Hết cơ hội với việc làm mới ổn định
Đang làm tại xưởng cắt của một công ty may tại Đông Hưng, chị Trần Thị Thảo (36 tuổi, xã Đông La) bị bệnh phải xin nghỉ nửa tháng nằm viện điều trị. Khỏi bệnh chị quay lại đi làm được một thời gian thì công ty cho thôi việc vì lý do sức khỏe yếu, không đảm đương được công việc. Chị làm hồ sơ đi xin việc một số công ty may khác ở Đông Hưng và Thành phố Thái Bình nhưng đều bị từ chối vì đã lớn tuổi.

Chị kể: Có lần tôi nhờ cô em họ làm kế toán tại một công ty may ở Khu công nghiệp Nguyễn Đức Cảnh, cô ấy hỏi một câu duy nhất: chị năm nay bao nhiêu tuổi? Tôi nói là 36 thì cô em thở dài, lắc đầu bảo: khó lắm, chị không thấy cái biển tuyển dụng ở cổng công ty ghi chỉ lấy người từ 18 - 35 tuổi à? Thế là tôi hết cơ hội làm ở công ty may. Đã mấy tháng nay tôi phải chạy chợ để mong kiếm ngày vài chục nghìn nuôi 2 con ăn học.

Chúng tôi gặp chị Nguyễn Thị Thái (xã Vũ Hội, Vũ Thư) khi chị đang làm thuê cho một gia đình chuyên sản xuất bún trong xã. Chị Thái kể: “Lúc trước, tôi làm may ở Công ty May sông Hồng bên Nam Định. Do tuổi cao, sức khỏe hạn chế không đáp ứng được yêu cầu công việc nên tôi phải xin nghỉ. Cứ nghĩ sẽ tìm được việc làm mới với tay nghề may thành thạo nhưng đi đến đâu tôi cũng chỉ nhận được cái lắc đầu vì lớn tuổi”. Chồng mất sớm, một mình chị tần tảo kiếm tiền nuôi 2 con (đứa lớn năm nay đã 24 tuổi, bị thiểu năng trí tuệ từ bé không giúp gì được mẹ còn cô con gái út đang theo học tại Trường Cao đẳng Công nghiệp Nam Định).

Không có việc làm, không có tiền để tự mở cửa hàng may trong khi mọi sinh hoạt trong gia đình đều trông chờ vào mỗi mình chị nên lúc nào cũng thiếu trước, hụt sau. Chị đành nhận lời đi làm bún cho gia đình một người cùng thôn để kiếm thêm thu nhập. Vì thế, mỗi tháng được trả 1,2 triệu đồng nhưng cứ 2 - 3 tháng chị lại phải bỏ ra hơn 1 triệu đồng mua thuốc điều trị bệnh quặn thận do thường xuyên bê nặng và ngồi nhiều. “Việc sản xuất bún không phù hợp với sức khỏe nên chắc mình cũng không thể làm lâu dài được” - chị Thái buồn rầu nói.

Sức khỏe giảm sút do tuổi tác, rất nhiều lao động nữ đã mất việc và đang có nguy cơ mất việc do không thể làm thêm, tăng ca hoặc không đáp ứng được nhu cầu cao của công việc. Theo ghi nhận tại các sàn giao dịch việc làm do Trung tâm Giới thiệu việc làm (Sở Lao động - TBXH) tổ chức gần đây, cơ hội việc làm cho lao động nữ trên 35 tuổi rất ít. Các thông báo tuyển dụng chỉ tuyển lao động tuổi từ 18 - 35, hiếm mới có công ty nâng tuổi lên 40. Đại diện bộ phận nhân sự của một công ty may ở Khu công nghiệp Gia Lễ cho biết, họ rất ngại tuyển lao động nữ ngoài 35 tuổi bởi mỗi khi đơn hàng nhiều, phải liên tục tăng ca mới bảo đảm đúng thời gian giao hàng cho phía đối tác mà lao động nữ lớn tuổi thường bị hạn chế về sức khỏe, không đáp ứng được yêu cầu công việc.

Mong muốn cháy bỏng
Cách đây mấy năm, công ty bị phá sản, chị Phạm Thị Là (xã Thụy Dân, Thái Thụy) và hàng trăm lao động ở đây mất việc. Nhiều người còn trẻ dễ dàng xin được một công việc mới ổn định, chị Là cũng gắng kiếm việc cho mình từ các nhà tuyển dụng nhưng đều bị từ chối vì tuổi cao. Chị mong Nhà nước quan tâm hơn tới những lao động lớn tuổi, đặc biệt là lao động nữ; các công ty nên bố trí, sắp xếp công việc phù hợp với lao động nữ lớn tuổi để họ có thể tiếp tục cống hiến sức lực, trí tuệ, giúp họ ổn định cuộc sống. Còn chị Đặng Thị Hoa (38 tuổi, Hưng Hà) sau một thời gian tìm việc mới không có kết quả đã quyết định đi học một lớp dạy nấu ăn thì mong sớm có 1 trang web riêng dành cho người lớn tuổi kiếm việc làm.

Ông Nguyễn Văn Nam, Trưởng phòng Hành chính Chi nhánh Xuất khẩu lao động Vinamoto trực thuộc Tổng Công ty Công nghiệp ô tô Việt Nam nhận xét: Lao động nữ lớn tuổi tuy sức khỏe có kém nhưng lại chịu khó, có ý thức, kỷ luật cao, không “kén cá, chọn canh” như lớp trẻ. Ở nhiều nước mà công ty hợp đồng đưa người sang làm việc, tôi thấy họ thuê cả lao động nữ 50 tuổi. Tại sao các công ty ở Việt Nam không nắm bắt thế mạnh này mà tạo cho họ cơ hội làm việc để khỏi mất thời gian, công sức đào tạo lao động mới. Làm được như thế doanh nghiệp được việc mà xã hội cũng ổn định”.

Phụ nữ 55 tuổi mới đến tuổi nghỉ hưu nhưng đáng buồn là ngày càng có nhiều lao động nữ mới 35 tuổi đã mất việc làm khiến cuộc sống của họ, thậm chí của cả gia đình họ lâm vào cảnh khó khăn, túng thiếu; trong khi đó hành trình kiếm tìm công việc mới ổn định thật gian nan. Đây là một lực lượng lao động không nhỏ của xã hội, vì vậy Nhà nước cần sớm có cơ chế, chính sách hỗ trợ, các doanh nghiệp nên bố trí công việc phù hợp để họ có thể tiếp tục cống hiến sức lực, trí tuệ cho quá trình phát triển kinh tế - xã hội.

Đỗ Hiền