Thời xa xưa, cách đây trên 2.000 năm câu chuyện học trò Khổng Tử có những nghĩa cử cao đẹp, đã nêu một tấm gương sáng để đời. Khổng Tử học cao biết rộng, không ra làm quan, về nhà dạy học. Học trò nô nức tìm học rất đông, nhiều học sinh thành đạt “nên người”. Khổng Tử đã được suy tôn là “vạn thế sư biểu”, người thầy của muôn đời. khi Khổng Tử mất, học trò đã tự nguyện góp tiền của, tâm sức tổ chức lễ an táng thầy rất trang trọng, chu tất. Để tiện trông nom phần mộ, hương khói thờ cúng, luôn được gần thầy, bày tỏ lòng thương xót, trong ba năm để tang thầy có đến trên 300 học trò dựng lều lán xung quanh mộ để ở. Sau 3 năm đoạn tang, hầu hết học trò vẫn không nỡ xa rời và đã sinh cơ lập nghiệp ngay tại đó. Lâu dần số người phát triển đông đúc lên trở thành làng, gọi là làng Khổng Tử.

Ngày nay thôn Ruốm xã Tân Hòa (Hưng Hà) cũng có câu chuyện cảm động như thế. Năm 1947, thầy Đặng Văn Minh được ngành giáo dục cử về dạy học ở xã Canh Tân, nay là xã Tân Hòa. Lúc ấy chưa có trường, nên xã bố trí thầy dạy ở đình làng Ruốm, lớp có 48 học sinh của thôn sở tại và nhiều thôn lân cận. Lứa tuổi không đều nhau, em lớn nhất là 17, 18 tuổi. Cơ sở của thầy là nhà ông Sảng thôn Ruốm. Vì thầy hiền hòa đức độ nên được gia đình coi như người thân trong nhà, nhân dân rất kính trọng yêu mến. Ngày hai buổi lên lớp, thầy tận tình dạy dỗ thương yêu học sinh nên các em rất quý trọng thầy giáo. Vì là thanh niên thời chiến nên thầy đã trích hai câu thơ viết bằng phấn trắng lên cột đình để thể hiện tâm nguyện của mình và giáo dục cho học sinh tinh thần hi sinh vì nước:
“Chí làm trai dặm nghìn da ngựa
Gieo Thái Sơn nhẹ tựa hồng mao”.

Đến nay, đình làng Ruốm đã bao lần được tu bổ mà nhân dân vẫn tôn trọng bút tích của thầy, muốn giữ làm kỷ niệm nên nét chữ nắn nót của thầy trên cột đình đã trên 60 năm vẫn còn nguyên vẹn. Thực hiện lời Hồ Chủ tịch “diệt giặc dốt như giặc ngoại xâm”, ban ngày thầy dạy học sinh, ban tối thầy lại dạy bình dân học vụ, xóa nạn mù chữ cho nhân dân nên quan hệ của thầy với địa phương rất gần gũi, gắn bó.

Năm 1950 giặc Pháp đánh chiếm Thái Bình, đóng đồn bốt khắp nơi, xã Tân Hòa trở thành vùng địch hậu, hàng ngày giặc uy hiếp, đe dọa, cướp bóc tàn phá. Nhưng thầy trò không nao núng, lớp học ở đình Ruốm vẫn bền bỉ duy trì. Cuối năm 1951, không may thầy Minh lâm bệnh nặng, gia đình, cơ sở, phụ huynh học sinh tận tình thuốc thang cứu chữa, các em học sinh tận tình chăm sóc, nhưng do bệnh nặng, thầy đã mất ngày 11 tháng 11 năm 1952. Lúc ấy, thầy mới 27 tuổi, chưa có gia đình. Lúc lâm chung thầy chỉ kịp dặn dò với lớp trưởng mấy câu: “Quê thầy làng Hành Thiện, Xuân Trường, Nam Định. Các em phải yêu quý nhau và chăm ngoan học giỏi”.

Thầy Minh qua đời trong niềm thương tiếc vô hạn của các em học sinh, phụ huynh học sinh, gia đình ông Sảng cũng như toàn thể nhân dân địa phương và tất cả đã chung lòng, đồng tâm góp sức tổ chức lễ tang cho thầy rất trân trọng chu đáo. Phụ huynh học sinh mua vải trắng làm khăn tang cho con mình và hướng dẫn cho con chít khăn ngang như để tang bố mẹ, rất cả học sinh đã thương khóc thầy như khóc bố mẹ mình đã mất. Đám đưa tang rất đông và không ai cầm được nước mắt.

Năm 1954, gia đình ông Sảng, các phụ huynh học sinh và học sinh lại tổ chức cải táng cho thầy. Phần mộ thầy đặt ở nghĩa trang làng Ruốm, xây tròn, vỉa ba hàng gạch nghiêng. Ông Đỗ Trọng Khuông là học sinh của thầy năm đó đã trên 20 tuổi khi tham gia xây dựng đã có sáng kiến làm bia để dễ nhận mộ. Theo lời thầy dặn, học sinh đã nhiều lần tìm về quê thầy báo cho gia đình biết, nhưng họ Đặng rất lớn không biết thầy ở chi nào. Có chi tham gia hoạt động cách mạng từ tiền khởi nghĩa, mỗi người một nơi không liên lạc được.

Năm 2003, ông Đỗ Trọng Khuông đã 69 tuổi, tiết thanh minh đến tảo mộ thắp hương cho thầy cùng với các ông Đào Văn Chiến, Trần Văn Tuấn, thấy phần mộ của thầy còn thấp bé nên đề xuất tôn tạo mộ thầy để xứng đáng với công ơn của thầy và lòng ngưỡng mộ của học sinh. Lại một lần nữa hai học sinh Trần Kim Long, Nguyễn Văn Then được cử đi tìm và liên hệ với gia đình thầy xin ý kiến, nhưng cũng chưa gặp được. Rồi chắc có “thần giao cách cảm” nên ít lâu sau, học sinh của thầy đã gặp được ông Đặng Văn Thanh là thân nhân ruột thịt của thầy, vốn đã dày công tìm kiếm thầy mấy chục năm nay mà vẫn biệt vô âm tín. Ông thấy trò nhiệt tình và yêu quý thầy vô hạn, nên đã tin tưởng, đồng ý để học sinh nâng cấp mộ thầy ở ngay nơi thầy đã dạy học sinh.

Như có sức mạnh phù trợ, mọi việc diễn ra suôn sẻ: địa phương nhiệt tình ủng hộ, ngành giáo dục nhiệt tình giúp đỡ, học sinh của thầy đều đã ở tuổi gần “thất thập cổ lai hi” hết lòng xây dựng. Ngôi mộ như mong muốn đã nhanh chóng hoàn thành. Từ nay, hội đồng môn học sinh của thầy hàng năm cúng giỗ thầy, nhưng định kỳ tuần tiết thắp hương thầy và thường xuyên thăm mộ thầy cũng được vừa ý, chắc thầy nơi chín suối cũng được hài lòng mãn nguyện. Câu chuyện cảm động, đậm sâu tình nghĩa học trò này, nhân dân ở địa phương, nhất là học sinh không mấy ai là không biết.