Làng kiểu mẫu

Mặc dù đã ngoài 90 tuổi nhưng mỗi khi nhắc đến quá khứ hào hùng, ông Nguyễn Như Ngô, thôn Đề Quang lại không khỏi bùi ngùi, xúc động. Trong những năm kháng chiến chống thực dân Pháp, dù lọt vào giữa vòng vây chiếm cứ của giặc song ông đã cùng quân và dân Nguyên Xá đứng lên xây dựng làng xã thành pháo đài bất khả xâm phạm với hệ thống hào, lũy dày đặc bao quanh. Để được tham gia vào đội du kích, ông Ngô thời điểm đó mới chỉ 16 tuổi đã phải khai tăng thêm 2 tuổi. Ông tâm sự: Với tiếng kèn đồng rền vang của du kích làng Nguyễn, quân chủ lực của ta ở nhiều nơi đạp lũy xông ra truy kích quân địch, tiêu diệt hàng chục tên, thu nhiều vũ khí, mở ra triển vọng mới cho chiến thuật đánh giặc liên hoàn giữa các xã trong vùng du kích.

Là một trong những thành viên của đơn vị trực chiến phòng không (Bộ CHQS tỉnh) được thành lập năm 1967, ông Nguyễn Thành Tỉnh, thôn Lê Tiến vẫn còn ghi nhớ khoảnh khắc ông cùng đồng đội bắn rơi 2 máy bay địch trong thời kỳ chống chiến tranh phá hoại miền Bắc của đế quốc Mỹ và bắn rơi 2 bình xăng phụ của máy bay khi oanh tạc ở cầu Nguyễn. Ông Tỉnh chia sẻ: Ngày đó đơn vị của tôi có 24 người, tính cả đồng đội luân phiên là 65 cán bộ, chiến sĩ. Mặc dù còn nhiều khó khăn, chỉ có bát cơm của nhân dân trong xã hỗ trợ nhưng khi đó khí thế chiến đấu hừng hực khắp nơi và chính khí thế đó đã tiếp thêm sức mạnh cho cán bộ, chiến sĩ của đơn vị chiến thắng quân thù.

Trải qua hai cuộc kháng chiến trường kỳ của dân tộc và chiến tranh bảo vệ Tổ quốc, nhân dân Nguyên Xá dưới sự lãnh đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã góp sức xây dựng hậu phương miền Bắc xã hội chủ nghĩa; chi viện sức người sức của cho tiền tuyến miền Nam, đấu tranh thống nhất đất nước. Hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ vừa sản xuất vừa chiến đấu, năm 1952, xã Nguyên Xá được Chủ tịch Hồ Chí Minh tặng cờ thêu 5 chữ vàng: Nguyên Xá - Làng kiểu mẫu. Ghi nhận những thành tích tiêu biểu trong chiến đấu, năm 1973, Đảng và Nhà nước đã phong tặng lực lượng dân quân, du kích xã Nguyên Xá danh hiệu cao quý “Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân”. Qua các cuộc kháng chiến, xã Nguyên Xá có 31 mẹ Việt Nam anh hùng, 288 liệt sĩ, trên 190 thương bệnh binh và hơn 700 người có công với cách mạng. 

Ông Phạm Hồng Quân, Chỉ huy trưởng Ban CHQS xã cho biết: Phát huy truyền thống văn hóa, cách mạng và xây dựng quê hương, đất nước đã được lưu truyền qua nhiều thế hệ và là niềm tự hào của nhân dân trong xã, thời gian qua, Nguyên Xá luôn là điểm sáng trong công tác tuyển quân của huyện Đông Hưng. Với chỉ tiêu được giao năm 2025 là 14 thanh niên, toàn xã đã có 60 thanh niên khám sức khỏe nghĩa vụ quân sự, trong đó 18 thanh niên đủ sức khỏe. Thời gian tới, Ban CHQS xã tiếp tục tuyên truyền, vận động, định hướng nhằm tạo niềm tin, động lực cổ vũ thanh niên yên tâm lên đường nhập ngũ.

Vươn mình phát triển

Bước vào thời kỳ đổi mới, mặc dù còn gặp nhiều khó khăn song Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Nguyên Xá đã không ngừng nỗ lực, vươn mình phát triển trên mọi lĩnh vực. 

Ông Nguyễn Đình Phương, Phó Bí thư Đảng ủy xã cho biết: Nhằm thực hiện mục tiêu đẩy mạnh phát triển kinh tế, nâng cao thu nhập cho người dân, xã đã triển khai nhiều giải pháp đồng bộ, mang lại nhiều đổi thay tích cực. Trong sản xuất nông nghiệp, xã tập trung phát triển theo hướng sản xuất hàng hóa, có giá trị kinh tế cao, tăng cường áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất; tổ chức tập huấn chuyển giao khoa học kỹ thuật cho nông dân. Cùng với sản xuất nông nghiệp, Nguyên Xá đẩy mạnh phát triển tiểu thủ công nghiệp, thương mại, dịch vụ, đặc biệt là phát triển các nghề có lợi thế của địa phương như sản xuất bánh cáy, kẹo lạc, bánh dày đỗ, bánh dày lá dé. Đến nay, toàn xã có khoảng 500 gia đình làm nghề, đem lại giá trị sản xuất cho xã gần 700 tỷ đồng; đặc biệt, vào thời vụ cao điểm tết Nguyên đán có tới hơn 1.900 hộ, chiếm 90% số hộ của xã làm nghề. 

Anh Trần Văn Đông, Trưởng phòng Kinh doanh, Công ty TNHH Bánh kẹo đặc sản Thiên Đức cho biết: Công ty TNHH Bánh kẹo đặc sản Thiên Đức được thành lập tháng 1/2024, tiền thân là một cơ sở sản xuất nhỏ, quy mô 5 lao động. Đến nay Công ty đã có 4 sản phẩm OCOP 4 sao (bánh cáy, kẹo lạc, kẹo dồi, kẹo vừng); sản phẩm của Công ty không chỉ xuất bán khắp 63 tỉnh, thành phố mà còn xuất khẩu sang Lào, Campuchia, Nhật Bản; Công ty tạo việc làm cho 70 lao động vệ tinh và trực tiếp với thu nhập trung bình từ 7 - 8 triệu đồng/người/ tháng. Trong quá trình hoạt động, Công ty luôn được cấp ủy, chính quyền địa phương tạo mọi điều kiện thuận lợi, đặc biệt là hỗ trợ Công ty tham gia các lớp tập huấn nâng cao trình độ chuyên môn, biện pháp quản lý, kiểm định chất lượng..., từ đó giúp Công ty duy trì, ổn định sản xuất.

Với nhiều giải pháp cụ thể, khoa học, sát thực đã mang lại sự khởi sắc trong phát triển kinh tế - xã hội của Nguyên Xá. Năm 2024, tổng giá trị sản xuất của xã ước đạt 1.170 tỷ đồng, tăng 14,23% so với năm 2023; trong đó, giá trị sản xuất nông nghiệp chiếm 6,8%; giá trị sản xuất công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, xây dựng cơ bản chiếm 57,7%; giá trị sản xuất thương mại, dịch vụ chiếm 35,5%; thu nhập bình quân ước đạt 81 triệu đồng/người/năm. Đến nay, tỷ lệ hộ nghèo của xã còn 0,83%, hộ cận nghèo còn 0,59%.

Công ty TNHH Bánh kẹo đặc sản Thiên Đức (thôn Đông Khê) tạo việc làm 70 lao động ở trong và ngoài xã với thu nhập trung bình từ 7 - 8 triệu đồng/người/tháng.

Minh Hương