Cái tên ông Chiểu cá lồng, nhiều người trong huyện, trong tỉnh đều biết, bởi ông là một trong những chủ cá lồng đầu tiên và lớn nhất của tỉnh. Con cá và cái nghề nuôi cá trên sông nước gắn bó với ông Chiểu gần 5 năm nay không chỉ bởi cơ duyên mà còn nhờ bản lĩnh vượt khó của ông. Thong thả nhấp ngụm trà, ông Chiểu kể chuyện xưa: Hai mươi năm trước, sau quyết tâm đoạn tuyệt “nàng tiên nâu”, ông Chiểu bắt đầu lập nghiệp với hai bàn tay trắng và tấm thân tàn tạ. Được lãnh đạo xã Vũ Đoài động viên, ông đấu gần 18 mẫu đất bỏ hoang của trại tằm để làm trang trại tổng hợp. Vợ chồng ông xoay đủ kiểu, từng trồng hàng chục mẫu hướng dương, hàng nghìn gốc cây cảnh, nuôi hàng vạn gà, lợn… Nhiều năm thành công nhưng cũng không ít đợt dịch bệnh, trượt giá, thua lỗ hàng trăm triệu đồng, dù vậy, vợ chồng ông không nản chí, trang trại quanh năm luôn xanh mướt cây cối, đông đúc gà, lợn.

 Năm 2012, được trực tiếp tham quan và thấy hiệu quả của mô hình nuôi cá lồng ở Hải Dương, Hưng Yên, ông Chiểu quyết định đầu tư nuôi cá lồng trên sông. Vợ chồng ông dồn vét tất cả vốn liếng mười mấy năm làm trang trại và vay mượn thêm, tất cả con số đều tính bằng tiền tỷ, ban đầu đóng 24 lồng cá, sau đó mở rộng dần đến năm 2015 - 2016, đạt 74 lồng. Mỗi lồng có thể tích hơn 100m3, cho sản lượng 5 tấn cá/lứa và 1 - 1,5 lứa/năm. Ông Chiểu chọn cá diêu hồng đầu tư nuôi đại trà bởi loại cá này dễ nuôi, thuận lợi khâu tiêu thụ sản phẩm, ngoài ra còn có các loại cá chất lượng cao như cá lăng, cá chép giòn phục vụ nhà hàng trong và ngoài tỉnh. Trung bình mỗi năm, gia đình ông xuất ra thị trường 300 - 400 tấn cá, trừ chi phí, gia đình ông Chiểu thu lãi vài tỷ đồng và tạo việc làm thường xuyên cho 5 - 6 lao động.

Những tưởng sau bao gian khó, vất vả, vợ chồng ông Chiểu được tận hưởng thành quả lao động của mình thì bất ngờ cơn bão số 1 năm 2016 ập đến và nhanh chóng lấy đi của ông tất cả. Ký ức ông Chiểu vẫn chưa quên đêm 27/7: "Bình thường dòng sông Hồng hiền hòa là thế mà trong cơn bão, nước cuộn thành từng cột sóng cao 4 - 5m, như một con thú dữ, trùm lên tất cả, cùng với gió giật, toàn bộ lồng bè bị đánh tan tác, trôi dạt tận cửa biển Ba Lạt, hoặc mất tích không thấy. Chỉ 1 đêm mà mặt sông trắng băng, tất cả cơ nghiệp 74 lồng cá, trị giá hơn 30 tỷ đồng của vợ chồng tôi cũng nhấn chìm xuống lòng sông và trôi dạt mất tích. Để vớt vát, gia đình tôi tốn thêm vài trăm triệu đồng thuê người, máy móc ròng rã các tuyến sông trục vớt lồng bè, nhưng cũng không hiệu quả vì lồng bè đã hỏng hết, gần 400 tấn cá sắp cho thu hoạch đều đã chết hoặc bị xổ lồng ra sông, ra biển. Chứng kiến cảnh ấy, vợ chồng tôi như đứt từng khúc ruột, nhưng vẫn động viên nhau kiên cường chống chọi. Khi đó, người xa lạ thì lắc đầu ái ngại còn họ hàng, bạn bè thân thiết đều khuyên vợ chồng tôi từ bỏ nghề nuôi cá trên sông để làm việc gì đó an toàn, nhàn thân hơn. Tôi thì nghĩ khác, tôi cho rằng mất mát tuy rất lớn nhưng tôi còn đôi bàn tay, khối óc, tôi có thể làm ra tất cả, hơn nữa tôi quan niệm mình ngã ở đâu phải đứng lên từ chính chỗ ấy, vì vậy ngay sau bão 1 tháng, tôi quyết định khôi phục sản xuất cá lồng. May mắn lớn nhất là tôi có người vợ rất yêu chồng và bản lĩnh, luôn động viên, hỗ trợ, giúp đỡ tôi vượt qua mọi khó khăn”.

Dẫn chúng tôi thăm khu lồng bè nuôi cá mới, vợ chồng ông Chiểu phấn khởi cho biết: nhờ ngân hàng tạo điều kiện và bạn bè tốt giúp đỡ, gia đình ông đã dồn góp được gần 5 tỷ đồng, đóng 32 lồng cá mới. Và để lồng bè tuyệt đối an toàn, ông Chiểu đặc biệt chú trọng kỹ thuật lắp đặt lồng bè, gia tăng hệ thống chằng néo. Ông thực hiện kỹ thuật định vị 4 phía, tách nhỏ các mảng lồng bè để giảm lực đẩy của sóng nước; hệ thống dây cáp chằng néo, thùng phi giữ lồng nổi được đầu tư tăng gấp 5 lần so với trước kia và bỏ toàn bộ các công trình, vật cản trên mặt lồng bè để hạn chế cản gió khi có bão to. Với thiết kế chắc chắn này, lồng bè có thể giữ ổn định trong điều kiện bão cấp 12 xảy ra. Với 32 lồng cá, hiện tại, ông Chiểu đang thả 20 vạn con cá lăng, 20 vạn con cá diêu hồng. Một số cá được ông chuyển từ trong ao ra nuôi tiếp, dự kiến dịp tết Đinh Dậu này đã có thể xuất bán ra thị trường vài chục tấn cá. Ngoài cá lồng, gia đình ông Chiểu còn 5 mẫu ao nuôi cá giống và 5 mẫu vườn trồng gỗ sưa, cây cảnh, hòe, cho thu nhập hàng trăm triệu đồng mỗi năm… Bà Tạ Thị Bích Liên, vợ ông Chiểu chia sẻ: Cơn bão số 1 lấy đi của gia đình bà quá nhiều tài sản nhưng cũng giúp ông bà nhận lại những bài học quý giá về sản xuất cá lồng bền vững. Đặc biệt, niềm tin, ý chí sắt đá, quyết tâm không bỏ cuộc trong bất cứ hoàn cảnh nào là một trong những bài học giúp ông bà thành công từ chính thất bại. Năm 2016, ông Chiểu vinh dự là 1 trong 63 nông dân Việt Nam xuất sắc và là 1 trong 20 nông dân tiêu biểu toàn quốc được Thủ tướng Chính phủ tặng Bằng khen.

Nhận thấy bóng dáng thân thuộc của ông Chiểu đi trên mép lồng, đàn cá đua nhau nhảy lao xao trên mặt nước, có "chú” cá lộn một vòng tung mình trên không rồi rơi tõm xuống nước như đang diễn xiếc. Ông Chiểu ngắm nhìn, nụ cười rạng rỡ làm bừng sáng khuôn mặt rám nắng, phong sương.

Hà Phương