"Đồ rác rưởi- Đồ đồng nát" Đó là cụm từ mà người ta nói về người xấu, người bỏ đi, loại người vô tích sự.

Nhưng đối với rác thải, đồ dùng thải loại (gọi là đồ đồng nát) hiện nay là vấn đề rất không nhỏ và bức xúc. Đời sống nhân dân càng được nâng lên thì rác thải, đồ đồng nát càng nhiều. Rác thải không được thu gom, chế biến tốt đang gây ô nhiễm môi trường, mặt đất, làm ô nhiễm các dòng sông, làm giảm độ phì nhiêu của đất trồng trọt. Rác vật liệu xây dựng đang làm cản trở, gây tai nạn giao thông, làm mất cảnh quan đô thị.

Vì lẽ trên, hiện nay đã và đang hình thành một nghề thu gom rác, nghề thu mua đồng nát. Người thu gom rác có việc làm. Nghề thu mua đồng nát xuất hiện ở nhiều nơi, thu mua những đồ dùng thải loại, có thu nhập khá.

Chẳng thế mà, ở nông thôn khi mùa màng xong, một số kéo nhau lên thành phố, có nhiều người, nhiều cặp vợ chồng cùng đi thuê chỗ trọ, chồng đi làm xe ôm, thợ xây, vợ đi mua bán đồ đồng nát kiếm tiền nuôi con ăn học. Nhiều gia đình từ cách này đã có điều kiện nuôi con học đại học, cao đẳng, học nghề. Một số cháu đã thành tài.

Nghề thu gom rác, nghề đồng nát, nhất là nghề thu gom rác rất cần thiết cho xã hội, xã hội không có họ là không được. Nghề thu gom rác rất vất vả và là nghề độc hại. Nhưng hiện nay nghề này chưa được quan tâm đúng mức, chưa được đối xử như một nghề lao động chính thống, chưa có cơ chế chính sách phù hợp với họ, thậm chí còn có tư tưởng khinh miệt, cho nghề thu gom rác là nghề tận cùng, thấp hèn của xã hội.

Ở khu phố số 13 phường Kỳ Bá, chúng tôi có 146 hộ, trên 500 nhân khẩu một ngày bình quân mỗi hộ loại ra 3kg rác. 350kg rác một ngày, nếu ngày nào người thu gom vắng mặt là ứ đọng rác làm ô nhiễm môi trường, mất cảnh quan đô thị. Rác ứ đọng 2 – 3 ngày là gây bức xúc trong đời sống nhân dân.

Tôi được đọc báo nước ngoài có đăng về thu gom, chế biến rác của một nước kinh tế phát triển. Họ coi nghề thu gom, chế biến rác thải là ngành sản xuất lớn. Nên việc tổ chức thu gom khoa học và mang lại hiệu quả rõ rệt. Công ty thu mua, chế biến rác hướng dẫn các hộ gia đình tự phân loại rác tại nhà, cung cấp cho mỗi hộ từ 5 – 6 bao chứa rác với màu sắc khác nhau. Thí dụ: rác thực phẩm bỏ vào túi màu xanh, rác giấy lộn bỏ vào túi màu trắng, loại đồ hộp bỏ vào túi màu hồng, rác vật rắn bỏ vào túi màu đen...

Hàng ngày Công ty đến nhận các túi rác đem đi, cung cấp tiếp đợt bao khác. Cứ như thế rác được tập trung đến nơi, khi đưa vào chế biến không mất thời gian phân loại.

Ở nước ta, đời sống chưa cao bằng các nước kinh tế phát triển, nhưng đời sống nhân dân, nhất là ở thành phố cũng khá hơn trước, rác thải cũng đa dạng nhiều. Nếu chưa có nhiều cơ sở chế biến, thì việc tổ chức thu gom phải thật tích cực và phải có quy hoạch, có dự án xử lý lâu dài.

Thu gom rác đã thành 1 nghề. Người thu gom rác cũng mong có cơ chế chính sách với họ như chế độ BHLĐ, BHYT và cũng cần được động viên khen thưởng, tôn vinh như những ngành nghề khác. Tôi thấy đây là nguyện vọng chính đáng của những người làm công việc này.

Phan Văn Bút.

(Thành phố Thái Bình)