Tôi tìm thấy hình ảnh người lính sau chiến tranh bên những lũy tre làng trong  tác phẩm văn học và điện ảnh của Minh Chuyên.

Tôi tìm thấy một sự bình tâm, bình thản, chấp nhận cuộc sống của biết bao người lính trở về, bởi họ coi những năm tháng trong chiến trận ấy nhẹ như lông hồng.

Những người lính trở lại thời bình. Những chuyến đi tìm lại đồng đội. Sự mất mát. Sự hy sinh. Những chủ đề hậu chiến.

Tôi nhiều khi vẫn xem đi xem lại những tác phẩm của Minh Chuyên, một nhà văn cả đời chỉ viết về số phận người lính và ca ngợi sự hy sinh của họ.

Viết về các thương binh, liệt sĩ với tư tưởng nhân văn sâu sắc.

Những người thương binh quả cảm nơi chiến trường, nhưng trở về cuộc sống đời thường với tấm lòng hồn hậu.

Và Minh Chuyên đã viết 25 cuốn sách về họ.

Minh Chuyên đã đạo diễn hàng trăm bộ phim về đề tài hậu chiến tranh.

Và, chính Minh Chuyên cũng là đạo diễn cho rất nhiều bộ phim về Trung đoàn 27, về Tiểu đoàn 3 của tôi.

Tôi đã có ấn tượng rất nhiều với Minh Chuyên, đó chính là một con người cống hiến không mệt mỏi cho báo viết, báo hình bằng những tác phẩm đầy ý nghĩa, cả trong văn học và điện ảnh.

Đã rất lâu rồi, trong một chuyến công tác, tôi đã nhận xét về Minh Chuyên và tặng Minh Chuyên 8 chữ: “Có tâm, có tầm, có đức, có tài”. Và những chữ đó là rất xứng đáng với anh, khi Minh Chuyên được Bộ Quốc phòng nhiều lần biểu dương, ghi nhận và Minh Chuyên đã 3 lần được Bộ Quốc phòng tặng giải thưởng về đề tài chiến tranh cách mạng.

Chỉ nói sơ qua về những thành tích, về chặng đường cống hiến hơn 40 năm của Minh Chuyên là đủ nhìn những sự nỗ lực của con người luôn gắn với chủ đề người lính này.

Minh Chuyên say sưa với nghề. Minh Chuyên sống với nghề.

Và một Minh Chuyên đau đáu với chủ đề hậu chiến.

Để khi biết năm 2016, tác phẩm về người lính của Minh Chuyên được trao giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật và được trao giải Cúp vàng quốc tế về tác phẩm Cha con người lính…

Ai nói chủ đề chiến tranh là khô khan.

Ai nói chủ đề chiến tranh, chủ đề người lính là có hạn.

Những nhân chứng của cuộc chiến ấy.

Cuộc chiến giành độc lập.

Những con người đã từng chiến đấu như tôi, như Minh Chuyên và rất nhiều đồng đội của tôi.

Hàng ngày, dù 70 tuổi, hay nhiều tuổi hơn nữa, cái tâm sâu thẳm của chúng tôi vẫn hướng về chiến trường năm xưa, nơi chúng tôi đã có một tuổi trẻ xông pha, một tuổi trẻ đầy nhiệt huyết.

Và tôi thấy ấn tượng với Minh Chuyên, một người mà suốt chặng đường, biết bao tác phẩm, cả tác phẩm viết, cả những tác phẩm truyền hình, đều gắn chặt một chủ đề quen thuộc là chủ đề sau chiến tranh, chủ đề người lính, nhưng chưa một lần nhàm chán, chưa một lần quên đi một chữ tình, như để trả nợ cho những đồng đội đã nằm xuống, đã hy sinh.

Cuộc sống có thể ngắn, cuộc đời có thể dài.

Nhưng tất cả sẽ tựu lại ở thành quả mỗi chúng ta để lại cho thế hệ mai sau.

Và đó là điều tôi, Minh Chuyên và nhiều đồng đội đang làm thông qua những câu chuyện, thông qua những tác phẩm, thông qua những bộ phim, hay đơn giản chỉ là phóng sự trên truyền hình.

Tôi đồng cảm với Minh Chuyên về những hoạt động tri ân báo đáp cho đồng chí, đồng bào, đồng đội đã hy sinh vì độc lập, tự do của Tổ quốc và hạnh phúc của nhân dân.

Và chặng đường ấy sẽ luôn bền bỉ, sẽ mãi mãi.

Bởi chủ đề người lính là chủ đề của chính thế hệ chúng tôi đang kể lại cho thế hệ hôm nay và mai sau.

Hà Nội, ngày 1/1/2011

Thượng tướng, Viện sĩ Nguyễn Huy Hiệu

Ủy viên Trung ương Đảng, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng