Bước khởi đầu, Nam Thanh mới đạt 5/19 tiêu chí, công tác DĐĐT hết sức phức tạp. Sau chuyển mô hình xóm thành thôn, hiện trạng diện tích của các hộ manh mún, nằm rải rác, xen canh  ở 9 xóm, khi DĐĐT  cho tiện canh, tiện cư gặp nhiều trở ngại. Một số bộ phận đang canh tác quen ruộng đất nên không muốn dồn đổi chuyển đi, đất nông nghiệp là 396m²/người nay phải hiến 36m²/sào để làm giao thông thuỷ lợi nội đồng.

Mặt khác, khối lượng đào đắp giao thông, thuỷ lợi nội đồng lớn, khoảng 83.000m³ và lắp đặt cống bi, xây lắp đầu khâu lên đến trên 2 tỷ đồng cũng là thách thức so với điều kiện kinh tế địa phương. Bước vào triển khai, cấp uỷ Đảng, chính quyền kịp thời, chủ động, tích cực triển khai các chỉ thị, nghị quyết của Trung ương, của tỉnh, huyện về xây dựng nông thôn mới. Trên cơ sở đó, Đảng bộ xã đã thảo luận, bàn bạc, ban hành nghị quyết chuyên đề về XDNTM. Tập trung tuyên truyền phổ biến (đài truyền thanh xã tăng thời lượng ngày 3 buổi về XDNTM, DĐĐT; tuyên truyền trực quan... ) góp phần thống nhất trong Đảng, trong nhân dân với phương châm “dân biết, dân bàn, dân làm, dân hưởng”.

Thành lập ban chỉ đạo, tổ công tác của xã, các tiểu ban thôn về công tác dồn điền đổi thửa xây dựng nông thôn mới. Kế hoạch, phương án dồn điền đổi thửa, triển khai từ Đảng bộ đến chi bộ, từ các ban ngành, đoàn thể tới các hộ dân... để bàn bạc, thảo luận công khai dân chủ. Tổ chức ký cam kết giữa các hộ gia đình với chính quyền, Mặt trận Tổ quốc trong việc thực hiện các nội dung XDNTM. Sự thống nhất trong Đảng, sự đồng thuận trong nhân dân  cao  đã giúp Nam Thanh thu được kết quả tích cực. Trong việc đào đắp giao thông, thuỷ lợi nội đồng, đã đổ 500 cột bê tông và 1.000 cọc tre phóng tuyến, cắm mốc định vị. Huy động nhân dân cùng máy múc đào đắp 58.000/83.500m³ đất, trong đó bờ vùng 59 tuyến, bờ thửa 88 tuyến, mương và sông 56 tuyến với tổng kinh phí trên 1,2 tỷ đồng. Lắp đặt trên 600 bi lớn, nhỏ, xây dựng một số đầu khâu với kinh phí 633 triệu đồng. Trong đó nhân dân đóng góp trên 2.000 ngày công với số tiền quy đổi 500 triệu đồng.

Về DĐĐT, tiểu ban của thôn thống nhất với 215 hộ gia đình vận động bố con, anh em ghép ruộng với diện tích là 75 mẫu. Công khai trước nhân dân về diện tích của từng hộ đã được giao ghép với phương án không giũ rối, ghép thửa nào khép kín diện tích thửa đó, sau đó mới tiến hành giao đất ngoài thực địa. Sau DĐĐT, có 1.522 hộ nhận giao đất (giảm 82 hộ), bình quân 1,3 thửa/hộ, giảm 0,5 thửa/hộ, số hộ 1 thửa là 1.161 hộ, chiếm 76,3%. Đặc biệt khi chia lại ruộng đã quy hoạch tập trung được 15 mẫu diện tích đất 5% trước xã bỏ hoang, nay nhân dân nhận hết để cải tạo  canh tác.

Phát huy vai trò chủ thể của nhân dân, làm cho dân hiểu XDNTM là nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho dân, xã đã huy động nhân dân tự nguyện đóng góp 21.500m²  làm giao thông thuỷ lợi nội đồng và quy hoạch công trình phúc lợi. Đồng thời vận động nhân dân hiến đất, dỡ bỏ công trình phụ mở đường giao thông nông thôn, điển hình là hộ ông Nguyễn Văn Bình (thôn ái Quốc) cắt giữa thổ 100m² đất, dỡ dậu và móng nhà mới xây dựng với số tiền  khoảng 50 triệu đồng. Các ông Bùi Văn Luyến hiến 50m² đất, Tạ Văn Chỉ, Tạ Văn Thiết hiến 80m² đất và thu dỡ 35m dậu,  Bùi Văn Thưởng hiến 35m² đất và dỡ 25m dậu...

Ngoài ra còn vận động nhân dân tham gia đóng góp 717 ngày công xây dựng hệ thống giao thông nông thôn và cống rãnh thoát nước. Trong hai năm qua xã đã cải tạo, làm mới được 14km đường giao thông liên thôn, liên xóm , cứng hoá các tuyến đường thôn xóm theo tiêu chí NTM. Huy động con em địa phương chung tay, góp sức  như ông Nguyễn Kim Túc ủng hộ 700m² gạch trị giá 105 triệu đồng để lát nền trụ sở làm việc UBND xã, anh em là sĩ quan quân đội ủng hộ 2 ti vi trị giá 60 triệu đồng... Bước đầu Nam Thanh đã đạt thêm 3 tiêu chí, nâng tổng tiêu chí lên 8/19 tiêu chí. Quá trình thực hiện, nhân dân được bàn, được tham gia giám sát và việc quản lý sử dụng vốn quỹ luôn được công khai, minh bạch, nên nhân dân tin tưởng, đồng tình ủng hộ.

Chủ tịch UBND xã Bùi Xuân Thạo cho biết, Nam Thanh đã rút ra những bài học kinh nghiệm ban đầu để có hướng đi tiếp theo phù hợp, hiệu quả.  Một là, thường xuyên làm tốt công tác thông tin tuyên truyền, tổ chức tốt công tác vận động, tạo sự đồng thuận trong cán bộ đảng viên và nhân dân, trong đó nêu cao tính tiền phong gương mẫu của cán bộ, đảng viên. Hai là, Ban chỉ đạo, tổ công tác của xã và các tiểu ban của thôn thường xuyên sâu sát nắm bắt tâm tư, nguyện vọng và những ý kiến của nhân dân, kịp thời phân tích, giải quyết vướng mắc ngay từ cơ sở. Ba là, yêu cầu đặt ra đối với Nam Thanh là xã có đông đồng bào theo đạo Thiên chúa, muốn phát triển kinh tế – xã hội và xây dựng thành công nông thôn mới phải giữ vững ổn định chính trị. Bốn là, kịp thời biểu dương những cá nhân, tập thể gương mẫu trong DĐĐT và hiến đất xây dựng hệ thống giao thông, thuỷ lợi và các công trình phúc lợi của địa phương...

Từ kết quả và kinh nghiệm ban đầu, Nam Thanh đặt mục tiêu đến năm 2015 đạt 15 đến 16 tiêu chí. Trước mắt, đến hết năm 2012 tiếp tục huy động nhân lực, vật lực xây dựng 2 tuyến đường giao thông liên thôn là Việt Thắng, Việt Hùng và tuyến đường ra bãi rác thải, xây dựng cống rãnh thoát nước, huy động nhân dân đóng góp ngày công hoàn thành khối lượng giao thông, thuỷ lợi nội đồng còn lại.

Phan Lợi

 (Bài dự thi viết về Đề tài xây dựng nông thôn mới)