Dưới sự điều hành của đồng chí Ðặng Trọng Thăng, Phó Bí thư thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch HÐND tỉnh, phiên chất vấn và trả lời chất vấn diễn ra trong không khí dân chủ, cởi mở, thẳng thắn với tinh thần trách nhiệm cao. Những vấn đề đại biểu chất vấn đều là vấn đề xã hội quan tâm. Mở đầu phiên chất vấn, đại biểu Vũ Ðức Ðiến chất vấn đồng chí Giám đốc Sở Y tế về việc bội chi quỹ khám chữa bệnh bảo hiểm y tế (BHYT) thời gian qua ảnh hưởng như thế nào tới chất lượng khám chữa bệnh cho nhân dân và trách nhiệm, giải pháp của ngành nhằm giảm bội chi quỹ BHYT mà không ảnh hưởng đến quyền lợi của người bệnh và cán bộ y tế. Trả lời câu hỏi này, đồng chí Phạm Văn Dịu, Giám đốc Sở Y tế thông tin: Năm 2016, Thái Bình bội chi quỹ khám chữa bệnh BHYT khoảng 406 tỷ đồng. Ðây là thực trạng đáng báo động, nếu không có giải pháp khắc phục kịp thời sẽ ảnh hưởng đến hoạt động của các bệnh viện và quyền lợi của người bệnh. Hiện nay, khoản tiền bội chi quỹ khám chữa bệnh BHYT của các bệnh viện Bảo hiểm xã hội Việt Nam khoanh lại chờ xem xét giải trình. Như vậy, tiền bệnh viện đã chi cho người bệnh sẽ khoanh lại dẫn đến không có tiền trả cho các doanh nghiệp cung ứng thuốc, vật tư, trang thiết bị y tế, gây khó khăn cho việc phát triển kỹ thuật và ảnh hưởng đến chất lượng khám chữa bệnh. Khi bội chi quỹ khám chữa bệnh BHYT, bắt buộc các cơ sở y tế phải xem xét cắt giảm một số dịch vụ, thậm chí phải điều chỉnh lại các loại thuốc, nhất là thuốc hỗ trợ cho người bệnh. Việc giữ người bệnh ở lại điều trị đúng tuyến để giảm bớt chi phí sẽ gặp khó khăn, có thể tạo ra sự không hài lòng giữa người bệnh và cán bộ y tế, ảnh hưởng đến uy tín của bệnh viện. Mặc dù đã được chẩn đoán bệnh ở tuyến dưới nhưng khi chuyển tuyến trên, bệnh nhân vẫn phải thực hiện các xét nghiệm để phát hiện các loại bệnh, thậm chí có người phải xét nghiệm nhiều lần mới xác định chính xác bệnh, như vậy rất dễ xảy ra việc lạm dụng các loại xét nghiệm, dẫn đến chất lượng khám chữa bệnh kém đi. Như vậy, việc bội chi sẽ khiến cho bệnh viện không phát triển được, người dân thiệt thòi, chất lượng khám chữa bệnh của bệnh viện ngày một đi xuống. Ðể giải quyết tình trạng này, ngành Y tế sẽ phối hợp với Bảo hiểm xã hội tỉnh rà soát lại, xác định rõ việc bội chi do nguyên nhân cụ thể nào. Tăng cường đầu tư ứng dụng công nghệ thông tin để kết nối tất cả các bệnh viện nhằm quản lý bệnh nhân đến khám chữa bệnh. Chỉ đạo các bệnh viện sử dụng các xét nghiệm của tuyến trước trong trường hợp có thể để giảm bớt các xét nghiệm khi bệnh nhân chuyển lên tuyến trên. Ðầu tư xây dựng trung tâm khám chữa bệnh chất lượng cao để "giữ chân” bệnh nhân khám chữa bệnh tại tỉnh. Tổ chức các hoạt động tư vấn cho người dân, người bệnh và cán bộ y tế đồng cảm, chia sẻ khó khăn, hiểu và thực hiện tốt việc khám chữa bệnh bằng BHYT. Ngành Y tế cũng sẽ kiến nghị với tỉnh, Bộ Y tế, Bảo hiểm xã hội Việt Nam hỗ trợ tháo gỡ một số khó khăn, vướng mắc để giải quyết tình trạng bội chi quỹ khám chữa bệnh BHYT và nâng cao chất lượng khám chữa bệnh cho nhân dân.

