Về thôn Kênh vào thời điểm thu hoạch vụ mùa, cũng là thời điểm đậu phụ làng Kênh bán chạy nhất. Có nhiều gia đình ba, bốn lao động làm liên tục mà vẫn không đáp ứng kịp nhu cầu. Người ta biết đến đậu phụ làng Kênh bởi vị thơm ngon, mềm bùi, những thanh đậu tinh khiết không pha chất gì khác biệt.

Cơ sở sản xuất của gia đình ông Đặng Đình Nghệ nằm ở trung tâm thôn Kênh chuyên sản xuất một loại đậu phụ bánh. Gia đình ông Nghệ làm đậu phụ đã 4 đời, nay người con trai ông là anh Đặng Đình Kỹ kế tục nghề truyền thống của gia đình. Đậu phụ bánh khác với đậu phụ tấm bởi miếng dày, chắc và công đoạn làm cầu kỳ hơn. Mỗi ngày, gia đình ông đều đặn chế biến hơn 20 kg đỗ tương làm đậu phụ. Ông Đặng Đình Nghệ chia sẻ: “Làng Kênh có nghề làm đậu phụ từ lâu.

Trước đây, hơn nửa số hộ làm nhưng hiện nay chỉ còn vài chục hộ làm với quy mô lớn. Một phần vì nghề làm đậu vất vả đêm hôm, một phần vì người dân mang nghề lên phố. Gia đình tôi từ trước tới nay vẫn chuyên làm đậu phụ bánh, bán ở chợ Mụa, xã Hồng Lĩnh.

Dù là đậu phụ bánh hay đậu phụ tấm thì chỉ cần ăn đôi ba miếng cũng đủ để nhận ra đâu là đậu phụ làng Kênh. Trước đây, người làng Kênh làm đậu phụ chủ yếu bằng sức người thì nay một vài công đoạn đã được thay thế bằng máy. “Cách đây chục năm, cứ hai, ba giờ sáng là cả làng lên đèn. Cối xay đỗ tương phải hai người thay phiên nhau làm mới hết mẻ đỗ rồi vắt bằng tay. Giờ thì có máy xay, máy vắt, nồi hơi tiện lợi, người làm đậu không phải vất vả nữa” - ông Nghệ cho biết. Tuy nhiên, dù máy móc có hiện đại tới đâu thì bàn tay và bí quyết của con người mới là mấu chốt để cho ra những mẻ đậu ngon.

Khác với gia đình ông Nghệ, gia đình anh Hoàng Văn Quỳnh cùng thôn chuyên sản xuất đậu phụ tấm hơn 20 năm nay. Mỗi ngày gia đình anh Quỳnh tiêu thụ trên 50kg đậu phụ thành phẩm, cung cấp chủ yếu cho các chợ trong huyện. Loại đậu phụ miếng mỏng, mịn rất phù hợp với món bún đậu bày bán ở chợ, khi rán rất thơm và giòn ngậy. Anh Quỳnh cho biết: “Để có được những miếng đậu mỏng đều và mịn thì người pha chua phải chế nước chua cho đủ độ. Nếu pha quá tay, đậu sẽ rắn và chóng lên men. Pha non chua đậu sẽ không kết tảng…”.

Mỗi gia đình có một bí quyết làm nhưng tựu chung vẫn làm nên một hương vị riêng biệt mà chỉ đậu phụ làng Kênh mới có. Sự nổi tiếng của đậu phụ làng Kênh không chỉ gói gọn trong phạm huyện Hưng Hà mà cả tỉnh Thái Bình đều biết tới. Hiện nay ở Thành phố Thái Bình cũng có gần chục cơ sở đậu phụ do người làng Kênh sản xuất. Dù ở nơi nào, người làng Kênh vẫn tự trọng với lương tâm và với nghề. Họ không chạy theo lợi nhuận để đánh mất thương hiệu mà chính người mua “phong tặng”.

Xã Tây Đô hiện có 20 hộ dân thôn Kênh sản xuất đậu phụ. Trong 6 tháng đầu năm, sản lượng đậu phụ thành phẩm bán ra thị trường khoảng 26 tấn với mức giá trung bình từ 10.000 đồng  - 12.000 đồng/kg. Mỗi hộ gia đình làm đậu phụ thu nhập từ 200.000 đồng – 300.000 đồng/ngày. Nghề làm đậu phụ phát triển kéo theo chăn nuôi phát triển. Nhiều gia đình tận dụng quỹ đất rộng, đầu tư chăn nuôi lợn, cá từ phụ phẩm bã đậu.

Bài, ảnh: Tất Đạt