Hồng Việt là vùng quê văn hiến, nơi đã xây dựng được những giá trị văn hóa bền vững, nơi sản sinh ra những người hiền tài. Xã có hai Di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia: Đền thờ Thái Bảo Đỗ Tử Bình (ở thôn Tứ), lăng mộ và từ đường thờ Thượng thư Lương Quy Chính (ở thôn Đoài, thôn Đông) và 4 di tích cấp tỉnh là đình Đoài, đình Bá Thôn, nhà thờ Đô đốc Nguyễn Sơn và nhà lưu niệm cụ Trương Thủy, một đảng viên cộng sản tiền bối (ở Bá Thôn). Hàng năm, dân các làng, các họ thường tổ chức lễ hội tưởng nhớ về những người có công với làng, với nước.

Xưa kia, ba thôn Đông, Đoài, Tứ là một làng, hàng năm ba thôn thường mở hội chung từ ngày 10 - 15 tháng Giêng, mỗi thôn 1 ngày chính hội; ngoài tế lễ còn có các trò chơi, trò diễn dân gian, làng có nhiều người biết hát, diễn chèo, có đội dàn nam.

Từ thời Trần, làng Hưng đã có lớp học chữ Nho nhằm khuyến khích truyền thống hiếu học. Tục lệ làng Hưng ghi: “Người đi học mà ngày ôm tráp, đêm nghe giảng, chú tâm vào Thánh kinh thì được miễn quan dịch, làm như vậy để chấn hưng nho phong. Nếu ai nửa đường bỏ dở thì không được múc nước, khoan miễn”. Vào thời vua Thành Thái (1889 - 1907), Hội Tư văn của tổng Phú Khê có tới 260 người, có 2 người đỗ cử nhân, nhiều người đỗ tú tài, nhất, nhị trường.

Người dân Hồng Việt từ thời vua Hùng thứ 18 đã có những “gia thần thủ túc” tin cậy của các tướng Cao Sơn, Quý Minh. Thời Hai Bà Trưng có hai chị em Lương Thị Kiền, Lương Thị Tấu vì thù nhà, nợ nước đã tập hợp quân sĩ, lập đồn trại ở Phúc Hưng trang khởi nghĩa chống giặc Hán. Từ thế kỷ thứ VI, khi Lý Bí khởi nghĩa đóng đồn trại ở thôn Bá chống giặc Lương, dân các trang ấp đã theo Lý Bí chống giặc... Những cuộc kháng chiến chống giặc Nguyên, Minh, chống quân Chiêm, quân Thanh, chống thực dân Pháp vào cuối thế kỷ XIX... đều có người Hồng Việt tham gia hoặc diễn ra trên đất Hồng Việt. Từ thời Trần, Hồng Việt đã xuất hiện những  người hiền tài được ghi tên vào sử sách:

- Thời Trần có Đỗ Tử Bình (1324 - 1381) đỗ Ngự tiền học sinh (tiến sĩ) khi mới 22 tuổi, làm quan từ Thị giảng viện Hàn lâm (1348) thăng dần lên đến chức (Tri) Khu mật viện sự, lại thăng Đồng tri môn hạ... cuối đời (1380) được thăng chức Nhập nội hành khiển, Tả tham tri chính sự. Thời Tây Sơn có đô đốc Nguyễn Sơn. Khi Nguyễn Huệ ra Bắc (1786), Nguyễn Sơn đến với Nguyễn Huệ, được phong chức Đô đốc, tham gia đoàn quân giải phóng Thăng Long, rồi  ra giữ thành Phao Sơn (Chí Linh, Hải Dương). Thời Nguyễn có Lương Quy Chính (1825 - 1907), đỗ Cử nhân năm 25 tuổi. Làm quan từ chức Huấn đạo, tri huyện, tri phủ, Án sát, Tuần phủ thăng đến Hữu tham tri bộ Lại, Thượng thư bộ Hộ kiêm quản viện Đô sát, sung Cơ mật viện đại thần.

Từ khi Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời (1930), Hồng Việt đã có chi bộ đảng, một trong những chi bộ đầu tiên của hai huyện Tiên Hưng, Duyên Hà. Hiện nay Hồng Việt có 20 tiến sĩ, 7 phó giáo sư, nhiều người là thạc sĩ, hàng trăm cử nhân.

Trong các cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, chống đế quốc Mỹ và bảo vệ biên giới, Hồng Việt có 1.437 thanh niên xung phong đi bộ đội (bằng 27% dân số). Qua rèn luyện và học tập, Hồng Việt đã có 2 người được phong hàm thiếu tướng, 21 đại tá, trong đó có 4 người là cục trưởng, phó cục trưởng thuộc Bộ Quốc phòng. Hồng Việt hiện có 245 liệt sĩ, 40 mẹ được phong tặng, truy tặng Danh hiệu vinh dự Nhà nước “Bà mẹ Việt Nam anh hùng”.

Truyền thống văn hóa luôn là điểm tựa để Hồng Việt trở thành đơn vị Anh hùng Lực lượng vũ trang thời kỳ kháng chiến chống Pháp; là điểm tựa để Hồng Việt thực hiện thắng lợi các phong trào thi đua yêu nước trong kháng chiến chống Mỹ, đồng thời cũng là điểm tựa trong công cuộc đổi mới hôm nay.

Phạm Minh Đức

(Thành phố Thái Bình)