Cho rằng mô hình trường học mới (VNEN) triển khai thí điểm thời gian qua trên địa bàn tỉnh chưa hiệu quả, đại biểu Nguyễn Minh Thắng đề nghị đồng chí Giám đốc Sở Giáo dục và Ðào tạo đánh giá về việc áp dụng mô hình này trên địa bàn toàn tỉnh; chủ trương, giải pháp của ngành trong thời gian tới? Theo đồng chí Ðặng Phương Bắc, Giám đốc Sở Giáo dục và Ðào tạo: Thực hiện sự chỉ đạo của Bộ Giáo dục và Ðào tạo, đến nay Thái Bình có 80 trường tiểu học và 10 trường THCS thí điểm thực hiện mô hình trường học mới. Qua thời gian thí điểm triển khai, Sở đánh giá mô hình này có những mặt được đó là: Mô hình trường học mới lấy học sinh ở lớp học làm trung tâm nên giúp nâng cao tính tự quản của học sinh, giúp các em tự tin hơn trong học tập, giao tiếp và xử lý tình huống, phát huy tinh thần tự học của học sinh. Giáo viên cũng phải trực tiếp sâu sát với học sinh hơn và làm việc với cường độ cao hơn. Chương trình của mô hình trường học mới nhẹ nhàng hơn, học sinh có thể hoàn thành lượng kiến thức ngay trên lớp và như vậy sẽ giảm áp lực dạy thêm, học thêm. Ngoài ra, khi học theo mô hình  trường học mới tạo diễn đàn cho học sinh thể hiện chính kiến, ý kiến của mình, được thể hiện khả năng của mình. Phụ huynh học sinh cũng có thể tham gia cùng để  xem con mình học thế nào. Qua đánh giá, Sở cũng thấy rằng chất lượng học sinh học theo mô hình trường học mới không có sự khác biệt so với cách dạy truyền thống. Vì vậy, không có đủ cơ sở để nói rằng mô hình trường học mới này chưa hiệu quả. Tuy nhiên, khi triển khai cũng gặp một số khó khăn đó là: mô hình trường học mới đòi hỏi có sự đồng bộ về cơ sở vật chất của lớp học trong khi nhiều trường chưa đáp ứng được. Mô hình trường học mới chỉ phù hợp với những lớp học khoảng 35 học sinh nhưng thực tế sĩ số các lớp học của các trường hiện nay đông, nhất là trên địa bàn thành phố nên không hợp lý. Do đây là mô hình trường học mới, một số trường áp dụng không có sự linh hoạt, sáng tạo mà dập khuôn máy móc, giáo viên ngại thay đổi nên chưa phát huy hiệu quả. Quan điểm của ngành Giáo dục và Ðào tạo Thái Bình là vẫn thực hiện nghiêm chủ  trương của Bộ Giáo dục và Ðào tạo về thực hiện mô hình trường học mới nhưng không nhân rộng mô hình này ra đại trà và sẽ tính toán lại các phương án để triển khai phù hợp với điều kiện của từng trường. Tiến hành sơ kết việc triển khai  mô hình trường học mới, từ đó đánh giá khách quan những mặt được, chưa được từ đó sẽ quyết định triển khai mô hình trường học mới hay vẫn áp dụng cách dạy truyền thống. Ðẩy mạnh tuyên truyền đến đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lý trong ngành về thực hiện chỉ đạo của Bộ Giáo dục và Ðào tạo, đồng thời sắp xếp lại toàn bộ chương trình, kế hoạch dạy học để có sự hài hòa giữa chương trình hiện hành với chương trình mô hình trường học mới để áp dụng cho tất cả các trường, khi tổ chức kiểm tra đánh giá học sinh bảo đảm khách quan, công bằng.

