Báo động từ những con số

Tai nạn giao thông (TNGT) đang diễn ta từng ngày, từng giờ, có thể cướp đi mạng sống của con người bất kỳ lúc nào. Mỗi ngày trôi qua có nhiều sinh mạng bị đe dọa bởi TNGT mà một trong những nguyên nhân là do không đội mũ bảo hiểm. Thống kê của ngành y tế cho thấy, mỗi năm cả nước có khoảng 4.000 trẻ em bị thương, 2.000 trẻ em tử vong do TNGT, chiếm 24 - 26% số trẻ em tử vong do tai nạn, thương tích. Cùng với đó là tỷ lệ trẻ dưới 14 tuổi chiếm 13,4% số ca chấn thương sọ não do TNGT, trong đó gần 50% trường hợp nạn nhân TNGT bị chấn thương sọ não do không đội mũ bảo hiểm. Chỉ cần sơ ý xảy ra va chạm, các em nhỏ rất dễ bị văng khỏi xe, đầu đập xuống nền đường, gây tổn thương não, có nguy cơ cao dẫn đến tử vong. Chính từ sự chủ quan của cha mẹ hàng ngày, trên các tuyến đường có nhiều trẻ em đối diện nguy cơ bị đe dọa sức khỏe, tính mạng khi đi xe máy do không được đội mũ bảo hiểm. Điều này hoàn toàn có thể tránh được nếu người lớn ý thức được việc đội mũ bảo hiểm là biện pháp bảo vệ con em mình hữu hiệu nhất. 

Các kết quả nghiên cứu đã chỉ ra, đội mũ bảo hiểm khi tham gia giao thông làm giảm nguy cơ chấn thương vùng đầu tới 70%, nguy cơ tử vong giảm 42%. Ở Việt Nam, tỷ lệ người đi xe máy bị tử vong trong các vụ TNGT chiếm khá cao (gần 60%), phổ biến trong độ tuổi từ 15 - 49. Nếu bạn và gia đình sử dụng phương tiện xe máy, việc đầu tư cho mũ bảo hiểm chất lượng tốt là rất cần thiết. Mũ bảo hiểm không hạn chế sự phát triển của não bộ trẻ em, thay vào đó nó có thể bảo vệ các em khỏi những tai nạn không đáng có. Khoa học đã chứng minh việc đội mũ bảo hiểm giúp làm giảm nguy cơ bị thương và tử vong khi tham gia giao thông.

Tại Thái Bình, theo số liệu thống kê năm 2023 của Phòng Cảnh sát giao thông (CSGT), Công an tỉnh: Toàn tỉnh xảy ra 363 vụ TNGT, làm chết 210 người, bị thương 199 người, thiệt hại tài sản 4 vụ. Trong đó, số vụ TNGT xảy ra tại đường giao thông nông thôn 73 vụ, liên quan đến học sinh 63 vụ, làm chết 37 người, bị thương 37 người. 

Đại úy Tạ Đồng Diện, cán bộ Phòng Cảnh sát giao thông, Công an tỉnh cho biết: Theo đánh giá của cơ quan chức năng, các lỗi vi phạm phổ biến của người dân khi tham gia giao thông bằng mô tô, xe gắn máy, xe máy điện, xe đạp điện là không đội mũ bảo hiểm, điều khiển phương tiện thiếu quan sát, không làm chủ tốc độ, chở quá số người quy định, chưa đủ tuổi điều khiển mô tô, xe gắn máy, xe máy điện, không có giấy phép lái xe, đi dàn hàng hai, hàng ba trên đường... Đáng chú ý, nhiều thanh thiếu niên là học sinh có các hành vi không đội mũ bảo hiểm tụ tập phóng nhanh, vượt ẩu, lạng lách, đánh võng trên đường... Bên cạnh công tác phối hợp tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, lực lượng chức năng đã tăng cường tuần tra, kiểm soát, xử phạt song do lực lượng mỏng, chế tài xử lý theo quy định còn chưa đủ mạnh, mang tính chất nhắc nhở nên các hành vi vi phạm còn phổ biến và có dấu hiệu coi thường pháp luật, thậm chí có hành vi thách thức lực lượng chức năng. Tình trạng vi phạm Luật Giao thông đường bộ liên quan đến thanh thiếu niên, học sinh ngày càng nhiều, phức tạp, nếu không có biện pháp ngăn chặn hữu hiệu nguy cơ này sẽ tạo ra một lớp người bất chấp, coi thường pháp luật trong tương lai.

Hậu quả khôn lường

Chính ý thức không tuân thủ các quy định của pháp luật về bảo đảm trật tự an toàn giao thông (ATGT) của người dân nên khi xảy ra va chạm, TNGT sẽ để lại những hậu quả rất đáng tiếc mà nguyên nhân xuất phát từ việc không đội mũ bảo hiểm. Đã có không ít trường hợp tử vong, nhẹ hơn là chấn thương sọ não... do khi tham gia giao thông người điều khiển phương tiện không đội mũ bảo hiểm. 

