Tại kỳ họp thứ tư HĐND tỉnh khóa XVI, đại biểu Vũ Thị Lụa (tổ Vũ Thư) chất vấn đồng chí Nguyễn Văn Bái, Giám đốc Sở Lao động - Thương binh và Xã hội 3 nội dung liên quan đến việc thực hiện đề án hỗ trợ người có công với cách mạng về nhà ở theo Quyết định số 22/2013/QĐ-TTg ngày 26/4/2013 của Thủ tướng Chính phủ trên địa bàn tỉnh. Cả 3 nội dung mà đại biểu chất vấn đã được đồng chí Giám đốc Sở Lao động - Thương binh và Xã hội giải trình cụ thể ngay tại kỳ họp, đồng thời những vấn đề đó đã được ngành chỉ đạo tập trung giải quyết, đạt được những kết quả đáng ghi nhận. Cụ thể từng vấn đề được làm rõ trong cuộc trao đổi giữa phóng viên Báo Thái Bình với đồng chí Nguyễn Văn Bái.

Phóng viên: Đại biểu HĐND tỉnh đã chất vấn đồng chí đối với những hộ gia đình người có công đã tự bỏ tiền ra làm nhà mà không có biên bản xác nhận xây dựng nhà ở hoàn thành theo giai đoạn, theo Hướng dẫn liên ngành số 04 thì đã giải quyết như thế nào, thưa đồng chí?

Đồng chí Nguyễn Văn Bái: Theo Quyết định số 22 của Thủ tướng Chính phủ; Thông tư số 09/2013/TT-BXD của Bộ Xây dựng; Thông tư số 98/2013/TT-BTC của Bộ Tài chính; Quyết định số 2521/QĐ-UBND ngày 15/11/2013 của UBND tỉnh phê duyệt đề án hỗ trợ người có công với cách mạng về nhà ở trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2013 - 2014 với tổng số hộ thuộc diện hỗ trợ là 25.830 hộ, trong đó xây mới 15.827 hộ, sửa chữa là 10.003 hộ.

Thực hiện Công văn số 883/NCC của Cục Người có công (Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội) về ưu tiên giải quyết trước đối với các đối tượng là thân nhân liệt sĩ, thương binh, bệnh binh và người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học bị suy giảm lao động từ 61% trở lên, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội đã phối hợp với Sở Xây dựng hướng dẫn các địa phương xác định hộ thuộc đối tượng ưu tiên giải quyết trước trong năm 2014 - 2015 (nhóm đối tượng ưu tiên số 1). Sau kiểm tra, rà soát, số hộ thuộc nhóm đối tượng ưu tiên số 1 là 2.851 hộ, trong đó xây mới 2.212 hộ, sửa chữa là 639 hộ.

Đến nay, toàn tỉnh có 2.089 hộ người có công thuộc nhóm đối tượng ưu tiên số 1 được hỗ trợ cải thiện nhà ở với tổng kinh phí 76.020 triệu đồng (đạt 73,27%) số hộ trong danh sách đề án đã được phê duyệt. Quá trình triển khai thực hiện có 762 hộ không đủ điều kiện được xem xét, hỗ trợ hoặc không còn nhu cầu cải thiện nhà ở. Như vậy, toàn tỉnh đã cơ bản hoàn thành việc xây dựng, cải thiện nhà ở cho nhóm đối tượng ưu tiên số 1 (theo danh sách đề án đã được phê duyệt), trong đó hỗ trợ 1.729 hộ xây mới, 360 hộ sửa chữa (hộ đã tự bỏ tiền ra làm nhà 740 hộ, xây mới 529 hộ, sửa chữa 211 hộ).

Để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong triển khai thực hiện hỗ trợ người có công với cách mạng đã làm nhà ở, đặc biệt là với 740 hộ tự bỏ tiền xây nhà mới và sửa chữa nhà ở nhưng chưa có biên bản hiện trạng ban đầu, chưa xác lập hồ sơ hoàn thành từng giai đoạn theo quy định tại Hướng dẫn liên ngành số 04 của liên ngành Sở Lao động - Thương binh và Xã hội, Sở Tài chính, Sở Xây dựng hướng dẫn thủ tục quản lý, sử dụng, quyết toán kinh phí hỗ trợ làm nhà ở cho người có công với cách mạng. Thực hiện ý kiến chỉ đạo của lãnh đạo UBND tỉnh, liên ngành Sở Lao động - Thương binh và Xã hội, Sở Xây dựng, Sở Tài chính đã ban hành Hướng dẫn số 08 ngày 16/8/2017 để hướng dẫn hoàn thiện thủ tục, hồ sơ đề nghị hỗ trợ kinh phí làm nhà ở cho người có công với cách mạng tự bỏ kinh phí xây mới, sửa chữa nhà.

Theo Hướng dẫn số 08, các trường hợp thủ tục hồ sơ hoàn thiện như sau:

- Trường hợp thiếu đơn đề nghị: hướng dẫn đối tượng làm đơn đề nghị.