Trả lời câu hỏi của đại biểu Trần Hữu Hiệp tại sao năm 2016 Tòa án nhân dân tỉnh xét xử phúc thẩm đã chuyển từ án tù sang cho hưởng án treo là 72 bị cáo, đồng chí Phạm Văn Thịnh, Chánh án Tòa án nhân dân tỉnh cho biết nguyên nhân trước hết là do Bộ luật Hình sự 2015 đã thể chế hóa chủ trương cải cách tư pháp theo tinh thần hướng thiện trong xử lý người phạm tội, hạn chế hình phạt tù, mở rộng hình phạt ngoài tù, riêng đối với một số tội ít nghiêm trọng lấy phạt tiền là hình phạt chính. Các chế định xét xử đối với người phạm tội lần đầu, người chưa thành niên, người cao tuổi cũng thay đổi theo hướng có lợi cho người có hành vi phạm tội. Các văn bản hướng dẫn triển khai thi hành Luật chưa kịp thời, đồng bộ nên trong quá trình xét xử các đơn vị vẫn lúng túng trong quá trình áp dụng. Một lý do nữa là do trong quá trình xét xử cấp sơ thẩm thì bị cáo chưa bồi thường, chưa khắc phục hậu quả hoặc chỉ bồi thường, khắc phục một phần; nhưng đến khi xét xử phúc thẩm, bị cáo đã khắc phục hoặc bồi thường toàn bộ, nhiều trường hợp người bị hại xin giảm nhẹ hình phạt cho bị cáo, hoặc bị cáo thành khẩn nhận tội nên hội đồng xét xử xem xét giảm nhẹ hình phạt cho bị cáo. Trong quá trình xét xử, các hội đồng đánh giá về tính chất, mức độ, hậu quả các hành vi phạm tội chưa phù hợp hoặc khi áp dụng các quy định của pháp luật chưa sát dẫn đến quyết định mức án khác nhau. Theo đồng chí Chánh án Tòa án nhân dân tỉnh: Ðể nâng cao chất lượng xét xử trong thời gian tới, Tòa án nhân dân tỉnh sẽ tăng cường công tác tập huấn về chuyên môn, nghiệp vụ, nhất là các văn bản pháp luật mới cho đội ngũ cán bộ, đặc biệt là đội ngũ thẩm phán, hội thẩm nhân dân. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát các vụ án xét xử của tòa án nhân dân cấp huyện. Thường xuyên tổ chức rút kinh nghiệm, khắc phục các thiếu sót trong công tác xét xử đối với thẩm phán và hội thẩm nhân dân. Tăng cường sự phối hợp với cơ quan công an, Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh trong công tác truy tố, điều tra, xét xử các vụ án. Thường xuyên kiến nghị với Tòa án nhân dân tối cao rà soát, sửa đổi các quy định không phù hợp để quá trình thực hiện thống nhất, bảo đảm xét xử đúng người, đúng tội, thể hiện tính nghiêm minh của pháp luật nhưng cũng thể hiện chính sách nhân đạo, khoan hồng của Ðảng và Nhà nước.

Cũng trong phiên chất vấn, đại biểu Lê Hồng Sơn đã chất vấn đồng chí Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường về những khó khăn, vướng mắc trong thực hiện Nghị quyết số 19 của HÐND tỉnh về hỗ trợ thu gom, xử lý rác thải trên địa bàn tỉnh; tại sao hoạt động thu gom, xử lý rác thải còn nhiều bất cập? Theo đồng chí Trần Ngọc Tuấn, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường, thời gian qua hầu hết các địa phương sử dụng hiệu quả nguồn kinh phí hỗ trợ, nhiều địa phương đã triển khai xây dựng khu xử lý rác thải theo công nghệ lò đốt, góp phần bảo đảm vệ sinh môi trường khu vực nông thôn. Tuy nhiên, vẫn còn tình trạng vứt rác bừa bãi, hình thành các bãi rác thải tự phát, không bảo đảm môi trường, ảnh hưởng đến mỹ quan và sức khỏe nhân dân. Nguyên nhân của tình trạng này chủ yếu là do ý thức của người dân trong bảo vệ môi trường chưa cao; cấp ủy, chính quyền từ huyện xuống xã chưa vào cuộc tích cực; chưa có biện pháp xử lý các cá nhân, tổ chức xả rác không đúng nơi quy định; việc kiểm tra, đôn đốc của ngành, của các địa phương chưa được chú trọng; chế độ cho người làm công tác thu gom, xử lý rác thải còn thấp. Với vai trò là cơ quan quản lý nhà nước về lĩnh vực tài nguyên môi trường, đồng chí Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường cũng nghiêm túc nhận trách nhiệm trước đại biểu và nhân dân để xảy ra tình trạng này; đồng thời đề xuất một số giải pháp khắc phục như: đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao ý thức của người dân trong bảo vệ môi trường; tăng tần suất thu gom rác, xử lý rác thải; có cơ chế, chính sách tốt hơn cho các thành viên tổ thu gom, xử lý rác; huy động các nguồn lực, tăng cường đầu tư xây dựng các khu xử lý rác theo công nghệ lò đốt. Ðồng chí cũng đưa ra lộ trình  đến trước tết Nguyên đán Ðinh Dậu 2017 sẽ giải quyết dứt điểm 103 bãi rác thải tự phát của 47 xã trên địa bàn tỉnh.

