Lợi ích lớn

Nếu ở nhiều địa phương, các xứ đồng vẫn trơ những gốc rạ khô và cỏ dại trên mặt ruộng thì trên cánh đồng thôn Trung, xã Song Lãng, những chiếc máy cày đang hoạt động hết công suất. Trên các thửa ruộng đã được cày sớm, từng luống đất ải bắt đầu chuyển màu nâu trắng, cỏ dại, gốc rạ được bà con thu gom, vệ sinh sạch sẽ, sâu bọ không còn nơi trú ngụ. 

Anh Trần Văn Linh và ông Nguyễn Văn San, hai chủ máy làm đất xã Song Lãng cho biết: Hiện nay nhiều chủ máy còn lơ là, chưa tập trung cày ải cho bà con nhưng cày sớm có nhiều lợi ích nên chúng tôi quyết định đưa máy xuống ruộng từ giữa tháng 11, sớm hơn các tổ máy khác. Hiện tại đồng ruộng địa phương khá khô ráo, thuận lợi cho việc cày ải. Với công suất máy 34 mã lực, máy cày 5 lưỡi cỡ trung, tổ máy gồm 2 người chúng tôi cày được khoảng 5 - 10 mẫu ruộng/ngày… 

Bà Hoàng Thị Thắm, thôn Trung cho biết: Gia đình tôi rất coi trọng việc cày ải, phơi đất vì giúp lúa ít sâu bệnh, năng suất cao hơn. Hiện tại gia đình tôi có 5 sào ruộng, tuy không trực tiếp cày, cuốc được như trước nhưng tôi vẫn thường xuyên ra đồng đôn đốc chủ máy tiến hành cày sớm để ruộng nhà mình được phơi ải sớm. Cứ khi nào ruộng cày ải tinh tươm, vạc bờ, cuốc góc sạch sẽ tôi mới yên tâm.

Ông Nguyễn Mạnh Hùng, Giám đốc HTXNN Song Lãng cho biết: Hiện nay, việc cày ải phụ thuộc chủ yếu vào các chủ máy cày tại địa phương, nông dân không thể thực hiện cày, cuốc thủ công như trước kia. Mấy năm gần đây, các chủ máy thường lơ là, chủ quan, đợi đến khi gần sản xuất mới đưa máy xuống đồng cày lật đất, thậm chí đợi đổ nước sản xuất vụ xuân để kết hợp cày và bừa một lúc, bỏ qua giai đoạn cày ải, phơi đất. Nắm được tâm lý này, vụ đông xuân năm nay, HTXNN Song Lãng liên kết, huy động 1 máy cày công suất lớn, giá dịch vụ hợp lý xuống đồng sớm để phục vụ khâu cày ải cho nông dân. Ngay khi máy cày này hoạt động, các chủ máy khác cũng nhanh chóng đưa máy xuống đồng cày ải, nhờ cạnh tranh lành mạnh, tiến độ làm đất được đẩy nhanh. 

Đến ngày 22/11, trong khi các địa phương còn khá “ im ắng” thì HTXNN Song Lãng đã huy động được 6/6 mày cày công suất lớn xuống đồng, cày được khoảng 40% trong tổng số 160ha đất hai lúa cần cày ải. HTX phấn đấu đến đầu tháng 12 hoàn thành việc cày ải để đất có thời gian “xả độc” trước khi tiến hành sản xuất vụ xuân năm 2018.

Nhiều địa phương thờ ơ

Song Lãng là một trong số ít địa phương ở huyện Vũ Thư tiến hành cày ải sớm. 

