Gian nan 4 năm chinh phục đông trùng hạ thảo

Giải lao sau khi chăm sóc mẻ ÐTHT sắp cho thu hoạch, anh Lực chia sẻ với chúng tôi cơ duyên đến với ÐTHT của mình: Năm 2010, cha anh bị mắc bệnh ung thư, điều trị khắp nơi nhưng bệnh tình không thuyên giảm. Ðược một thầy thuốc giới thiệu rằng ÐTHT là dược liệu quý có tác dụng rất tốt trong điều trị ung thư nên anh tìm mua khắp nơi... Thế nhưng, ÐTHT còn chưa tìm mua được thì cha già đã qua đời. Buồn bã trước sự ra đi của người cha, day dứt vì không thể tìm mua được ÐTHT để cứu cha mình, chàng trai Nguyễn Văn Lực đã ngày đêm tìm hiểu, tra cứu tài liệu liên quan đến ÐTHT trong sách báo, trên mạng internet với hy vọng một ngày nào đó nuôi thành công được loại nấm quý hiếm này.

Anh Nguyễn Văn Lực kiểm tra quá trình phát triển của  đông trùng hạ thảo.

Vốn không phải “dân chuyên” trong ngành công nghệ sinh học, anh bắt đầu con đường nuôi cấy nấm bằng những loại đơn giản như nấm hương, nấm rơm rồi đến nấm lim xanh... Ðầu năm 2011, qua một người bạn làm việc ở Hàn Quốc, anh Lực gửi mua giống nấm ÐTHT với giá 700 đô la Mỹ sau đó bắt tay vào nghiên cứu, thử nghiệm với những mẫu thử đầu tiên. Tuy nhiên, do chỉ mới nắm được chút ít kiến thức về ÐTHT, anh liên tiếp thất bại.

Phòng thí nghiệm được anh bố trí trên tầng 3 của gia đình. Mỗi lần thử nghiệm thất bại, các mẫu thử nhiễm bệnh, bị chết đều gây mùi hôi thối, khó chịu, ảnh hưởng đến sinh hoạt của cả gia đình. Anh Lực lại một mình thu dọn vệ sinh, khử trùng lại phòng thí nghiệm và làm lại từ đầu. Bạn bè, người thân và đặc biệt là vợ con can ngăn, khuyên anh nên từ bỏ công việc “vô bổ” bởi hy vọng nhỏ nhoi mà lại lãng phí quá nhiều thời gian, tiền bạc. Nhưng anh Lực không hề nản chí. Lúc này, ÐTHT với anh không chỉ dừng lại ở tò mò mà đã biến thành đam mê mãnh liệt, thôi thúc anh thêm quyết tâm chinh phục loại “tiên dược” này. Sau nhiều lần rút kinh nghiệm, tu sửa lại phòng thí nghiệm, cân đối lại nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng... trong từng giai đoạn phát triển của quy trình nuôi trồng, những thành công đầu tiên đã đến với anh. Khi chủng giống bắt đầu lan tơ, mọc rễ, rồi những chồi nấm đầu tiên bắt đầu mọc cây (sinh quả thể), anh Lực trào nước mắt tin rằng mình đã thành công giai đoạn đầu.

Chị Vân, vợ anh Lực cho biết: Mấy năm nay, anh ấy như người bị bỏ bùa, quên cả vợ con. Ngày nào cũng ngồi lì trong phòng thí nghiệm đến tận 3 giờ sáng, hết cấy chủng nấm, chăm sóc rồi ghi ghi, chép chép số liệu. Lúc đầu, vợ chồng cũng căng thẳng, nhưng sau thấy anh ấy tâm huyết, mê quá thành ra tôi cũng ủng hộ.