- Trường hợp thiếu biên bản hiện trạng ban đầu, UBND xã triển khai cho Ban Chỉ đạo thực hiện hỗ trợ nhà ở cho người có công với cách mạng của xã tổ chức họp với ban công tác mặt trận thôn, một số hộ trong thôn, xã biết rõ hoàn cảnh, tình trạng nhà ở của đối tượng trước khi xây mới, sửa chữa và đại diện hộ người có công để xác định tình trạng nhà ở ban đầu trước khi xây dựng để lập biên bản xác định hiện trạng nhà ở người có công. Trường hợp đủ điều kiện hỗ trợ, lập danh sách và tiến hành niêm yết công khai danh sách đối tượng người có công đề nghị hỗ trợ tại địa phương. Thời gian niêm yết công khai tối thiểu 7 ngày làm việc. Kết thúc quá trình niêm yết công khai lập biên bản niêm yết công khai bổ sung vào hồ sơ đề nghị của đối tượng.

- Trường hợp thiếu biên bản hoàn thành xây dựng nhà ở đưa vào sử dụng, UBND xã triển khai cho Ban Chỉ đạo thực hiện hỗ trợ nhà ở cho người có công với cách mạng của xã tổ chức họp với ban công tác mặt trận thôn, đại diện những người dân biết rõ quá trình xây dựng, thời điểm hoàn thành, việc xây dựng nhà ở của đối tượng. Trên cơ sở đó đánh giá, xác định hiện trạng nhà ở khi hoàn thành, đưa vào sử dụng.

- Trường hợp thiếu các thủ tục khác như danh sách hộ gia đình có công được hỗ trợ về nhà ở, tổng hợp nhu cầu kinh phí…, văn bản thiếu thuộc cấp nào bổ sung thủ tục của cấp đó để bảo đảm hồ sơ đầy đủ thành phần theo quy định.

Như vậy, việc tháo gỡ khó khăn cho các hộ tự bỏ kinh phí xây nhà đã được giải quyết. Các hộ người có công tự bỏ kinh phí xây mới, sửa chữa nhà ở đã được UBND tỉnh tạm ứng ngân sách (theo Quyết định số 1666/QĐ-UBND) hỗ trợ 365 nhà (154 nhà xây mới, 211 nhà sửa chữa); nguồn huy động từ các ngân hàng hỗ trợ 375 nhà xây mới. Đến nay, các huyện, thành phố đang hoàn thiện hồ sơ giải ngân.

Phóng viên: Đối với những hộ gia đình người có công, có trường hợp đăng ký sửa chữa nhưng khi dỡ nhà thì bị hư hỏng nặng nên bắt buộc phải xây mới và hộ đăng ký xây mới nhưng không đủ điều kiện để xây mới nên chuyển sang sửa chữa có được hay không? Nếu được thì cần thủ tục gì? Nếu không được thì lý do tại sao thưa đồng chí?

Đồng chí Nguyễn Văn Bái: Nghị quyết số 63/NQ-CP ngày 25/7/2017 của Chính phủ về việc thực hiện chính sách hỗ trợ nhà ở đối với người có công với cách mạng và Quyết định số 22 của Thủ tướng Chính phủ quy định: "Đối với trường hợp thuộc diện được hỗ trợ nhưng chuyển đổi hình thức từ hỗ trợ xây mới sang sửa chữa hoặc ngược lại mà không làm phát sinh thêm kinh phí từ ngân sách trung ương đã duyệt cấp cho địa phương thì cho phép tiếp tục thực hiện; các trường hợp khác thì địa phương tự cân đối kinh phí từ ngân sách hàng năm của địa phương hoặc từ nguồn đóng góp của các tổ chức, đoàn thể, cá nhân khác để thực hiện hỗ trợ”. Do vậy, các hộ người có công có thể chuyển đổi từ xây mới sang sửa chữa hoặc từ sửa chữa sang xây mới. Trường hợp làm phát sinh thêm kinh phí đề nghị UBND các huyện, thành phố xem xét trích từ ngân sách địa phương hoặc quỹ "Đền ơn đáp nghĩa” hỗ trợ người có công để bảo đảm người có công được hỗ trợ cải thiện nhà ở theo quy định.

Về thủ tục, hồ sơ: Hộ người có công với cách mạng có đơn đề nghị được điều chỉnh chuyển đổi hình thức hỗ trợ, trong đơn nêu rõ nội dung cần chuyển đổi và lý do chuyển đổi gửi UBND cấp xã tổng hợp, có văn bản báo cáo và đề nghị UBND cấp huyện xem xét, giải quyết, đồng thời tổng hợp báo cáo UBND tỉnh.

Về trình tự thủ tục, thực hiện theo quy định tại Hướng dẫn liên ngành số 04.

Phóng viên: Đối với những hộ gia đình người có công nhóm 2 đã làm nhà rồi thì Sở đã tham mưu giải quyết như thế nào thưa đồng chí?

