Trong các cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, đế quốc Mỹ và chiến tranh biên giới bảo vệ Tổ quốc, Phú Châu đã tiễn đưa hơn 1.200 lượt thanh niên lên đường nhập ngũ và trên 200 người đi thanh niên xung phong, dân công hỏa tuyến. Kết thúc chiến tranh, xã có 210 liệt sĩ, 77 thương binh, 52 bệnh binh, hơn 80 người hưởng chế độ chất độc hóa học, 21 bà mẹ được phong tặng, truy tặng danh hiệu Bà mẹ Việt Nam anh hùng… 

Nguyện vọng của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Phú Châu từ lâu là mong muốn xây dựng nhà bia tưởng niệm đời đời ghi nhớ công ơn các anh hùng liệt sĩ, đồng thời là điểm nhấn, là địa chỉ đỏ cho các thế hệ con em Phú Châu dù đi đâu, làm gì vẫn hướng về quê hương và thực hiện tốt đạo lý “Đền ơn đáp nghĩa”, “Uống nước nhớ nguồn”. Đây là công trình mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc, vì thế, ngay sau khi Đảng bộ xã ban hành nghị quyết xây dựng nhà bia tưởng niệm liệt sĩ, xã đã tổ chức họp toàn thể quân dân chính đảng để triển khai nghị quyết, lấy ý kiến nhân dân và vận động nhân dân tích cực hưởng ứng để xây dựng nhà bia.

Giữa tháng 11/2016, công trình được khởi công xây dựng, gồm 3 tầng mái, mặt sàn bê tông nổi trên mặt nước, cầu vào 3 nhịp, có sân tập kết và cổng vào khu đài liệt sĩ, dự toán tổng kinh phí 3 tỷ đồng, thời gian thi công 270 ngày. Đến nay, nhà bia đã được hoàn thiện, uy nghi, trang nghiêm và đẹp hơn cả bản thiết kế ban đầu. Đấy là nhờ có sự đồng thuận, nhất tâm công đức của toàn thể cán bộ, nhân dân trong xã, của ông chủ thầu xây dựng Nguyễn Văn Nông, Giám đốc Công ty TNHH Xây dựng Thành Phú - một cựu chiến binh và là người con của Phú Châu. Không chỉ bỏ thầu giá thấp, ông Nông còn tự khắc phục khó khăn trong suốt quá trình xây dựng nhà bia trên nền ao, nhất là làm phần móng, huy động tối đa máy móc, thợ tay nghề cao để đẩy nhanh tiến độ và bảo đảm chất lượng công trình. Để nâng cao chất lượng và giá trị thẩm mỹ của công trình, ông Nông đã tự bỏ tiền của mình để bù cho số tiền tăng lên so với dự toán khi thay lớp bê tông lót dầm, mua gạch men cao cấp thay gạch nung đỏ với giá cao gấp đôi lát dưới nền và ốp xung quanh khu đài liệt sĩ. Ông Nông còn cúng tiến 1 bia Tổ quốc ghi công, 2 bia ghi danh các anh hùng liệt sĩ bằng đá nguyên khối, trị giá 120 triệu đồng. 

Ông Nông cho biết: Những gì mình cố gắng làm và nhất tâm công đức chỉ vì muốn góp một chút công sức nhỏ bé để đồng đội mình có nơi thờ tự chung khang trang, uy nghi.

Trao quà cho người khuyết tật xã Phú Châu.

Phú Châu vốn là đơn vị thực hiện tốt phong trào “Đền ơn đáp nghĩa”, vì thế, khi phát động công đức xây dựng nhà bia, nhân dân tích cực hưởng ứng bằng cả tinh thần và vật chất. Ngoài số tiền nhất tâm công đức 1,3 tỷ đồng xây dựng nhà bia tưởng niệm liệt sĩ, nhân dân trong xã còn ủng hộ bằng nhiều việc làm ý nghĩa như 15 hộ của xóm 9 đã tự tháo dỡ công trình quanh bờ ao, có công trình hàng trăm triệu đồng để trả lại mặt bằng, tạo cảnh quan thoáng, đẹp quanh nhà bia; hộ thuê ao nuôi cá tự giác bơm cạn nước trong ao tạo thuận lợi cho đơn vị thi công; bà con tự nguyện tham gia hàng chục ngày công san lấp đất trước cửa nhà bia làm bồn hoa; Hội Liên hiệp Phụ nữ xã tổ chức cho chị em trồng cây, trồng hoa hai bên nhà bia. Ông Phạm Xuân Quế, thôn Phạm đưa cây của gia đình ra trồng trong khuôn viên nhà bia và đảm nhận luôn việc chăm sóc cây hàng ngày. Nhiều cụ cao tuổi còn sáng tác thơ ca, bài hát để cổ vũ, khích lệ phong trào “Đền ơn đáp nghĩa” của xã. Đặc biệt, có cụ già yếu, neo đơn, khó khăn cũng đến xin được công đức; nhiều người là thương binh, bệnh binh, thân nhân của các liệt sĩ cũng công đức với số tiền từ 5 triệu đồng trở lên. Những người con làm ăn xa quê đã gửi tiền về dâng công đức. 

Ông Trần Văn Ngôn, Giám đốc Công ty Xây dựng Phong Châu tại Thành phố Hồ Chí Minh và người thân trong gia đình không chỉ công đức với số tiền trên 120 triệu đồng mà còn đứng lên vận động người Phú Châu sinh sống tại Thành phố Hồ Chí Minh công đức xây dựng nhà bia hàng trăm triệu đồng. Ông Ngôn chia sẻ: Mẹ tôi trước khi qua đời còn dặn dò con cháu phải trích một phần tiền người ta đến phúng viếng bà, gửi về công đức thêm để xã xây dựng nhà bia tưởng niệm. Tôi đã làm theo lời dặn của bà vì muốn góp phần xây dựng ở quê nhà công trình ý nghĩa ghi công ơn những người đã không tiếc máu xương ngã xuống để chúng ta có cuộc sống hòa bình hôm nay.

Dự kiến ngày 23/7 UBND xã Phú Châu sẽ tiến hành các nghi lễ khánh thành đưa vào hoạt động nhà bia tưởng niệm liệt sĩ để dịp 27/7 thân nhân liệt sĩ và nhân dân trong xã đến thắp nén tâm hương tưởng nhớ những người đã khuất.

Đỗ Hiền