Với câu hỏi chất vấn của đại biểu Bùi Mạnh Hà về tiến độ triển khai thực hiện đề án quy hoạch và quản lý giết mổ gia súc, gia cầm trên địa bàn tỉnh chậm so với lộ trình đề ra, đồng chí Phạm Văn Dụng, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết đây là tình trạng chung của nhiều tỉnh, thành phố trong cả nước. Mục tiêu phấn đấu của đề án: 2 năm đầu 2015 - 2016 di dời 20% điểm giết mổ nhỏ lẻ trong khu dân cư vào giết mổ tại các cơ sở giết mổ đã được nâng cấp và xây dựng trong quy hoạch bảo đảm vệ sinh thú y trong giết mổ; thực hiện kiểm soát giết mổ được 30% lượng thịt gia súc, gia cầm tiêu thụ ở thị trường trong tỉnh, 50% lượng thịt gia súc, gia cầm xuất ra tỉnh ngoài. Tuy nhiên, đến nay toàn tỉnh mới có gần 10 cơ sở giết mổ tập trung, vẫn còn trên 1.900 cơ sở giết mổ nhỏ lẻ hoặc tự phát; không thu hút được thêm dự án nào đầu tư vào lĩnh vực giết mổ gia súc, gia cầm. Tập quán chăn nuôi phân tán còn chiếm tỷ lệ lớn với 85% tổng số lợn và 92% tổng số gia cầm được nuôi nhỏ lẻ, tự phát; số hộ tham gia giết mổ nhiều; tâm lý của người dân không muốn dùng thực phẩm gia súc, gia cầm đã qua đông lạnh; cơ chế, chính sách dành cho các cơ sở giết mổ tập trung chưa sát thực; chưa làm tốt công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý các điểm giết mổ nhỏ lẻ không đạt yêu cầu về vệ sinh thực phẩm và môi trường. Ðội ngũ cán bộ làm công tác thanh tra, kiểm tra mỏng là nguyên nhân chủ yếu dẫn đến triển khai chậm, chưa đúng lộ trình đề ra. Các giải pháp mà ngành tập trung tham mưu cho UBND tỉnh chỉ đạo thực hiện trong thời gian tới đó là: Ðiều chỉnh quy hoạch các khu giết mổ, có cơ chế, chính sách thông thoáng hơn nữa để thu hút các nhà đầu tư vào lĩnh vực giết mổ; đẩy mạnh tuyên truyền tác hại của việc dùng thực phẩm không bảo đảm vệ sinh an toàn, phổ biến các quy định về điều kiện kinh doanh giết mổ, điều kiện vệ sinh thú y trong giết mổ. Khi Luật Thú y có hiệu lực sẽ tập trung tuyên truyền và xử lý nghiêm các cơ sở giết mổ không đúng quy định, không bảo đảm vệ sinh.

Nhìn chung các ý kiến chất vấn và trả lời chất vấn tại kỳ họp thứ ba HÐND tỉnh khóa XVI đã đáp ứng được nguyện vọng của cử tri và người dân,  qua đó phần nào cho thấy chất lượng đại biểu HÐND tỉnh đã được nâng lên đáng kể thông qua những vấn đề chất vấn thẳng thắn và đầy trách nhiệm.

Nguyễn Hình - Thu Hiền