Đồng chí Nguyễn Văn Bái: Tổng số hộ còn lại của đề án (nhóm 2) là 20.263 hộ, trong đó 11.720 hộ xây mới nhà, 8.543 hộ sửa chữa. Thực hiện Thông báo số 30/TB-UBND ngày 7/6/2017 của UBND tỉnh về kế hoạch đầu tư trung hạn vốn ngân sách trung ương giai đoạn 2016 - 2020 và chỉ đạo của Chủ tịch UBND tỉnh, Sở Lao động – Thương binh và Xã hội đã có văn bản đề nghị các huyện, thành phố tiếp tục rà soát đối tượng được hỗ trợ nhà ở cho người có công với cách mạng đợt 2, giai đoạn II, bảo đảm các điều kiện quy định:

- Có tên trong danh sách đã được phê duyệt đề án hỗ trợ người có công với cách mạng về nhà ở theo Quyết định số 2521 ngày 15/11/2013 của UBND tỉnh.

-Điều kiện hỗ trợ về nhà ở quy định tại khoản 2, mục II Hướng dẫn liên ngành số 04.

- Chưa được hỗ trợ về nhà ở từ các nguồn khác.

- Phải bảo đảm nhà ở sau khi cải thiện đạt yêu cầu quy định tại Công văn số 796 ngày 14/4/2017 của Sở Xây dựng, Sở Lao động – Thương binh và Xã hội.

- Thứ tự ưu tiên được sắp xếp như sau: hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ già cả, neo đơn, nhà có nguy cơ sập đổ trong mùa mưa, bão, hộ có hoàn cảnh khó khăn về nhà ở (được địa phương bình xét đưa vào diện đối tượng được ưu tiên).

Đến hết ngày 28/11/2017, theo báo cáo của 8/8 huyện, thành phố đã tiến hành rà soát 20.263 hộ người có công có tên trong danh sách đề án. Kết quả rà soát có 14.568 hộ có tên trong danh sách đề án đề nghị được hỗ trợ cải thiện nhà ở (chiếm 71,89% tổng số hộ còn lại của đề án ).

Qua kết quả rà soát của các huyện, thành phố cho thấy: tổng số đối tượng thuộc nhóm ưu tiên (hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ già cả neo đơn, nhà ở có nguy cơ sập đổ) là 9.364 hộ, trong đó xây mới là 5.354 hộ, sửa chữa là 4.010 hộ; số hộ tự bỏ kinh phí xây mới, sửa chữa nhà ở là 5.204 hộ (trong đó xây mới là 3.287 hộ, sửa chữa là 1.917 hộ); số hộ chưa có cơ sở để đề nghị hỗ trợ là 5.505 hộ do người có công đã chết, người có công di chuyển đi nơi khác, không có nhu cầu cải thiện nhà ở, nhà ở không đủ điều kiện hỗ trợ; trong đó người có công đã được nhận hỗ trợ từ các nguồn huy động khác là 634 hộ.

Theo nguyên tắc trên, khi có nguồn kinh phí trung ương cấp, Sở sẽ phối hợp với các ngành thành viên Ban Chỉ đạo tham mưu cho UBND tỉnh quyết định hỗ trợ đối với những hộ hoàn thiện hồ sơ, bảo đảm dân chủ, công khai, đúng đối tượng, đúng chính sách.

Ngày 27/6/2017, UBND tỉnh đã ban hành quyết định tạm ứng 40 tỷ đồng để hỗ trợ 1.000 hộ người có công xây mới nhà ở. 8/8 huyện, thành phố đã triển khai bình xét, lập danh sách 1.000 hộ đủ điều kiện được hỗ trợ gửi về Sở Lao động – Thương binh và Xã hội để phối hợp kiểm tra, thẩm định, tham mưu UBND tỉnh quyết định phê duyệt danh sách hỗ trợ. Ngày 25/10/2017, Sở đã tham mưu cho Ban Chỉ đạo của tỉnh thực hiện đề án hỗ trợ cải thiện nhà ở cho người có công với cách mạng ban hành công văn gửi UBND các huyện, thành phố và thành viên Ban Chỉ đạo triển khai kiểm tra, thẩm định nhà theo danh sách đề xuất của UBND các huyện, thành phố.

Trên cơ sở kết quả kiểm tra, Sở sẽ tổng hợp trình UBND tỉnh xem xét, phê duyệt danh sách để triển khai hỗ trợ theo quy định.

Để tiếp tục triển khai hỗ trợ cho nhóm đối tượng còn lại, Sở đã tham mưu cho Ban Chỉ đạo của tỉnh xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện đề án hỗ trợ người có công với cách mạng về nhà ở giai đoạn II (đợt 2).

Phóng viên: Xin trân trọng cảm ơn đồng chí!

Niềm vui trong ngôi nhà mới xây dựng của gia đình người có công ở xã Đông Lâm (Tiền Hải).

Nguyễn Hình – Thu Hiền