Kỳ 4: Hóa giải bài toán khó

Ông Trần Văn Quân, Giám đốc Công ty Sản xuất kinh doanh xuất nhập khẩu Tuấn Lộc (xã Thái Phương, huyện Hưng Hà) cho biết: Công ty đã đầu tư 70 tỷ đồng vào 18 máy dệt kiếm và có hơn 200 máy dệt trong dân, tạo việc làm cho 250 lao động tại chỗ với thu nhập bình quân 4 triệu đồng/người/tháng. Hàng năm, Công ty xuất trên 1.000 tấn hàng với hàng trăm loại khăn cao cấp sang thị trường Nhật Bản. Mặc dù gặp nhiều khó khăn trong sản xuất, kinh doanh nhưng điều trăn trở nhất của Công ty hiện nay không phải là thị trường, nguồn lao động mà chính là công đoạn tẩy nhuộm sản phẩm. Theo tính toán, bình quân mỗi tháng Công ty phải chi phí hơn 1 tỷ đồng cho việc thuê tẩy nhuộm. Trong khi làng nghề có từ hàng trăm năm nay nhưng không được đầu tư khu xử lý nước thải tập trung, đến nay đã có đầu tư nhưng tiến độ rất chậm, doanh nghiệp muốn xây dựng nhưng lại chưa được chấp thuận nên vẫn phải đi thuê với giá cao. Đó chính là nút thắt cần sự hóa giải để cả nhà nước, doanh nghiệp và người dân không phải nhức nhối về vấn nạn ô nhiễm môi trường. 

Ông Phạm Ngọc Kế, Phó Giám đốc Sở Công Thương cho rằng: Việc ô nhiễm ở làng nghề Phương La vốn đã không có phương án xử lý song mặc dù có dự án xây dựng nhà máy xử lý nước thải tập trung nhưng thực hiện từ năm 2014 đến nay vẫn chưa hoàn thành. Thực tế hiện nay, tất cả các làng nghề trên địa bàn tỉnh có nguy cơ gây ô nhiễm đều được quy hoạch các cụm công nghiệp đi kèm nhưng nhiều nơi vẫn chỉ là quy hoạch trên giấy còn thực tế chưa có doanh nghiệp, cơ sở sản xuất trong làng nghề ra đầu tư. Vấn đề cốt lõi là chưa có nhà đầu tư hạ tầng, ngân sách hạn chế nên không có kinh phí để đầu tư nhà máy xử lý chất thải và nước thải tập trung hoặc có nhà đầu tư nhưng tiến độ xây dựng rất chậm. Mặt khác, nhiều hộ sản xuất trong các làng nghề có quy mô quá nhỏ, hoạt động mang tính chất gia đình nên năng lực tài chính hạn chế, khó có thể đầu tư ra cụm công nghiệp.

Dự án hệ thống xử lý nước thải tập trung làng nghề Phương La đã xây dựng xong trên 80% các hạng mục công trình.

Cũng theo ông Kế, quy hoạch cụm công nghiệp chính là tạo cho các doanh nghiệp phát triển từ doanh nghiệp nhỏ đến doanh nghiệp lớn, thúc đẩy các cơ sở sản xuất thành lập doanh nghiệp và xử lý được vấn đề môi trường. Tuy nhiên, trong tổng số 37 cụm công nghiệp được thành lập thì tất cả đều chưa xây dựng hệ thống xử lý chất thải, nước thải tập trung ngoại trừ 2 đơn vị đầu tư xây dựng hệ thống xử lý nước thải cục bộ ở cụm công nghiệp Thái Phương. Các cụm công nghiệp đều do ngân sách huyện, thành phố đầu tư nhưng do kinh phí hạn hẹp nên đến nay mới chỉ xây dựng được một số tuyến đường giao thông, hệ thống thoát nước mưa, một số trạm biến áp, còn lại các hạng mục thiết yếu khác do nhà đầu tư thứ cấp tự bỏ vốn xây dựng nên không đáp ứng được yêu cầu công tác quy hoạch. Chính vì thế, thời gian qua tỉnh đã chỉ đạo rà soát, điều chỉnh, bổ sung các cụm công nghiệp và tập trung kêu gọi thu hút nhà đầu tư hạ tầng để giải quyết những tồn tại, hạn chế của làng nghề và vấn đề ô nhiễm môi trường. Kết quả, đến nay, 12 cụm công nghiệp có nhà đầu tư xin đầu tư kinh doanh hạ tầng, trong đó 6 cụm công nghiệp được UBND tỉnh phê duyệt chủ trương đầu tư hoặc cấp giấy chứng nhận đầu tư. Một số cụm công nghiệp mặc dù mới được phê duyệt chủ trương đầu tư song tiến độ xây dựng rất nhanh và có nhiều triển vọng. 

Ông Nguyễn Mạnh Quý, Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Đầu tư xây dựng Vinaspace, chủ đầu tư xây dựng và kinh doanh hạ tầng cụm công nghiệp Minh Lãng (Vũ Thư) cho biết: Công ty đã thực hiện xong việc xin điều chỉnh chủ trương đầu tư, phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường, lập đồ án quy hoạch chi tiết và triển khai xây dựng cơ sở hạ tầng phần đã san lấp mặt bằng. Hiện tại đã có 2 nhà đầu tư thứ cấp xây dựng nhà xưởng, lắp đặt thiết bị trong cụm công nghiệp. Dự kiến, sau khi cụm công nghiệp hoàn thành sẽ tạo việc làm cho khoảng 10.000 lao động. Công ty sẽ chỉ thu hút những nhà đầu tư thứ cấp có quy mô lớn, công nghệ cao, những dự án thân thiện với môi trường theo đúng chủ trương, định hướng của tỉnh.

Cơ sở sản xuất bún Mai Huy Đức (thôn Bình An, xã Vũ Hội, huyện Vũ Thư) sản xuất trên 3 tạ bún/ngày.

Ông Phạm Ngọc Kế, Phó Giám đốc Sở Công Thương cho biết thêm: Chủ trương của tỉnh sẽ quy hoạch các cụm công nghiệp cách nhau không quá 7km và gần hơn 5km để chuyển lao động nông thôn ra các cụm công nghiệp. Tỉnh sẽ tạo điều kiện thuận lợi nhất cho các doanh nghiệp đầu tư kinh doanh hạ tầng về vốn, mặt bằng, thủ tục hành chính, xây dựng đồng bộ cơ sở hạ tầng ngoài hàng rào các khu, cụm công nghiệp.

Thu Thủy