Quan tâm nâng cao đời sống cho nhân dân, Đảng và Nhà nước đã ban hành nhiều chính sách liên quan đến vấn đề này. Riêng năm 2009, Thủ tướng Chính phủ có Quyết định số 1956/QĐ-TTg ngày 27/11/2009 về thực hiện Đề án đào tạo nghề cho lao động nông thôn đến năm 2020; HĐND tỉnh ban hành Nghị quyết số 22/2009/NQ-HĐND ngày 09/7/2009 và UBND tỉnh ban hành Quyết định số 1721/QĐ-UBND ngày 31/7/2009 về thực hiện dạy nghề, tạo việc làm cho lao động nông thôn.... Đây là niềm vui, niềm hy vọng lớn đối với người dân các vùng nông thôn trong tỉnh. Sau hai năm nghị quyết đi vào cuộc sống, việc đánh giá kết quả luôn là vấn đề cử tri cũng như các đại biểu quan tâm.

Tính đến hết năm 2011, trên địa bàn tỉnh có 50 cơ sở đào tạo nghề, trong đó: 01 cơ sở liên kết cao đẳng nghề, 08 trường trung cấp, 18 trung tâm và 23 cơ sở tham gia dạy nghề nhằm đáp ứng nhu cầu về đào tạo nghề và giải quyết việc làm cho lao động nông thôn. Các cơ sở dạy nghề được sở Lao động - TBXH lựa chọn tham gia đề án cơ bản đủ năng lực và tư cách pháp nhân để tham gia tổ chức dạy nghề theo đúng quy định. Đội ngũ giáo viên từng bước được bổ sung, về cơ bản có trình độ chuyên môn phù hợp với các chuyên ngành đào tạo trong các cơ sở dạy nghề và thực hiện có hiệu quả chương trình dạy nghề. Về cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy nghề bước đầu được quan tâm đầu tư, nâng cấp, sau hai năm triển khai nghị quyết, đã có 19 cơ sở dạy nghề công lập được hỗ trợ đầu tư cơ sở vật chất, mua sắm thiết bị dạy nghề thuộc đề án dạy nghề cho lao động nông thôn với tổng kinh phí là 33,8 tỷ đồng. Kinh phí hỗ trợ học nghề cho lao động nông thôn ngày càng được quan tâm, năm 2010 được cấp 4 tỷ; năm 2011 được cấp 10,8 tỷ.

Vì vậy số lượng lao động được đào tạo nghề ngày một tăng. Năm 2010, toàn tỉnh có 3.500 lao động nông thôn được hỗ trợ học sơ cấp nghề và học nghề dưới 3 tháng, trong đó: Học nghề làm nông nghiệp 990 người, chiếm 28,4%; học nghề phi nông nghiệp 2.510 người, chiếm 71,6%; năm 2011, có 10.774 lao động nông thôn được hỗ trợ học sơ cấp nghề và học nghề dưới 3 tháng, trong đó: học nghề làm nông nghiệp 2.470 người, chiếm 22,9%; học nghề phi nông nghiệp 8.304 người, chiếm 77,1%. Kết quả trên đã góp phần vào việc tăng tỷ lệ lao động qua đào tạo của tỉnh và chuyển dịch cơ cấu lao động khu vực nông thôn theo hướng giảm tỷ lệ lao động nông nghiệp, do đó góp phần vào thực hiện tiêu chí nông thôn mới.

Thông qua hoạt động giám sát, những hạn chế được chỉ ra là: công tác tuyên truyền chính sách pháp luật về dạy nghề cho lao động nông thôn ở một số địa phương chưa được quan tâm đúng mức, nhất là công tác tư vấn học nghề còn nhiều hạn chế, hiệu quả chưa cao. Công tác điều tra, khảo sát nhu cầu học nghề tại một số địa phương chưa sát thực tiễn; kế hoạch đào tạo nghề ở một số xã chưa gắn với quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội và đặc thù của địa phương. Số lượng học viên tham gia học nghề, chất lượng dạy nghề và kỹ năng hành nghề sau đào tạo còn hạn chế.

Đội ngũ cán bộ quản lý tại nhiều cơ sở dạy nghề còn kiêm nhiệm, thiếu kinh nghiệm trong quản lý, tổ chức dạy nghề. Cơ cấu trình độ đào tạo nghề, cơ cấu ngành nghề đào tạo cho nông dân  chưa phù hợp, chưa bổ sung nghề mới dẫn tới việc một số lao động sau khi học nghề không đáp ứng được yêu cầu của thị trường, không tìm được việc làm theo ngành nghề đào tạo hoặc có việc làm nhưng thiếu tính bền vững. Bởi vậy, sau khi kết thúc khóa học, nhiều lao động nông thôn chưa tìm được việc làm hoặc chưa phát huy kiến thức đã học vào thực tiễn sản xuất… Bên cạnh đó, hiệu quả đào tạo của các lớp phi nông nghiệp thấp. Đào tạo nghề vẫn còn nặng về lý thuyết, ít thực hành. Việc giám sát, kiểm tra các hoạt động đào tạo, dạy nghề chưa được thường xuyên, quản lý còn nhiều bất cập...

Căn cứ phân tích những nguyên nhân, Thường trực HĐND đã có nhiều đề xuất kiến nghị như đề nghị Chính phủ có chính sách đối với đội ngũ giáo viên dạy nghề, nhằm đáp ứng đủ về số lượng, đảm bảo về chất lượng. Tăng cường đầu tư kinh phí cho công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn; phân cấp việc đầu tư, giao quyền tự chủ cho các cơ sở đào tạo trong việc mua sắm trang thiết bị. Đối với tỉnh cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức của các cấp ủy Đảng, chính quyền các cấp và nhân dân về ý nghĩa, tầm quan trọng của công tác dạy nghề cho lao động nông thôn. Thường xuyên chỉ đạo ngành chức năng tổ chức kiểm tra, khảo sát nhu cầu học nghề và tổ chức đào tạo nghề, rà soát năng lực đào tạo của các cơ sở dạy nghề trên địa bàn tỉnh, hoàn thành quy hoạch mạng lưới cơ sở dạy nghề trên địa bàn tỉnh đến năm 2020.

Từng bước củng cố, nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý; tăng cường kinh phí để đầu tư và đầu tư tập trung có trọng tâm, trọng điểm cho các cơ sở dạy nghề. Đẩy mạnh công tác xã hội hóa phát triển đào tạo, dạy nghề, nhất là dạy nghề cho lao động nông thôn. Xây dựng chính sách thu hút các thành phần kinh tế tham gia đầu tư cho đào tạo nghề, ban hành văn bản quy định về vai trò, trách nhiệm của người sử dụng lao động trong đào tạo nghề....

Việc Thường trực HĐND tỉnh chọn giám sát thực hiện Nghị quyết về đào tạo nghề cho lao động nông thôn trúng với vấn đề các cấp ủy, chính quyền và cử tri trong tỉnh đang quan tâm, nguyện vọng của cử tri được đáp ứng. Thông qua giám sát, đánh giá kết quả, tìm ra những tồn tại hạn chế, vướng mắc và phân tích nguyên nhân có ý nghĩa lớn để Thường trực đưa ra những đề xuất, kiến nghị sát thực tế, HĐND tỉnh có căn cứ xem xét sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện văn bản chính sách, nhằm tiếp tục triển khai thực hiện có hiệu quả công tác dạy nghề, tạo việc làm cho lao động nông thôn trong thời gian tới.

Bài, ảnh: Hà Anh