Thứ nhất, phải tạo được sự thống nhất về nhận thức và hành động của cả hệ thống chính trị, sự đồng thuận rất cao của cán bộ, đảng viên và nhân dân. Thái Bình đã cụ thể hóa mục tiêu xây dựng nông thôn mới rất gọn, rõ trong 20 chữ: “Sản xuất phát triển, đời sống sung túc, diện mạo sạch sẽ, thôn xã văn minh, quản lý dân chủ”. Đây là nhiệm vụ chính trị tổng quát, bao trùm hết các lĩnh vực của một địa phương. Phân công mỗi cấp ủy viên, mỗi lãnh đạo sở, ngành phụ trách một xã để lãnh đạo, hướng dẫn, đôn đốc, giám sát địa phương thực hiện.

Thứ hai, phải thực sự phát huy dân chủ, công khai, minh bạch, lấy người dân làm chủ thể. Đảng bộ xã, chi bộ thôn ra nghị quyết lãnh đạo, chính quyền xã, lãnh đạo thôn điều hành, hướng dẫn còn người dân tự bàn, tự tổ chức, tự giải phóng mặt bằng, huy động nguồn lực, tự quản lý, tự giám sát.

Thứ ba, ngoài việc phải có quyết tâm cao thì đồng thời cũng phải có nguồn lực. Vì vậy, ngoài việc phân bổ trực tiếp và sử dụng nguồn lực ngân sách nhà nước cấp và huy động hợp lý nguồn lực trong dân, kể cả từ con em xa quê, tỉnh đã mạnh dạn mua xi măng trả chậm để hỗ trợ các địa phương xây dựng, nâng cấp hạ tầng nông thôn.

Bày tỏ sự đồng tình và hưởng ứng rất cao quyết tâm của Chính phủ trong xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2016 - 2020, đại biểu kiến nghị:
1. Chính phủ và các bộ, ngành chức năng sớm ban hành nguyên tắc, tiêu chí, nâng định mức phân bổ vốn trung hạn cho các chương trình mục tiêu quốc gia và chương trình lồng ghép để các địa phương chủ động triển khai thực hiện.

Thái Bình được Chính phủ giao giữ ổn định đất sản xuất lúa từ trên 80.000ha để bảo đảm an ninh lương thực. Như thế, đồng nghĩa tỉnh không có diện tích đất để phát triển công nghiệp, dịch vụ, do đó gặp rất nhiều khó khăn về nguồn thu. Vì vậy, đề nghị Chính phủ tăng định mức và có tiêu chí hỗ trợ những tỉnh như Thái Bình để có điều kiện đầu tư hạ tầng thiết yếu nhằm phát triển sản xuất nông nghiệp hàng hóa. Mặt khác, cho phép các địa phương nếu vượt thu thì được để phần còn lại sau làm lương để tập trung đầu tư cho chương trình xây dựng nông thôn mới.

2. Để khuyến khích đầu tư mạnh mẽ vào lĩnh vực nông nghiệp, đề nghị Quốc hội, Chính phủ sớm tháo gỡ khó khăn, tạo hành lang pháp lý để đẩy nhanh quá trình tích tụ ruộng đất. Đồng thời, có cơ chế, chính sách hỗ trợ nông dân, doanh nghiệp, cá nhân khởi nghiệp trong đầu tư nông nghiệp; ứng dụng tiến bộ khoa học, thực hiện phát triển công nghiệp phụ trợ trong sản xuất, bảo quản, chế biến nông sản thực phẩm; xây dựng thương hiệu hàng hóa nông sản; đào tạo nông dân thành công nhân hoặc doanh nhân nông nghiệp như ở một số nước đã làm. Làm rõ vấn đề liên kết “4 nhà” vì thực tế hiện nay còn thiếu căn cứ pháp lý, chưa xác định rõ nhiệm vụ, trách nhiệm, vai trò chủ đạo của từng bên trong mối liên kết.

Đồng thời, có giải pháp kiên quyết để quản lý, kiểm soát chặt chẽ chất lượng giống cây trồng, vật nuôi; chất lượng, giá cả các loại vật tư, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật; có biện pháp hỗ trợ người dân tìm đầu ra cho nông sản.

3. Đề nghị Chính phủ và các bộ, ngành chức năng tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, có giải pháp đột phá để thực hiện tái cơ cấu ngành Nông nghiệp gắn với xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững: tổ chức lại sản xuất theo hướng tập trung quy hoạch thành các vùng sản xuất hàng hóa theo chuỗi giá trị sản phẩm, nâng cao giá trị gia tăng và tăng thu nhập của người lao động, đáp ứng yêu cầu thị trường trong thời kỳ hội nhập.

Vũ Sơn Tùng
(Đoàn ĐBQH tỉnh)