Kỳ I: Nâng cao hiệu quả giám sát sau đầu tư

Mở đầu phiên chất vấn, đại biểu Nguyễn Thị Hường, tổ thành phố Thái Bình chất vấn đồng chí Đoàn Hồng Kỳ, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư về kết quả việc giám sát đối với các dự án đầu tư công do cấp tỉnh quản lý từ năm 2018 đến nay; nhất là một số dự án trọng điểm: tuyến đường liên tỉnh nối đường vành đai V vùng Thủ đô Hà Nội đoạn trên địa phận tỉnh Thái Bình với quốc lộ 38B và  cao tốc Hà Nội - Hải Phòng trên địa bàn tỉnh Hưng Yên, đoạn trên địa phận tỉnh Thái Bình và cầu La Tiến; tuyến đường từ thành phố Thái Bình qua cầu Tịnh Xuyên đến huyện Hưng Hà; những tồn tại, hạn chế, nguyên nhân và trách nhiệm, giải pháp nâng cao hiệu quả công tác giám sát đầu tư trong thời gian tới.

Thi công đường dẫn lên cầu La Tiến. Ảnh: Thành Tâm

Trả lời câu hỏi này, đồng chí Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư cho biết: Từ năm 2018 đến nay, các cơ quan quản lý nhà nước đã tổ chức kiểm tra, giám sát đánh giá đầu tư được 249 dự án có sử dụng vốn đầu tư công trên toàn tỉnh. Qua giám sát đã chỉ ra những khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện dự án, kịp thời tham mưu cho Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh các giải pháp chỉ đạo điều hành, tháo gỡ những khó khăn cho nhà đầu tư, góp phần đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án và nâng cao hiệu quả sử dụng vốn đầu tư công.

Dự án tuyến đường liên tỉnh nối đường vành đai V vùng Thủ đô Hà Nội đoạn trên địa phận tỉnh Thái Bình với quốc lộ 38B và cao tốc Hà Nội - Hải Phòng trên địa bàn tỉnh Hưng Yên, đoạn trên địa phận tỉnh Thái Bình và cầu La Tiến có chiều dài 7,89km, trong đó chiều dài cầu là 1,003km, tổng mức đầu tư 680,1 tỷ đồng từ nguồn vốn trung hạn trái phiếu Chính phủ và nguồn vốn hợp pháp khác. Dự án được khởi công từ tháng 2/2018 nhưng do triển khai trên địa bàn 2 tỉnh Thái Bình và Hưng Yên nên công tác chuẩn bị của các nhà thầu còn chậm, công tác giải phóng mặt bằng còn xôi đỗ nên đến hết năm 2018 dự án mới thực hiện được 30% khối lượng. Sang năm 2019, dưới sự chỉ đạo quyết liệt của Tỉnh ủy, UBND tỉnh và sự kiểm tra, giám sát của các ngành nên đến nay dự  án đã thực hiện được trên 70% giá trị công việc, dự kiến hoàn thành toàn bộ dự án vào tháng 12/2019. Với dự án tuyến đường từ thành phố Thái Bình qua cầu Tịnh Xuyên đến huyện Hưng Hà, giai đoạn 1 đoạn từ thành phố Thái Bình đến đường ĐT453 có tổng mức đầu tư 361,326 tỷ đồng từ nguồn vốn Trung ương hỗ trợ có mục tiêu, hiện nay đang triển khai gói thầu xây lắp số 1 của dự án với tổng giá trị 137,7 tỷ đồng. Dự án mới triển khai xây dựng vào tháng 5/2019, chủ đầu tư đã thực hiện báo cáo giám sát trước khi khởi công theo quy định. Hiện nay, nhà thầu đã thực hiện thi công xong cầu tạm, phá dỡ cầu cũ, đúc và ép xong cọc bê tông cốt thép, hiện đang triển khai kết cấu phần dưới cầu Giai; đang triển khai thi công kè đá sông 223 Bắc và đổ các cấu kiện bê tông cốt thép đúc sẵn. Về công tác giải phóng mặt bằng: Đang thực hiện trích lục, trích đo trình Sở Tài nguyên và Môi trường thẩm định, tuy nhiên công tác trích lục, trích đo địa chính còn chậm chưa đáp ứng tiến độ triển khai thực hiện dự án.