Ông Đỗ Văn Đồng, Phó Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện cho biết: Làm tốt công tác cày ải, phơi đất góp phần tiêu diệt, hạn chế rất lớn việc lây lan nguồn sâu bệnh, nhất là tàn dư của bệnh lùn sọc đen, rầy lưng trắng trên đồng ruộng từ vụ trước sang vụ sau. Xác định rõ vai trò của việc cày ải, phơi đất, trong các cuộc họp chuyên môn của ngành Nông nghiệp, chuẩn bị công tác sản xuất vụ xuân năm 2018, UBND huyện đã chỉ đạo, quán triệt các địa phương khẩn trương đẩy nhanh tiến độ làm đất. Ngày 9/11, Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện tham mưu cho UBND huyện ban hành công văn chỉ đạo, đôn đốc các địa phương tiến hành làm đất sớm. Thời điểm này, đồng ruộng hầu hết các địa phương đã khô, việc cày ải khá thuận lợi. Mặc dù vậy, qua khảo sát nhanh, đến ngày 22/11, trừ Song Lãng và một vài địa phương còn lại hầu hết các xã, thị trấn chưa tiến hành cày ải, đồng ruộng vẫn trơ gốc rạ, cỏ dại hoặc lúa éo. Nguyên nhân chủ yếu là do cấp ủy, chính quyền các địa phương chưa vào cuộc chỉ đạo quyết liệt công tác cày ải, phơi đất. Toàn huyện hiện có 161 máy cày công suất lớn, trung bình mỗi xã có từ 5 - 7 máy cày, chủ yếu của nhóm, hộ tư nhân, hoạt động theo kiểu tự do “thích làm lúc nào thì làm”, địa phương và các HTXNN khó quản lý, điều hành, chỉ đạo các chủ máy này xuống đồng để làm đất sớm cho nông dân. Nhận thức của nhiều nông dân và chủ máy hạn chế, cố ý bỏ qua giai đoạn cày ải, phơi đất, đợi đến khi lấy nước sản xuất vụ xuân mới tiến hành làm đất “gộp” vừa cày vừa bừa nhằm giảm chi phí làm đất. 

Trước thực trạng này, Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện tham mưu cho UBND huyện tiếp tục ban hành công văn đôn đốc, nhắc nhở các địa phương về đẩy nhanh tiến độ làm đất, trong đó nêu cao vai trò, trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền, HTXNN trong chỉ đạo, điều hành triển khai công tác cày lật đất. Huyện chỉ đạo các xã ưu tiên cày trước ở những diện tích không trồng cây màu vụ đông, các diện tích vụ đông thu hoạch đến đâu khẩn trương làm đất, giải phóng mặt ruộng đến đó.

Vụ mùa vừa qua, nhiều diện tích lúa của nông dân HTXNN Vũ Vân bị nhiễm bệnh lùn sọc đen, làm giảm đáng kể năng suất lúa. 

Ông Bùi Quang Minh, Chủ tịch UBND xã cho biết: Nếu không làm tốt công tác cày ải, phơi đất, diệt trừ rầy nâu, rầy lưng trắng thì chúng có thể tiếp tục lây truyền, gây hại lúa xuân. Coi trọng công tác cày ải, xã đã tiến hành gặp mặt, động viên các chủ máy làm đất khẩn trương huy động máy xuống đồng cày ải. Tuy nhiên, các chủ máy vẫn “đủng đỉnh”, địa phương chỉ có thể vận động, động viên chứ không thể ép được chủ máy phải xuống đồng sớm hay muộn. Tuy nhiên, xã sẽ tăng cường tuyên truyền, nâng cao nhận thức của nông dân về tác dụng của cày ải, phơi đất, từ tác động của nông dân các chủ máy sẽ phải đưa máy xuống đồng tiến hành cày lật đất sớm.

Trong điều kiện vụ mùa năm 2017 nhiều địa phương trên địa bàn tỉnh phát sinh dịch bệnh lùn sọc đen trên đồng ruộng, công tác cày ải, phơi đất càng có ý nghĩa nhằm giải phóng độc tố tích tụ trong đất và diệt trừ nguồn sâu bệnh lưu trú trên gốc rạ, cỏ dại, tránh lây truyền nguồn bệnh sang vụ xuân năm 2018.

Hà Phương