ÐTHT trong tự nhiên ký sinh trên một loại côn trùng chuyên biệt. Nhộng tằm có những đặc điểm tương đồng nên được anh Lực chọn làm giá thể thay thế để chủng nấm ký sinh. Ðồng thời, anh nghiên cứu sử dụng Protein xay nhuyễn từ nhộng tằm kết hợp với bột gạo lứt... làm giá thể nhân tạo cho nấm phát triển, tạo điều kiện phát triển nhân rộng loài nấm này. Trong 3 năm nghiên cứu, từ khi bắt đầu đến khi đạt thành quả là tháng 7/2014, riêng tiền đầu tư vào mua phôi giống thử nghiệm đã tiêu tốn của anh gần 500 triệu đồng với 31 lần mua chủng giống với hàng trăm lần thử nghiệm. Mỗi thử nghiệm thất bại đều là những bài học kinh nghiệm thu được, giúp anh nắm chắc thêm quy trình kỹ thuật trồng đông trùng hạ thảo.

Những thành quả ban đầu...

Quá trình phát triển của đông trùng hạ thảo trên giá thể tự nhiên (nhộng tằm).

Hơn một năm sau khi những mẻ giống đầu tiên được trồng thành công, anh Lực nhiều lần thu hoạch và đem sản phẩm lên Trung tâm Kiểm nghiệm Viện Thực phẩm chức năng Việt Nam phân tích và rút kinh nghiệm, điều chỉnh quy trình để hoàn thiện sản phẩm. Tháng 8/2015, sản phẩm ÐTHT của anh tạo ra có dược tính đạt chỉ tiêu cao hơn trong tự nhiên rất nhiều. Trong tự nhiên, lượng dược tính Cordycepin (dược tính quan trọng nhất của ÐTHT có chức năng phòng chống u xơ, tiền ung thư) chỉ đạt 0,901mg/g, Thái Lan là 2,701mg/g, của Trung Quốc là 1,8mg/g còn trong sản phẩm của anh Lực đạt tới 8,468mg/g, một chỉ số rất cao. Hiện nay, Công ty Cổ phần Ðông trùng hạ thảo Trường An do anh làm giám đốc đã có vốn hoạt động trên 2 tỷ đồng với 2 cơ sở nuôi trồng ở thành phố Thái Bình và xã Lô Giang (Ðông Hưng). Mỗi tháng, Công ty có thể cung cấp khoảng 70kg ÐTHT tươi, tương đương với 25kg khô cho thị trường. Giá bán từ 70 - 100 triệu đồng/kg sản phẩm khô hoặc 4 - 6 triệu/kg tươi (bao gồm cả giá thể).

Và ước mơ của người cựu cán bộ Tỉnh đoàn        

Vốn là cán bộ công tác tại Tỉnh đoàn Thái Bình (năm 2005 - 2012), làm công tác dạy nghề trong Trường Ðào tạo cán bộ thanh thiếu nhi nên anh Lực luôn băn khoăn về việc phát triển kinh tế nông thôn, tạo việc làm cho đoàn viên thanh niên ở cơ sở. Ngay từ năm 2006, được sự cho phép của Tỉnh đoàn, anh đã liên kết với một doanh nghiệp may mặc ở Hà Nam đưa mặt hàng túi xách siêu thị xuất khẩu về 43 cơ sở sản xuất may mặc trên địa bàn tỉnh, tạo việc làm cho khoảng 1.000 lao động là đoàn viên, thanh niên tại các địa phương.

Ngay cả khi không còn là cán bộ đoàn (năm 2012 anh Lực xin thôi công tác tại Tỉnh đoàn để tập trung cho công việc kinh doanh) thì ước mơ tạo việc làm cho đoàn viên thanh niên vẫn không hề giảm sút. Ðam mê và xác định sẽ gắn bó lâu dài với ÐTHT, anh ấp ủ mơ ước mở rộng và đưa ÐTHT vào sản xuất đại trà trên quê lúa Thái Bình, đồng thời sẵn sàng tạo cơ hội để truyền đạt kinh nghiệm, tư vấn cho những đoàn viên thanh niên có tâm huyết và sẵn sàng lập nghiệp với ÐTHT.

“Tôi sẵn sàng tư vấn, hỗ trợ về giống, chuyển giao khoa học công nghệ, thu mua sản phẩm và chia sẻ những kinh nghiệm về nuôi trồng ÐTHT mà tôi góp nhặt được trong thời gian qua cho các bạn đoàn viên thanh niên thực sự tâm huyết với ÐTHT” - anh Lực chia sẻ.

Nguyễn Thơi