Ông Phạm Quang Ngừng, Chủ nhiệm HTX chạm bạc Phú Lợi cho biết:  Cách đây khoảng 700 năm về trước ở Lê Lợi, Hồng Thái, Trà Giang đã có ông tổ nghề  truyền bá nghề chạm bạc cho người dân trong vùng. Thời kỳ bao cấp, chạm bạc Ðồng Xâm có 3 hợp tác xã nhỏ thu hút khoảng 500 lao động làm các nghề chạm bạc, thêu, thảm đay, trong đó có 150 - 200 lao động làm nghề chạm bạc. Từ khi chuyển sang cơ chế thị trường, 3 hợp tác xã nhỏ phải giải thể và hình thành Hợp tác xã chạm bạc Phú Lợi phát triển đến ngày nay.

Qua hàng chục năm xây dựng và trưởng thành, HTX đã quy tụ được nhiều thế hệ thợ lành nghề, thợ giỏi có năng khiếu trong các làng nghề chạm bạc. Hiện tại, HTX Phú Lợi có quy mô nhà xưởng trên 5.000m². Ngoài trụ sở làm việc, nhà xưởng sản xuất, phân xưởng tẩy hóa mạ bạc xa khu dân cư, HTX còn đầu tư xây dựng trên 100m² nhà trưng bày và giới thiệu sản phẩm. Sản phẩm của Phú Lợi đã xuất hiện trên thị trường trong và ngoài nước với các mặt hàng phong phú được chế tác bằng vàng, bạc, đồng mạ bạc, sừng kết hợp mạ bạc... với nhiều chủng loại như đồ trang sức, đồ thờ cúng, đồ trang trí nội thất.

Ðể tồn tại được đến ngày nay, HTX vừa sản xuất vừa tìm hướng đi cho mình bằng việc không ngừng nâng cao tay nghề, đổi mới mẫu mã sản phẩm, có tư duy sáng tạo nghệ thuật. Ðặc biệt, để sống được với nghề, cạnh tranh với hơn 100 cơ sở chạm bạc, trong suốt quá trình sản xuất HTX phải xây dựng bí quyết riêng cho mình. Ðiển hình là phải đi trước một bước về mẫu mã sản phẩm, làm những mặt hàng độc đáo mà cơ sở khác không làm được và bán với giá phải chăng. Ngoài ra, HTX luôn chú trọng tìm kiếm đối tác, bạn hàng, thị trường tiêu thụ sản phẩm thông qua việc chào bán hàng, giới thiệu sản phẩm trên mạng, qua hệ thống phát thanh và qua các kỳ hội chợ ở trong và ngoài nước. Với cách làm đó, bình quân mỗi năm HTX xuất hàng vạn sản phẩm, những năm gần đây doanh thu bình quân đạt 1,6 tỷ đồng/năm, đóng góp cho ngân sách Nhà nước khoảng 100 triệu đồng/năm.

Hiện nay HTX Phú Lợi đã tạo việc làm thường xuyên cho 40 xã viên với thu nhập bình quân đạt trên 2 triệu đồng/người/tháng. Ðể người lao động phát huy tay nghề, tích cực tư duy sáng tạo, gắn bó với HTX, ngoài việc đáp ứng đầy đủ các chế độ như bảo hiểm, bảo hộ lao động, động viên thăm hỏi khi ốm đau, hàng năm HTX tổ chức bình xét thi đua, khen thưởng cho các tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc. Chị Dư Thị Nhường, Tổ trưởng Tổ 4 cho biết: Nghề chạm bạc có rất nhiều công đoạn như chạm, trơn, mài, mạ, công việc hiện tại của chị là chạm. Cán bộ HTX đưa mẫu hàng nào thì anh em trong tổ tiến hành làm mặt hàng đó theo đúng yêu cầu của khách. Từ đầu năm tới nay, Tổ của chị thường làm mặt hàng chuôi dao, thìa, dĩa, bình quân mỗi ngày chị chạm được vài chục sản phẩm,  mỗi tháng chị Nhường thu nhập 5 triệu đồng.

Còn đối với chị Ðặng Thị Thảo đã gắn bó với nghề hơn 30 năm nay, chị cho biết: “Tôi luôn coi HTX là ngôi nhà thứ 2 của mình. Từ năm 1988 đến nay mặt hàng nào tôi cũng tham gia làm với nhiều công đoạn đòi hỏi sự tài hoa, khéo léo của người thợ. Từ cuối năm 2013 đến nay, Tổ của tôi chuyên làm hàng phin cà phê, bình quân mỗi ngày tổ hoàn thành được hàng chục sản phẩm’’. Với chị Thảo, vừa cấy 3 sào ruộng cùng với thu nhập 3 triệu đồng/tháng từ nghề là cuộc sống đã có phần dư giả.

Từ kết quả trên, những năm qua sản phẩm chạm bạc Phú Lợi đã được các cấp ghi nhận, khen thưởng, được Hiệp hội Làng nghề Việt Nam chứng nhận đơn vị kinh tế tiêu biểu và nhận Cúp vàng thương hiệu và nhãn hiệu lần II năm 2007 và được bình chọn sản phẩm công nghiệp tiêu biểu của tỉnh...

Thu Thủy