Phần lớn công nhân lao động (CNLĐ) trong các doanh nghiệp và làng nghề ở Kiến Xương xuất thân từ nông thôn, còn mang nặng tác phong nông nghiệp thiếu am hiểu pháp luật, chưa ý thức đầy đủ về quyền lợi lâu dài của bản thân và ý thức tổ chức kỷ luật, tác phong công nghiệp còn hạn chế. Về trình độ tay nghề, mới có 58% CNLĐ học hết THPT; 47% CNLĐ có tay nghề bậc 1 - 2; 19% CNLĐ có tay nghề từ bậc 3 - 5; 6% CNLĐ có tay nghề từ bậc 6 - 7 và còn 30% CNLĐ phổ thông chưa qua đào tạo. Việc thực hiện các chế độ, chính sách cho người lao động trong các doanh nghiệp cũng còn một số bất cập như việc ký kết hợp đồng lao động cho CNLĐ mới chỉ đạt 70%; tỷ lệ CNLĐ được tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế thấp, đặc biệt là trong các doanh nghiệp tư nhân. Quan hệ giữa người sử dụng lao động và người lao động còn nhiều bất cập, có nơi tiềm ẩn nguy cơ tranh chấp lao động. CNLĐ gần như không có thời gian dành cho đời sống tinh thần,  khó có điều kiện học tập nâng cao trình độ tay nghề, cải thiện điều kiện chỗ ở, các điều kiện khác để yên tâm làm việc. Nguyên nhân chính của những hạn chế đó là do nhận thức về pháp luật của người sử dụng lao động và người lao động còn chưa đầy đủ. Người sử dụng lao động thường chỉ quan tâm tới lợi nhuận, ít quan tâm đến lợi ích lâu dài của doanh nghiệp. Về phía người lao động, phần lớn cho rằng được làm việc có thu nhập là đủ, còn những quyền và lợi ích từ sức lao động của họ mang lại thì họ không ý thức hết hoặc hiểu một cách sơ sài, thiếu căn cứ, vì thế trong một số doanh nghiệp thường xảy ra tranh chấp. Cùng với đó, việc giám sát, kiểm tra của các ngành chức năng trong việc chấp hành các quy định của pháp luật về lao động còn hạn chế, chưa thực hiện được chế tài đối với các doanh nghiệp vi phạm pháp luật, hoặc chế tài chưa đủ mạnh.

 Nhìn nhận đúng thực trạng và chỉ rõ nguyên nhân, Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) huyện Kiến Xương đã chỉ đạo, hướng dẫn các công đoàn cơ sở thực hiện tốt chức năng đại diện và trách nhiệm “Chăm lo bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động” của tổ chức công đoàn. Theo đó, LĐLĐ huyện đã tổ chức các lớp tuyên truyền, phổ biến những kiến thức pháp luật có tính trọng tâm, trọng điểm để công nhân hiểu và tự bảo vệ mình. Tổ chức lấy ý kiến của đoàn viên, CNLĐ tham gia xây dựng, bổ sung, sửa đổi các dự thảo luật. Hướng dẫn thực hiện các văn bản của Tổng LĐLĐ Việt Namon> về công tác bảo hiểm lao động và công tác pháp luật trong tình hình mới. Chỉ đạo các công đoàn cơ sở tổ chức cho CNLĐ học tập 5 bài giáo dục chính trị cơ bản về vai trò lãnh đạo của Đảng, về giai cấp công nhân và tổ chức công đoàn, về quyền và nghĩa vụ của người lao động. Đẩy mạnh công tác phát triển đoàn viên, thành lập công đoàn cơ sở. Tích cực tham mưu, giải quyết tốt các cuộc đình công, ngừng việc tập thể của công nhân ở các doanh nghiệp. Tham gia giải quyết việc làm, kiểm tra việc chấp hành các quy định của pháp luật về lao động, đặc biệt là việc thực hiện chế độ, chính sách cho người lao động...

Theo ông Phạm Văn Thành, Chủ tịch LĐLĐ huyện, để thực hiện tốt chức năng “Chăm lo bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động”, trước hết, cấp ủy các cấp cần quan tâm chỉ đạo chính quyền, chuyên môn đồng cấp phối hợp với công đoàn để tạo sự đồng thuận, nâng cao chất lượng hoạt động trong việc chăm lo, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của CNLĐ, vận động cán bộ, công nhân, viên chức lao động phấn đấu nâng cao nhận thức, bản lĩnh chính trị của giai cấp công nhân. Tăng cường công tác kiểm tra, có chế tài xử lý vi phạm, đồng thời khen thưởng các doanh nghiệp thực hiện tốt. Nắm vững tình hình CNLĐ, không để xảy ra ngừng việc tập thể, đình công trái phép. Động viên cán bộ, công nhân, viên chức phát huy dân chủ, tạo sự đoàn kết, tích cực học tập nâng cao trình độ chính trị, kỹ thuật, nghiệp vụ, kiến thức pháp luật. Đổi mới công tác đánh giá chấm điểm công đoàn vững mạnh, thực hiện tốt việc xây dựng giai cấp công nhân Việt Namon> thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Phan Anh