Hoạt động chất vấn luôn được tổ chức công khai tại các kỳ họp HĐND tỉnh hàng năm. Đây được coi là hình thức giám sát trực tiếp của đại biểu HĐND đối với các cơ quan, cá nhân khi được chất vấn nhằm giải đáp, làm rõ trách nhiệm trong quá trình thực thi nhiệm vụ theo thẩm quyền được phân công. Đồng thời, giúp đại biểu HĐND có cơ sở đánh giá, bỏ phiếu tín nhiệm đối với chức danh do HĐND bầu và góp phần tạo dư luận xã hội quan tâm để người được chất vấn thực hiện lời hứa. Do đó, Thường trực HĐND tỉnh luôn chú trọng và có nhiều đổi mới để phiên chất vấn đạt chất lượng cao, trúng vấn đề cử tri quan tâm. 

Theo đồng chí Vũ Mạnh Hiền, Tỉnh ủy viên, Phó Chủ tịch HĐND tỉnh: Để chuẩn bị tốt cho các phiên chất vấn tại kỳ họp, nội dung các câu hỏi chất vấn được Thường trực HĐND tỉnh chọn lọc từ nhiều kênh. Từ giám sát của đại biểu và các ban của HĐND tỉnh, từ dư luận xã hội, kiến nghị của cử tri tại các cuộc tiếp xúc với đại biểu trước kỳ họp, tập trung vào các vấn đề lớn, nổi cộm của tỉnh được nhân dân quan tâm. Các kiến nghị, phản ánh của cử tri thông qua các phương tiện thông tin đại chúng cũng được Thường trực HĐND tỉnh chọn lọc để chất vấn. Theo đó, một loạt vấn đề đã được HĐND tỉnh lựa chọn để chất vấn thủ trưởng các sở, ngành, được nhân dân đánh giá cao như: vấn đề ô nhiễm môi trường tại các làng nghề, các khu, cụm công nghiệp; công tác quản lý nhà nước về tài nguyên, hỗ trợ kinh phí xây nhà ở cho người có công; đầu ra cho sản phẩm nông nghiệp, tích tụ ruộng đất để phát triển nông nghiệp hàng hóa bền vững... Sau đó, Thường trực HĐND tỉnh phân định rõ nhóm vấn đề sẽ chất vấn trực tiếp tại kỳ họp và nhóm vấn đề sẽ trả lời chất vấn bằng văn bản nếu không đủ thời gian chất vấn tại hội trường và người trả lời chất vấn. Tại một số kỳ họp, HĐND tỉnh đã đổi mới hình thức chất vấn bằng cách không thông báo cụ thể vấn đề sẽ được chất vấn. Điều đó buộc người trả lời chất vấn phải nắm chắc vấn đề của ngành, lĩnh vực mình phụ trách để trả lời, đưa ra được giải pháp hữu hiệu khắc phục tồn tại, hạn chế. Các đại biểu HĐND tỉnh không chỉ tích cực tham gia chất vấn mà còn thực hiện phản biện, theo đến cùng nếu chưa đồng quan điểm với phần trả lời của thủ trưởng các sở, ngành. Vì thế, phiên chất vấn và trả lời chất vấn luôn diễn ra sôi nổi, dân chủ, thẳng thắn, hiệu quả.

Tại các kỳ họp, thời lượng dành cho phiên chất vấn và trả lời chất vấn ngày càng tăng. Có kỳ họp chỉ diễn ra 1,5 ngày song phiên chất vấn vẫn chiếm trên 50% thời lượng. Người được chất vấn trả lời ngắn gọn, trực diện nội dung chất vấn. Từ đầu nhiệm kỳ 2016 - 2021 đến nay, HĐND tỉnh đã tổ chức được 7 phiên chất vấn, trung bình mỗi phiên chất vấn có khoảng 4 - 6 ý kiến chất vấn đối với UBND tỉnh, thủ trưởng các sở, ngành trực tiếp tại hội trường. Có trên 90% ý kiến chất vấn được trả lời trực tiếp tại kỳ họp, phần lớn đều được trả lời thỏa đáng, thủ trưởng các sở, ngành thẳng thắn nhìn nhận hạn chế, yếu kém của ngành đồng thời đề ra giải pháp khắc phục có tính khả thi. Chủ tọa kỳ họp còn định hướng về đề nghị đại biểu tiến hành hoạt động truy vấn nếu ý kiến chất vấn chưa được trả lời hoặc phần trả lời chưa rõ, chưa thỏa đáng. Sau chất vấn, Thường trực HĐND tỉnh theo dõi, đôn đốc UBND tỉnh chỉ đạo giải quyết và báo cáo cụ thể kết quả giải quyết. Do vậy, hoạt động chất vấn đã góp phần khẳng định vai trò, năng lực, hiệu quả hoạt động của HĐND tỉnh; làm cho tình hình kinh tế - xã hội của tỉnh có những chuyển biến tích cực. Một số vấn đề bất cập, bức xúc đã có giải pháp khắc phục kịp thời... 

Ông Phạm Đình Thiển (xã Hòa Bình, huyện Vũ Thư) cho biết: Qua theo dõi các kỳ họp của HĐND tỉnh được truyền hình trực tiếp gần đây cho thấy sự đổi mới, truyền tải được nhiều thông tin, vấn đề cử tri kiến nghị, phản ánh. Đặc biệt là các phiên chất vấn và trả lời chất vấn đã rất trúng với thực tiễn cơ sở. Cử tri rất tâm đắc và đánh giá cao.

Ông Nguyễn Trọng Tấn, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Hòa Bình (Hưng Hà) Chất lượng các phiên chất vấn của HĐND tỉnh thời gian gần đây đã được cải thiện, nâng lên rõ rệt. Tuy nhiên, vẫn cần phải tăng tính hiệu quả hơn nữa. Muốn vậy, các đại biểu HĐND phải không ngừng trau dồi kiến thức, dám nói, dám làm, mang thực tiễn nóng hổi từ địa bàn phản ánh trung thực, khách quan tại các phiên chất vấn. Có như vậy, tiếng nói từ nghị trường, hoạt động của đại biểu mới thực sự là đại diện cho cử tri và nhân dân. Ông Nguyễn Quốc Trọng, xã Lô Giang (Đông Hưng) Qua theo dõi các phiên chất vấn tại kỳ họp của HĐND tỉnh, tôi thấy các vấn đề về các lĩnh vực của đời sống đều được đưa ra bàn thảo một cách đầy đủ, cơ bản đáp ứng theo nguyện vọng của cử tri. Chất vấn đúng trọng tâm các vấn đề cử tri bức xúc. Ngày càng có nhiều đại biểu sẵn sàng tranh luận để theo đến cùng vấn đề, buộc người bị chất vấn phải đưa ra giải pháp khắc phục tồn tại, hạn chế. Song tôi mong muốn tinh thần, chất lượng các phiên chất vấn của HĐND tỉnh lan tỏa xuống HĐND cấp cơ sở, đặc biệt là cấp xã.

Thu Hiền