Tôi mở đầu câu chuyện với Phạm Quang Nhuận bằng câu hỏi: Cơ duyên nào để chàng trai miền biển Thái Bình như anh lại đến với miền trung du Phú Thọ? Vị “thuyền trưởng” của chuỗi những doanh nghiệp mà trong thành phần tên gọi đều có hai chữ Hải Hà, như muốn thể hiện khát vọng “sông dài, biển rộng” của đời mình: Công ty Cổ phần Xây lắp Hải Hà, Công ty Cổ phần Xây lắp điện nước Hải Hà, Công ty Cổ phần Đầu tư Hải Hà Land và Công ty Cổ phần Tư vấn thiết kế Việt Pháp - nheo mắt, cười hồn nhiên: - Học xong phổ thông, lỡ một kỳ thi đại học thế là tôi lên Phú Thọ đầu quân vào Công ty Xây dựng Việt Trì - tiền thân của Tổng Công ty Xây dựng Sông Hồng ngày nay. Định hỏi thêm anh về gia cảnh, nhưng khi đọc mấy dòng tự sự trong tập thơ thứ hai của anh, rằng “Sinh ra từ gốc rạ/ Quê lúa nghèo mênh mang/ Nhà có chín anh em/ Cứ mỗi vụ giao mùa/ Thèm cơm không nén nổi” thì tôi đã hiểu ra tất cả.

Sau mấy năm làm công nhân xây dựng, chàng trai cồn Vành thấy rằng, cái mình nghèo nhất không chỉ là tiền bạc mà còn là kiến thức. Điều đó thôi thúc anh tự học để thi vào Trường Đại học Tài chính - Kế toán Hà Nội. Sau 4 năm, với tấm bằng đại học chính quy, Phạm Quang Nhuận về làm Kế toán trưởng Công ty Xây dựng nhà máy tuyển quặng Apatit Lào Cai. Nhiệm vụ được giao năm nào cũng hoàn thành nhưng nhờ luồng gió đổi mới tư duy kinh tế của Đảng, Nhà nước mà khát vọng “biển lớn” âm ỉ trong con người anh bấy nay bỗng bùng lên. Anh xin nghỉ việc, giã từ bốn chữ “doanh nghiệp nhà nước”, mở công ty tư nhân để được làm theo những suy nghĩ sáng tạo của mình. Công ty Cổ phần Xây lắp điện nước Hải Hà đã ra đời trong hoàn cảnh ấy. Công ty của anh đã hoạt động hiệu quả trên một số lĩnh vực, nhưng dường như "cái áo xây lắp” đã quá chật so với những khát vọng kinh doanh. Cùng với chuyển từ hình thức doanh nghiệp tư nhân sang công ty cổ phần, thương hiệu Hải Hà được mở rộng ra một số lĩnh vực khác, từ xây lắp, sản xuất nước uống tinh lọc đến tư vấn, thiết kế, kinh doanh bất động sản, thậm chí còn làm cả giáo dục! Nghe mọi người bảo rằng anh là nhà kinh doanh đa ngành thì Phạm Quang Nhuận chia sẻ: Chưa thể gọi đa ngành mà chỉ là đa dạng. Gặp khó khăn như thị trường xây dựng hiện nay, kinh doanh đa dạng là giải pháp để có thể phân chia rủi ro và bảo toàn vốn. Đó là một lẽ, nhưng mặt thuận lợi nữa của kinh doanh đa dạng còn là dễ gọi góp vốn cho mỗi lĩnh vực. Đã hơn hai chục năm nay, danh xưng “Công ty Hải Hà Việt Trì” đã trở nên quen thuộc không chỉ với người đất Tổ mà cả trong Nam lẫn ngoài Bắc. Công ty của Phạm Quang Nhuận là nhà thầu thi công nhiều công trình ở trong và ngoài tỉnh. Nước uống tinh khiết Hải Hà vẫn giữ vững và mở rộng thị phần ở các tỉnh phía Bắc. Trường Mầm non Hải Hà quy mô 300 cháu là trường chuẩn quốc gia, chất lượng cả về dưỡng và dục đều tốt. Đặc biệt, trong những năm gần đây, giới kinh doanh bất động sản và người dân Phú Thọ còn biết tới thương hiệu Hải Hà qua dự án đường Hòa Phong kéo dài từ điểm C9 đến E7 thành phố Việt Trì…

