Ma túy tổng hợp là nguyên nhân gây ra nhiều vụ tai nạn giao thông, nhiều án nghiêm trọng như chống người thi hành công vụ, cố ý gây thương tích, giết người, hủy hoại tài sản... Dó đó, công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm liên quan đến ma túy tổng hợp đang là vấn đề cấp thiết hiện nay.

Ma túy tổng hợp trước đây phổ biến là Methamphetamin (hồng phiến). Thời gian gần đây, xuất hiện ngày càng nhiều loại chất mới như Ketamin (bột ke), LSD, Dymethylamphetamin, Benzulpiperazin, Doet với nhiều mẫu mã, lô gô rất bắt mắt. Tại Thái Bình, đã xuất hiện Methamphetamin, Ecstasy (thuốc lắc, kẹo, xì cọp, thuốc điên), một số chất “hàng cỏ” (tên gọi chung các loại thảo mộc trôi nổi, không rõ nguồn gốc, xuất xứ chứa chất hướng thần). Người sử dụng ma túy tổng hợp ngoài việc gây ảo giác mạnh còn làm mất kiểm soát dẫn đến thực hiện các hành vi nguy hiểm như giết người, cố ý gây thương tích hoặc tự hủy hoại bản thân, quan hệ tình dục bừa bãi… Ngoài ra nó còn gây tác hại rất lớn cho hệ thần kinh và sức khỏe người sử dụng, đặc trưng là nhồi máu cơ tim, tăng huyết áp kịch phát, rối loạn tâm thần, rối loạn cảm xúc, rối loạn lo âu, rối loạn giấc ngủ... Ma túy tổng hợp có thể gây nghiện gấp nhiều lần so với thuốc phiện và hêrôin, việc cai nghiện cũng rất khó khăn, tốn kém và thường phải điều trị tâm thần trong thời gian dài.

Trên địa bàn tỉnh, tình trạng mua bán, vận chuyển, tổ chức sử dụng và sử dụng ma túy tổng hợp ngày càng gia tăng, có xu hướng dần thay thế ma túy truyền thống. Đáng chú ý là một số năm gần đây, số vụ án ma túy tổng hợp chiếm khoảng 30% tổng số vụ bắt giữ, lượng ma túy tổng hợp tăng gấp nhiều lần so với các năm trước, chủng loại cũng đa dạng hơn. Chỉ tính riêng từ năm 2014 đến nay, lực lượng công an đã bắt hơn 200 vụ buôn bán, tàng trữ, sử dụng ma túy tổng hợp, thu 16kg. 

Trong những năm qua, Công an tỉnh đã tăng cường lực lượng đấu tranh quyết liệt với tội phạm ma túy, qua đó đã triệt xóa nhiều tụ điểm tổ chức sử dụng ma túy tổng hợp, không chỉ ở thành phố mà cả ở vùng nông thôn. Tuy nhiên, việc mua bán, sử dụng ma túy tổng hợp hiện vẫn tiếp tục có chiều hướng gia tăng. Trong đó đã xuất hiện hoạt động sản xuất trái phép ma túy tổng hợp từ những tiền chất đơn giản, dễ thu thập (phát hiện, bắt giữ 1 vụ sản xuất trái phép ma túy tổng hợp tại huyện Hưng Hà).

Từ thực tế công tác phòng ngừa, đấu tranh cho thấy, đối tượng sử dụng ma túy tổng hợp chủ yếu là thanh thiếu niên ở độ tuổi từ 16 - 30, tập trung đông nhất vào thế hệ 8X, 9X, thuộc nhiều thành phần, nghề nghiệp khác nhau. Đa số là các đối tượng ăn chơi, đua đòi, đối tượng có hoàn cảnh gia đình éo le, đối tượng cờ bạc… và một số nghiện hêrôin trước đó chuyển sang sử dụng ma túy tổng hợp. Nguồn ma túy tổng hợp cung cấp cho đối tượng sử dụng trên địa bàn tỉnh chủ yếu từ các tỉnh biên giới giáp Trung Quốc như Lạng Sơn, Quảng Ninh và một số địa phương như Hải Phòng, Hà Nội... Nguyên nhân của sự lây lan, bùng phát đối tượng sử dụng ma túy tổng hợp hiện nay chủ yếu do sự buông lỏng quản lý của các gia đình, sự thiếu hiểu biết của một số người về hậu quả, tác hại của ma túy tổng hợp dẫn đến không làm chủ bản thân hoặc quản lý con em, để sa vào tệ nạn xã hội. Công tác cai nghiện cho người nghiện ma túy tổng hợp còn nhiều vướng mắc, chưa có phác đồ điều trị hiệu quả. Công tác quản lý nhà nước trên một số lĩnh vực còn nhiều bất cấp, có sơ hở để đối tượng lợi dụng hoạt động.

Theo nhận định trong thời gian tới, việc mua bán, vận chuyển, tàng trữ, tổ chức sử dụng ma túy tổng hợp tiếp tục diễn biến phức tạp, người sử dụng có xu hướng trẻ hóa, lan rộng trong thanh thiếu niên, thậm chí sẽ len lỏi đến các gia đình, trường học. Để ngăn chặn có hiệu quả loại ma túy nguy hiểm này, cần thực hiện tốt công tác tuyên truyền pháp luật phòng, chống hậu quả, tác hại của ma túy nói chung, ma túy tổng hợp nói riêng. Ngoài việc tuyên truyền sâu rộng trong toàn xã hội, phải đặc biệt chú trọng nhóm đối tượng có nguy cơ cao dễ bị đối tượng tội phạm ma túy lôi kéo như ở các xã, phường, thị trấn trọng điểm, nhiều người nghiện, có tụ điểm, điểm bán ma túy, nơi đầu mối giao thông, trường học, khu công nghiệp... 

Cùng với tuyên truyền, vận động, cấp ủy, chính quyền các cấp cần huy động sức mạnh của cả hệ thống chính trị và toàn dân, phối hợp với lực lượng công an triển khai quyết liệt các giải pháp đấu tranh phòng, chống ma túy. Công an các địa phương tiếp tục phối hợp với cấp ủy, chính quyền cơ sở tăng cường kiểm tra cư trú, kiểm tra các cơ sở kinh doanh có điều kiện, nhà nghỉ, khách sạn, quán karaoke..., không để tội phạm lợi dụng ẩn náu, hoạt động buôn bán, tổ chức sử dụng ma túy tổng hợp. Tập trung các giải pháp cấp bách, trong đó lấy phòng ngừa là chính, coi trọng phòng, chống ngay từ gia đình, nhà trường, tổ dân phố, khu dân cư; gắn trách nhiệm với cấp ủy, chính quyền, thủ trưởng các cơ quan, đơn vị và cán bộ, đảng viên. Lực lượng công an thường xuyên rà soát, thống kê người nghiện, phối hợp các ngành, các đơn vị chức năng theo dõi, quản lý, áp dụng biện pháp xử lý hành chính, đưa người nghiện vào trung tâm cai nghiện bắt buộc. Nâng cao vai trò của gia đình, nhà trường trong quản lý con em, không để đối tượng xấu lôi kéo tham gia các tệ nạn xã hội, nghiện ma túy.

Thượng tá Nguyễn Ngọc Quýnh
(Trưởng phòng PC47 Công an tỉnh)