Tốt nghiệp Học viện Quân y năm 1969, Nguyễn Anh Nhật vào chiến trường miền Nam, tham gia chiến đấu và phục vụ chiến đấu trong đội hình Sư đoàn 5, Quân khu 7, từng đảm nhiệm cương vị Viện trưởng 7E, Quân khu 7, Tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn Quân y Sư đoàn 5. Năm 1979, với sự tiếp tay của các thế lực thù địch, quân Pôn Pốt đã tiến hành tàn sát đồng bào Campuchia, gây chiến tranh biên giới Tây Nam, gây nhiều thương vong cho nhân dân các tỉnh biên giới giáp Campuchia và các đơn vị quân đội. Bác sĩ Nguyễn Anh Nhật trên cương vị Tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn Quân y Sư đoàn 5 vinh dự được làm nhiệm vụ quốc tế giúp nước bạn Campuchia và đóng quân ở tỉnh Bát Tam Bang. 

9 năm cùng đồng đội giúp cách mạng Campuchia, bác sĩ Nguyễn Anh Nhật đã trực tiếp mổ và cấp cứu hàng nghìn cán bộ, chiến sĩ Sư đoàn và cán bộ, chiến sĩ các đơn vị quân đội Campuchia cùng nhân dân nơi đơn vị đóng quân, ông cũng là người trực tiếp mổ cấp cứu cho Trung tướng Lê Hai, nguyên Phó Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam bị viêm ruột thừa tại chiến trường nước bạn. 

Bác sĩ Nguyễn Anh Nhật nhớ lại: Ngày 8/2/1982, trạm phẫu Sư đoàn tiếp nhận một thương binh của quân đội Campuchia đề nghị mổ cấp cứu gấp, người bị thương là ông Ke Kim Yan, Bí thư Tỉnh ủy Bát Tam Bang trong khi xuống cơ sở kiểm tra xe ô tô của ông bị ổ phục kích của tàn quân Pôn Pốt bắn cháy, trên xe có 5 người thì 4 người hy sinh, ông Ke Kim Yan bị một vết thương vùng bụng, vết thương đứt ruột, thủng dạ dày và vỡ một phần gan, sức khỏe rất yếu. Bằng kinh nghiệm của một bác sĩ quân y nhiều năm trên chiến trường với nhiều ca mổ phức tạp, bác sĩ Nguyễn Anh Nhật và các cộng sự đã thực hiện ca mổ thành công cứu sống Bí thư Tỉnh ủy Bát Tam Bang để rồi ít năm sau đó ông Ke Kim Yan trở thành Phó Thủ tướng Campuchia, bác sĩ Nguyễn Anh Nhật trở thành ân nhân, hai người đã kết tình huynh đệ. Trong một lần dẫn đầu đoàn cán bộ cấp cao Campuchia thăm Việt Nam, ông Ke Kim Yan đã tìm được bác sĩ Nguyễn Anh Nhật khi ấy bác sĩ đã về nghỉ hưu tại quê hương Vũ Đoài (Vũ Thư), ông Ke Kim Yan mời vợ chồng bác sĩ Nguyễn Anh Nhật thăm lại chiến trường xưa và thăm lại đất nước Chùa Tháp.

Trở về cuộc sống đời thường, bác sĩ Nguyễn Anh Nhật vẫn phát huy phẩm chất cao đẹp của Bộ đội Cụ Hồ, tham gia các hoạt động xã hội phát huy nghề thuốc cứu người.

Đón xuân Kỷ Hợi 2019, cựu chiến binh Nguyễn Anh Nhật được Hội Người cao tuổi xã Vũ Đoài mừng thọ tuổi 75, dẫu tuổi đã cao, lại bị bệnh tiểu đường gây biến chứng nặng, vợ ông mắc bệnh hiểm nghèo giai đoạn cuối nhưng mỗi khi nhắc về cuộc đời quân ngũ và những năm tháng làm nhiệm vụ giúp nước bạn Campuchia, cựu chiến binh Nguyễn Anh Nhật như tươi trẻ lại, bức chúc thọ được ông treo trân trọng phía dưới Huy hiệu 50 năm tuổi đảng và 3 Huân chương Chiến công hạng Nhất, Nhì, Ba mà Đảng, Nhà nước, quân đội trao tặng.

Nguyễn Công Liêm
(Thành phố Thái Bình)