Năm 1973, khi xung phong lên đường nhập ngũ, Vũ Đức Then mới 16 tuổi, được biên chế về Đại đội 11, Trường Báo vụ (Bộ Tư lệnh Thông tin liên lạc). Học tại Trường hơn 1 năm, ông được bổ sung về Trung đoàn thông tin cơ động 138 tăng cường cho chiến trường miền Nam. Mặc dù đơn vị ông ở tuyến sau, không trực tiếp tham gia chiến đấu nhưng Vũ Đức Then may mắn đi hết chiến dịch Hồ Chí Minh và sống trong những ngày tháng tư lịch sử năm 1975 tại khu rừng cao su Xuân Lộc (Đồng Nai). Cựu chiến binh Vũ Đức Then chia sẻ: Sau ngày giải phóng, đơn vị tôi được lệnh tập kết ở sân bay Biên Hòa, hơn 10 ngày thì được lệnh hành quân ra Bắc. Sau đó tôi được đi học văn hóa, đến năm 1976 thì chuyển học sĩ quan thông tin tại Trường Báo vụ. Đến năm 1979, tôi tiếp tục đi học rồi về Trường Báo vụ làm cán bộ khung. Đến năm 1982, tôi phục viên về quê hương. Tính đến ngày ra quân, tôi có 9 năm 2 tháng phục vụ trong quân đội.

Nhắc lại chuyện trước đây, khi biết ông có ý định xuất ngũ, nhiều đồng đội động viên ông nên ở lại, tiếp tục cống hiến cho quân đội nhưng ông vẫn xin về vì thấy sức khỏe của mình yếu, không bảo đảm cho công tác. Ông Then tâm sự: Xuất ngũ về quê hương chỉ với hai bàn tay trắng, tôi quyết định trở về với nghề truyền thống của gia đình. Quê tôi ở xã biển Thụy Xuân có nghề đi biển. Nhưng vì sức khỏe không được cường tráng, vạm vỡ của người ngư dân nên chỉ một thời gian ngắn, bố mẹ và anh em trong gia đình khuyên tôi đi học để kiếm lấy một nghề ổn định, phù hợp với sức khỏe của mình. Đầu năm 1984, tôi đi học kế toán, sau đó về công tác tại Hợp tác xã vận tải huyện Thái Thụy.

Gần 20 năm công tác tại Hợp tác xã vận tải huyện Thái Thụy, ông Then đã đúc rút cho mình những kinh nghiệm cần thiết để tự mình lập nghiệp. Là người lính giữa thời bình, luôn khát khao làm kinh tế, ông xin nghỉ việc, tự mình đứng ra thành lập công ty vận tải biển. Lúc khởi nghiệp, được bạn bè, người thân giúp vốn, ông đóng 2 tàu vận tải gồm Trường Xuân 09 và Trường Xuân 06. Đây là loại tàu chở hàng với tải trọng 2.000 tấn/tàu. Với bản lĩnh của người lính không lùi bước trước khó khăn, ông Then nhờ anh em, bạn bè giúp đỡ để chèo lái công ty của mình vượt qua nhiều khó khăn. Với bước đi đột phá đầy táo bạo cộng với năng lực quản lý, chỉ đạo đúng hướng, dần dần Công ty Cổ phần Vận tải biển Trường Xuân của ông có thị trường ổn định để hoạt động, nguồn thu nhập dần dần được ổn định.

Nhớ lại vài năm trước đây, khi lĩnh vực vận tải biển đóng băng, tưởng rằng công ty đến hồi phá sản. Cũng như nhiều doanh nghiệp vận tải biển trên địa bàn tỉnh phải ngừng hoạt động, phá sản hoặc chuyển đổi ngành nghề kinh doanh nhưng doanh nghiệp Trường Xuân vẫn vững vàng vươn khơi tìm đến các thị trường tiềm năng trong nước. Nói về bí quyết để vượt qua cơn khủng hoảng này, cựu chiến binh Vũ Đức Then khẳng định: Chúng tôi tạo uy tín với đối tác, tiết kiệm trong chi tiêu và hơn hết là kiên trì, bền bỉ. Tính kiên trì, bền bỉ tôi có được từ môi trường quân đội.

Không dừng lại ở đó, khi đã vượt qua khó khăn, thị trường ổn định hơn, ông quyết định mở rộng công ty, sắm thêm phương tiện vận tải và nhận thêm con em đồng đội ở địa phương vào làm. Đến nay, Công ty Cổ phần Vận tải biển Trường Xuân đã có 3 tàu với tổng trọng tải 6.000 tấn, tạo việc làm cho gần 50 lao động, với thu nhập khá ổn định 8 triệu đồng/người/tháng. Doanh thu của Công ty mỗi năm trên 16 tỷ đồng, đóng góp cho ngân sách nhà nước trên 480 triệu đồng. Tuy bận mải với công việc nhưng cựu chiến binh Vũ Đức Then vẫn hăng hái và nhiệt tình tham gia công tác hội, đoàn thể. Hiện nay, ông đang giữ chức vụ Phó Chủ tịch Hiệp hội Vận tải biển Diêm Điền, Chi hội trưởng Chi hội Doanh nhân cựu chiến binh huyện Thái Thụy. Đây là những tổ chức tham gia bảo vệ quyền lợi cho hội viên và là sân chơi bổ ích để các doanh nghiệp, cựu chiến binh thành đạt trong kinh doanh học hỏi, trao đổi kinh nghiệm. Ngoài ra, hàng năm, ông còn trích một phần kinh phí hoạt động của Công ty để hỗ trợ, giúp đỡ gia đình đồng đội còn khó khăn và các hoạt động, phong trào của quê hương.

Như con tằm nhả tơ cho đời, gần một đời cống hiến, tâm huyết với những con tàu vươn khơi, giờ đây ông vẫn đau đáu niềm trăn trở, tìm hướng đi mới cho ngành vận tải biển của huyện Thái Thụy ngày càng phát triển để có thêm nhiều những chuyến tàu vươn ra biển lớn, làm giàu từ biển.

Trần Tuấn