Ngày 20/3 (theo giờ địa phương),Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ký một sắc lệnh hành pháp để chính thức bắt đầu quá trình giải thể Bộ Giáo dục. Ông nhấn mạnh rằng, chính quyền của ông đang trao trả quyền kiểm soát giáo dục về cho các bang. 

Chúng ta sẽ đơn giản đưa giáo dục trở lại các bang, nơi mà nó vốn thuộc về.

Tổng thống Mỹ Donald Trump

Viện dẫn các hạn chế trong kỹ năng đọc và làm toán của học sinh, ông Trump chỉ trích rằng Bộ Giáo dục không cải thiện được chất lượng dù đã tiêu tốn hơn 3.000 tỷ USD kể từ khi thành lập vào năm 1979. Ông cho rằng việc trao quyền cho các bang và địa phương sẽ thúc đẩy đổi mới, nâng cao chất lượng và giảm bớt sự can thiệp từ chính quyền liên bang. 

Những rủi ro sau lời hứa “trao trả quyền lực”

Không ít nhà lập pháp đã phản đối gay gắt kế hoạch này. Trong số đó có Chủ tịch Hội nghị các vấn đề châu Á Thái Bình Dương của Quốc hội, bà Grace Meng, và Chủ tịch Lực lượng đặc nhiệm giáo dục, ông Mark Takano. Họ gọi đây là “một sự phản bội đối với học sinh, phụ huynh và giáo viên”; đồng thời nhấn mạnh rằng, việc giải thể một cơ quan cấp liên bang cần được Quốc hội thông qua bằng lập pháp, và sắc lệnh này có thể đối mặt với những thách thức pháp lý nghiêm trọng.

Chính quyền Trump đang từ chối thế hệ tiếp theo các nguồn lực mà họ cần để thành công nhằm trả cho các khoản giảm thuế cho các tỷ phú. Đó là một sự phản bội đối với học sinh, phụ huynh và nhà giáo dục. Đây là một quyết định bất hợp pháp và Quốc hội không được nhượng bộ quyền hạn của mình trước sắc lệnh này.

Trích Tuyên bố chung của Hạ nghị sĩ Grace Meng và Hạ nghị sĩ Mark Takano

Dù ông Trump khẳng định rằng các chương trình trọng yếu như Trợ cấp Pell, Title I và nguồn hỗ trợ cho học sinh khuyết tật sẽ được duy trì đầy đủ và chuyển giao cho các cơ quan liên quan, những người phản đối việc giải thể Bộ Giáo dục vẫn lo ngại việc đóng cửa đột ngột có thể gây gián đoạn hàng chục tỷ USD viện trợ liên bang. Điều này có nguy cơ làm trầm trọng thêm tình trạng bất bình đẳng giáo dục.

Hiện Bộ Giáo dục đang quản lý khoản cho sinh viên vay trị giá khoảng 1.600 tỷ USD – một trong những nguồn lực then chốt giúp hàng triệu người Mỹ tiếp cận giáo dục đại học. Việc chuyển giao trách nhiệm này sau khi Bộ Giáo dục bị giải thể có thể tạo ra những gián đoạn đáng kể.

Liên minh Phụ huynh Quốc gia Mỹ (NPU), đại diện cho hơn 1.800 tổ chức phụ huynh trên toàn quốc, đã lên tiếng phản đối quyết định của Tổng thống Trump.

Đây là một cuộc tấn công trực tiếp vào tương lai con em chúng ta. Đây không phải là cải cách giáo dục. Đây là bảo đảm rằng hàng triệu trẻ em sẽ không bao giờ có cơ hội công bằng. Và chúng tôi sẽ không để điều đó xảy ra mà không đấu tranh.

Trích Thông báo của Liên minh Phụ huynh Quốc gia Mỹ

Thách thức pháp lý và tương lai của hệ thống giáo dục Mỹ

Tuy Tổng thống Trump đã ký sắc lệnh hành pháp để khởi động quá trình giải thể, việc đóng cửa hoàn toàn Bộ Giáo dục vẫn cần sự phê chuẩn từ Quốc hội. Với 53 ghế tại Thượng viện, Đảng Cộng hòa cần ít nhất 7 phiếu ủng hộ từ phía Đảng Dân chủ để đạt đủ 60 phiếu – ngưỡng cần thiết để thông qua việc bãi bỏ một cơ quan cấp nội các. Hiện chưa có dấu hiệu cho thấy Đảng Dân chủ sẽ ủng hộ đề xuất này.

Khuôn viên một trường học ở Texas, Mỹ (Ảnh: Tân Hoa xã) 

Ngoài ra, nhiều tổng chưởng lý bang thuộc Đảng Dân chủ cũng đã đệ đơn kiện nhằm ngăn chặn kế hoạch giải thể và sa thải hàng nghìn nhân viên của bộ.

Quyết định giải thể Bộ Giáo dục Mỹ đang đối mặt với nhiều thách thức pháp lý và sự phản đối từ các bên liên quan. Trong trường hợp việc giải thể này được thông qua, tương lai của hệ thống giáo dục Mỹ sẽ phụ thuộc vào cách thức chuyển giao quyền kiểm soát và quản lý giáo dục, cũng như mức độ hỗ trợ từ các tiểu bang và địa phương trong giai đoạn chuyển đổi.

Thành lập vào năm 1979, giám sát khoảng 100.000 trường công và 34.000 trường tư, Bộ Giáo dục Mỹ không trực tiếp quản lý trường học mà chủ yếu điều phối và hỗ trợ tài chính cho hệ thống giáo dục.

Hệ thống giáo dục Mỹ vận hành theo cơ chế phân quyền mạnh mẽ, khác biệt đáng kể so với mô hình tập trung của nhiều quốc gia. Tuy nhiên, điều này cũng gây tranh cãi về sự chênh lệch chất lượng giáo dục giữa các khu vực.

Theo Nhân Dân