Khi tôi nhắc đến dự án đường Hòa Phong kéo dài thành phố Việt Trì, đôi mắt Phạm Quang  Nhuận vốn đã như một dị tướng, chợt ánh lên như mắt Lục Tiểu Linh Đồng vào vai phim Tây Du Ký. Anh kể lại rằng, từ năm 2007, khi UBND tỉnh phê duyệt đến nay là gần bảy năm với hơn hai nghìn ngày “tôi ăn cùng dự án, ngủ cùng dự án” trong một khối lượng công việc bề bộn, từ lo vốn, giải phóng mặt bằng, làm hạ tầng khu tái định cư đến bảo đảm tiến độ, chất lượng các hạng mục công trình. Nếu như không “hút” được các cổ đông từ Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh tham gia góp vốn mà chỉ trông vào ngân hàng thì rủi ro, bị động là điều khó tránh khỏi. Đến 7 giờ tối hôm 28 tết Giáp Ngọ, hơn 90% khối lượng công việc hoàn thành, và nhất là khi đèn cao áp được đấu nối, cả tuyến phố hơn 1,8km sáng choang - anh với xế Khôi cùng chiếc Lexus 570 mầu nhũ bạc hân hoan lượn nhiều lượt trên phố, qua những hàng cây xanh, qua khu đất đang xây công viên Hòa Phong rồi mới về công ty cùng ban lãnh đạo lo tết cho công nhân. Không chỉ riêng Phạm Quang Nhuận, mà nhiều công dân Việt Trì cũng vui vì dự án này đã tạo thêm điểm nhấn rất quan trọng cho không gian kiến trúc - hạ tầng hiện đại của không gian đô thị loại 1. Được biết, cùng với nỗ lực để hoàn thành sớm nhất các hạng mục của dự án đường Hòa Phong kéo dài, Công ty Cổ phần Đầu tư Hải Hà Land cũng đang khẩn trương xúc tiến dự án khu đô thị Hùng Vương Center ở phía Tây Nam thành phố mà theo thiết kế, trung tâm của nó là tòa tháp đôi 25 tầng, từ đấy có thể phóng tầm mắt bao quát dọc đường Hùng Vương và đường Nguyễn Tất Thành... Với những dự án như đường Hòa Phong kéo dài, khu đô thị Hùng Vương Center và bao công trình khác, ngày nối ngày, Phạm Quang Nhuận, người con của làng biển cồn Vành - Nam Phú - Thái Bình cần mẫn thực hiện “khát vọng Hải Hà” trên đất Tổ Hùng Vương.

Một người bạn của tôi có thời gian làm ở Hải Hà gần hai chục năm nay kể rằng, Giám đốc Nhuận thành công không chỉ là bằng năng lực quản lý của riêng anh mà còn bằng sự tin yêu của các cộng sự và người lao động tích lũy từ bao năm qua. Anh tận tâm lo công việc bền vững và đồng lương tương xứng cho họ. Quyền lợi của chủ doanh nghiệp gắn với quyền lợi của người lao động.

Được biết, hồ sơ của Bí thư Đảng bộ Công ty Cổ phần Đầu tư Hải Hà Land ghi anh sinh năm 1957, nhưng trong một lần “trà dư tửu hậu”, anh bảo rằng mình tuổi Bính Thân, chào đời ngày 16 tháng 2, quy đổi ra lịch dương là 27/3. Các bậc cao niên nghiệm rằng, người tuổi Thân phải qua truân chuyên mới được hưởng phú quý, bản mệnh như “lửa dưới núi” phải tự thân “bới đất lật cỏ” mới có cơ bùng lên. Đã qua cái thời mò cua, bắt cá cồn Vành, cũng đã qua đời thợ dãi gió, dầm sương, giờ “cái khổ” của Phạm Quang Nhuận là “cái khổ vĩ mô”, lo đời sống cho mấy trăm con người, lo làm gì để có đóng góp nhiều hơn cho xã hội. Qua cái “nhục” đói nghèo, qua nỗi thèm cơm thời thơ ấu, giờ đây anh đã cầm nắm được niềm “vinh” khi Công ty ngày càng phát triển, con cái thành đạt. Năm qua, Hải Hà được Chính phủ tặng Cờ thi đua, được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là “Đơn vị văn hóa”. Ở nhà, anh có một người vợ hiền thục làm “nội tướng” và hai cô con gái giỏi giang. Ngoài ra, Phạm Quang Nhuận còn được tỉnh Thái Bình vinh danh thành tích về những đóng góp với quê hương.

Như một sự ngẫu nhiên, trong số các phác thảo chân dung nhân vật những bài báo của tôi gần đây, có tới 3 người gốc gác Thái Bình đều là họ Phạm. Vị Đại tá Phạm Xuân Phú từng là Đại đội trưởng Đại đội 969 pháo binh anh hùng quê Vũ Thư; ông Phạm Mạnh Quỳ là Giám đốc một công ty lâm nghiệp ở Tân Sơn làm rừng theo tiêu chuẩn quốc tế, quê ở Đông Hưng và ông giám đốc doanh nghiệp Hải Hà quê ở cồn Vành, Nam Phú, Tiền Hải Phạm Quang Nhuận. Xin mượn lời ông Chủ tịch Hội đồng hương Thái Bình chúc bà con quê hương lập nghiệp ở Phú Thọ: Hãy lấy cái nghèo xưa để nuôi chí làm giàu - làm lời kết cho bài viết nhỏ của tôi về một người Thái Bình thành danh trên đất Tổ Hùng Vương.

Nguyễn Sản

Phó Tổng biên tập Báo Phú Thọ