Điển hình, khoảng 10 giờ ngày 19/11/2023, tại km70+62 địa phận thôn Tân Sơn, xã Đông Sơn (Đông Hưng) xảy ra vụ va chạm giao thông giữa xe mô tô biển kiểm soát 17B5- 632.69 do anh Nguyễn Huy Hiệu sinh năm 2007, trú tại thôn Lương Cụ Nam, xã Quỳnh Hồng (Quỳnh Phụ) điều khiển, chở sau anh Vương Quốc Việt Anh, sinh năm 2007 ở cùng địa chỉ đi theo hướng từ Hải Phòng - Thái Bình (cả 2 người đều không đội mũ bảo hiểm) với xe máy điện do em Nguyễn Thị Ánh, sinh năm 2008 trú tại thôn Tân Sơn, xã Đông Sơn điều khiển hướng Thái Bình - Hải Phòng sang đường từ phải sang trái, phía sau chở bà Nguyễn Thị Thơ, sinh năm 1965, trú tại thôn Nam, xã Đông Sơn (bà Thơ không đội mũ bảo hiểm). Hậu quả, bà Nguyễn Thị Thơ bị thương nặng đưa đi cấp cứu tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh. 

Hồi 10 giờ 40 phút ngày 4/2/2023, trên đường ĐH.458 thuộc địa phận thôn Kìm, xã Vũ Lạc (thành phố Thái Bình), bà Bùi Thị T, sinh năm 1963 trú tại xã Vũ Ninh (Kiến Xương) không đội mũ bảo hiểm điều khiển xe mô tô biển kiểm soát 17H7-2023 đi hướng thành phố Thái Bình rẽ trái va chạm với xe mô tô 17AA-101.41 do chị Đoàn Thị Thanh Huyền sinh năm 2006 trú tại xã Vũ Đông (thành phố Thái Bình) không đội mũ bảo hiểm điều khiển đi phía sau cùng chiều. Hậu quả, bà T và chị Huyền điều bị thương, đến ngày 14/2/2023 bà T tử vong.

Gần đây nhất, khoảng 0 giờ 20 phút ngày 19/5/2024, tại km68 quốc lộ 39A thuộc địa phận thôn Cao Mỗ, xã Chương Dương (Đông Hưng), xe ô tô mang biển kiểm soát 17C-135.80 do anh Hoàng Đức Thái, sinh năm 1996, trú tại tổ 18, phường Tiền Phong (thành phố Thái Bình) điều khiển theo hướng huyện Hưng Hà đi huyện Đông Hưng xảy ra va chạm với xe mô tô mang biển kiểm soát 17B3- 537.26, trên xe mô tô chở 3 thanh niên đi hướng ngược chiều. Điều đáng nói, cả 3 thanh niên ngồi trên xe mô tô đều không đội mũ bảo hiểm, điều khiển với tốc độ cao và còn mang theo 1 dao “phóng lợn” tự chế. Kết quả xác minh sau đó xác định xe mô tô do N.M.H, sinh năm 2007, trú xã Đông Quan (Đông Hưng) điều khiển chở sau N.S.T, sinh năm 2007, trú xã Đông Á (Đông Hưng) và T.X.A, sinh năm 2008, trú tại xã Hồng Bạch (Đông Hưng). Hậu quả sau vụ va chạm, 3 thanh niên ngồi trên xe mô tô thương vong, trong đó H và T tử vong tại chỗ, A bị thương nặng phải đưa đi cấp cứu tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh.

Người dân điều khiển xe máy không đội mũ bảo hiểm, đi ngược chiều trên quốc lộ 10.

Qua những vụ việc nêu trên cho thấy không đội mũ bảo hiểm khi tham gia giao thông nếu xảy ra tai nạn thường gây tử vong hoặc thương tật nặng ở đầu, để lại những di chứng vô cùng nghiêm trọng, gây ảnh hưởng xấu đối với tinh thần và đời sống của gia đình, xã hội. Hành vi không chấp hành các quy định của pháp luật và không đội mũ bảo hiểm khi tham gia giao thông tạo ra thói quen xấu, dễ để người khác bắt chước làm theo khiến điều bất thường dần trở nên bình thường nếu không được xử lý nghiêm. Không đội mũ bảo hiểm khi tham gia giao thông cũng làm mất đi vẻ đẹp văn hóa giao thông, làm tăng tỷ lệ tai nạn, gây mất ổn định trật tự ATGT.

Có nhiều nguyên nhân người tham gia giao thông bằng mô tô, xe gắn máy, xe máy điện, xe đạp điện không đội mũ bảo hiểm, trong đó xuất phát từ chính ý thức không tôn trọng quy định của pháp luật, xem thường tính mạng của mình và người khác. Một số người thích “khẳng định” mình với xã hội, ngại đội mũ, đưa ra lý do sợ làm hỏng tóc, chiếc mũ cồng kềnh, nặng nề, thường gây nóng và ngứa đầu... trong khi lực lượng CSGT mỏng, khó kiểm soát hết các tuyến đường. Cộng đồng xã hội chưa thật sự nghiêm khắc, phê phán, lên án đối với những người có hành vi không đội mũ bảo hiểm khi tham gia giao thông. Vấn đề giáo dục, tuyên truyền nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của người dân, nhất là đối với thanh thiếu niên, học sinh, sinh viên chưa sâu rộng; các quy định của pháp luật chưa thật sự chặt chẽ và có sức mạnh cưỡng chế, bảo đảm tính răn đe.

Đội mũ bảo hiểm khi tham gia giao thông là thể hiện ý thức tôn trọng pháp luật, hơn nữa là bảo đảm an toàn cho chính bản thân người điều khiển phương tiện. Do vậy, ngoài sự vào cuộc của lực lượng chức năng, chính quyền địa phương thì mỗi người dân khi tham gia giao thông cần nâng cao ý thức chấp hành các quy định của pháp luật, đặc biệt là đội mũ bảo hiểm để hạn chế rủi ro, hạn chế số ca chấn thương ở vùng đầu khi không may xảy ra va chạm, TNGT.

 
Nhóm phóng viên 

(còn nữa)