đội quân tóc dài bởi Tiểu đoàn 930 thuộc Trung đoàn 51 của tỉnh Thái Bình lúc bấy giờ chỉ có cán bộ đại đội và trung đội trưởng là nam.

Sau thời gian huấn luyện tập vác ba lô từ nhẹ đến nặng, rồi lăn lê, bò xoài chẳng khác nào nam nhi, họ được cấp trên giao đi làm nhiệm vụ mới. Mấy tháng trời ròng rã khoác ba lô 30-40 kg bám rừng, trèo đèo, lội suối, mái tóc đen nhánh hương bồ kết đã xơ rối dần, làn da sạm đi vì mưa nắng, rồi những trận ốm sốt. Sáu tháng Trường Sơn lúc bấy giờ là 6 tháng mưa tầm tã, nam giới đã khó khăn, nữ giới càng cực nhọc hơn.

Bà Vũ Thị Tuyết, xã Việt Hùng, Đại đội C3, Tiểu đoàn 930 chia sẻ: “Ngay cả những ngày thầm kín của chị em, cơ thể mệt mỏi, dầm thân trong bộ quần áo ướt suốt cả ngày. Có khi cả tuần mới được thay giặt. Cực trăm bề nhưng chị em chúng tôi vẫn động viên nhau cố gắng”. Đến Quân khu, Tiểu đoàn 930 với hơn 500 nữ chiến sỹ của Thái Bình lần lượt chia quân sang các đơn vị khác nhau theo yêu cầu nhiệm vụ được giao như y tá, giao liên… Dáng người mảnh khảnh dần rắn rỏi sau bao tháng ròng hành quân, song cũng có nhiều chị em tiều tụy vì đói, khát, sốt rét hành hạ. Tất cả vẫn quyết tâm hoàn thành mọi công việc được giao. Bà Nguyễn Thị Luyện xã Minh Quang nhớ lại: “Nhiều hôm trời nắng gắt chị em chúng tôi bê đá cả ngày. Tay rát chẳng còn cảm giác, mũi đầy bụi đá vôi. Đợt chuẩn bị cho chiến dịch Hồ Chí Minh thì đi chặt, vác cây làm kho dã chiến. Nghĩ lại thấy đúng là chỉ có niềm tin chiến thắng mới giúp chúng tôi vượt qua những ngày tháng cam go ấy”.

Sau thời gian làm nhiệm vụ bổ sung cho đường dây 559 bộ đội Trường Sơn, đến cuối năm 1975, cơ bản các chị em trong Tiểu đoàn 930 của Thái Bình đã về phục viên. Riêng Đại đội C3 đã hy sinh 4 người. Trở lại quê hương, các chị tiếp tục tham gia sản xuất cấy lúa, trồng khoai, chăn nuôi lợn gà. Nhiều người không ỷ lại hay ngóng chờ chính sách hỗ trợ của Nhà nước mà tích cực lao động vươn lên thoát nghèo ổn định đời sống như bà Nhuần, bà Chi hay bà Luyện, bà Miên, bà Tuyết. Nhưng cũng có tới 15 người của Đại đội C3 đến giờ vẫn chưa lập gia đình… Có người ở với gia đình như bà Vũ Thị Liên (Minh Quang), có người chấp nhận xin đứa con để quãng đời còn lại bớt hiu quạnh như bà Trần Thị Hoa (Hồng Lý), bà Đỗ Thị Tám (Hiệp Hòa) lại chọn con đường tĩnh tâm nương tựa cửa Phật… Khi tìm gặp lại nhau đã ở tuổi mãn chiều xế bóng, ai cũng mừng mừng tủi tủi. “Trông cảnh chị em, nghĩ đến phận mình, chúng tôi trăn trở lắm. Mong sao các cấp các ngành quan tâm hơn nữa, đặc biệt giải quyết chế độ cho chị em bệnh tật do di chứng chiến tranh và thế hệ con cháu họ còn thiệt thòi”. Bà Đỗ Thị Miên, xã Phúc Thành – Trưởng ban liên lạc Đại đội C3 huyện Vũ Thư tâm sự.

Cây phượng bừng nở những cánh hoa đỏ rực mùa hè khắc khoải. Đó cũng là lúc bà Nhuần cùng gần 80 nữ chiến sỹ thuộc Đại đội C3, Tiểu đoàn 930 năm xưa tạm gác mọi công việc, hẹn gặp lại nhau nhân kỷ niệm ngày nhập ngũ. Cuộc hội ngộ của những chiến sỹ bộ đội tóc dài, mái đầu điểm bạc, ánh mắt, nụ cười vẫn vẹn nguyên hào khí thuở nào và đong đầy nghĩa tình đồng đội yêu thương, chia sẻ.

Bài, ảnh: Hà Thanh

(Đài Phát thanh Vũ Thư)