Sản xuất tại Công ty Cổ phần Thương mại dịch vụ và sản xuất Toàn Anh, xã An Ninh (Quỳnh Phụ).

Theo đồng chí Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư: Qua giám sát đã phát hiện ra một số tồn tại, hạn chế trong quá trình triển khai thực hiện dự án của chủ đầu tư và nhà thầu, kịp thời chấn chỉnh, báo cáo cấp có thẩm quyền xử lý theo quy định; kịp thời tham mưu cho Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh các giải pháp chỉ đạo, điều hành, tháo gỡ khó khăn cho các chủ đầu tư. Tuy nhiên, đồng chí cũng thừa nhận chất lượng các cuộc giám sát chưa cao, chưa thường xuyên, công tác phối hợp giữa các cơ quan nhà nước và chủ đầu tư chưa nhịp nhàng, chồng chéo dẫn đến hiệu quả không cao. Công tác phân tích, đánh giá sau giám sát còn hạn chế nên chất lượng tham mưu chưa đạt yêu cầu. Công tác giám sát, đánh giá đầu tư triển khai tại một số cơ quan chưa được quan tâm, quán triệt đầy đủ, chất lượng các báo cáo chưa đáp ứng theo quy định, nội dung sơ sài, chưa kịp thời đã làm hạn chế việc phân tích, đánh giá tình hình đầu tư chung; tính chuẩn xác của các số liệu tổng hợp chưa đáp ứng yêu cầu, mục tiêu của công tác giám sát, đánh giá đầu tư; chưa kịp thời cập nhật các quy định mới của nhà nước. Nguyên nhân của tình trạng này là do một số nội dung liên quan đến đầu tư trong các văn bản quy phạm pháp luật còn có điểm mâu thuẫn, một số nội dung chưa được hướng dẫn cụ thể, một số quy định chưa thực sự phù hợp với thực tế. Một số quy hoạch sau khi phê duyệt chưa phù hợp với tình hình thực tế, chất lượng quy hoạch còn thấp, chưa có tính dự báo dài hạn nên trong quá trình triển khai thực hiện phải điều chỉnh. Cùng với đó, năng lực quản lý dự án của một số chủ đầu tư kiêm nhiệm chưa đáp ứng được yêu cầu, chất lượng công tác tư vấn ở các khâu chủ trương đầu tư, thiết kế, đấu thầu, giám sát thực hiện dự án chưa cao. Nhu cầu vốn đầu tư lớn, tuy nhiên khả năng vốn đầu tư công còn hạn chế, do vậy một số dự án không đáp ứng được kế hoạch vốn theo tiến độ đề ra phải phân kỳ, kéo dài thời gian thực hiện dự án, dẫn đến phải điều chỉnh nhiều lần, hiệu quả đầu tư không cao.

Trên cơ sở phân tích những tồn tại, hạn chế, nguyên nhân, đồng chí Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư đề xuất một số giải pháp nâng cao hiệu quả công tác giám sát đánh giá đầu tư trong thời gian tới. Trước hết, các huyện, thành phố, chủ đầu tư dự án khẩn trương kiện toàn bộ máy và quy trình thực hiện công tác giám sát, đánh giá đầu tư; tổ chức đào tạo, tập huấn nâng cao năng lực về công tác giám sát, đánh giá đầu tư cho các chủ đầu tư, ban quản lý dự án, ban giám sát đầu tư cộng đồng và các đối tượng liên quan; bố trí nguồn lực phù hợp với hoạt động giám sát và đánh giá đầu tư. Tăng cường giám sát, đánh giá đầu tư của cấp quyết định đầu tư trong việc quyết định chủ trương đầu tư, bố trí, phân bổ vốn đầu tư, thanh quyết toán dự án đầu tư. Tăng cường phối hợp giữa các cơ quan, đơn vị và chủ đầu tư trong công tác giám sát, cung cấp và xử lý thông tin sau giám sát; tăng cường giám sát cộng đồng để kịp thời phát hiện, khắc phục những sơ hở, bất cập, hạn chế thiếu sót trong công tác quản lý dự án.

Nguyễn Hình - Thu Hiền