Hơn 10 năm qua, tình hình phát triển nghề và làng nghề trên địa bàn huyện Quỳnh Phụ đã có sự chuyển biến tích cực. Ðến nay các làng nghề đều hoạt động ổn định, phát triển theo hướng đa dạng hóa các ngành nghề sản xuất. Sự phát triển của nghề và làng nghề đã góp phần không nhỏ vào công cuộc xóa đói giảm nghèo, công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn. Giá trị sản xuất từ nghề trong những năm qua ở Quỳnh Phụ đạt bình quân từ 700 - 900 tỷ đồng/năm, tạo việc làm cho hàng chục nghìn lao động.

Trước năm 2001, nghề và làng nghề ở Quỳnh Phụ kém phát triển. Năm 2001, giá trị sản xuất công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp đạt 85 tỷ đồng, chiếm 18% tổng giá trị sản xuất toàn huyện. Tới năm 2002, lần đầu tiên UBND tỉnh xét công nhận làng nghề, huyện Quỳnh Phụ đã được công nhận 10 làng nghề, tập trung ở các xã An Dục, An Tràng, Quỳnh Hoàng, An Vũ, An Mỹ, Ðông Hải, An Vinh, An Hiệp với các nghề chính là dệt chiếu và chế biến lương thực. Toàn huyện đã thu hút hơn 8.000 lao động tham gia làm nghề, giá trị sản xuất từ nghề đạt trên 66 tỷ đồng. Tới năm 2005, Quỳnh Phụ tiếp tục được công nhận thêm 11 làng nghề, đưa tổng số làng nghề toàn huyện lên 21 làng nghề với tổng số lao động lên tới 17.500 người, gấp hơn 2 lần so với năm 2001 và giá trị sản xuất từ nghề đạt gần 161 tỷ đồng.

Giai đoạn từ năm 2006 đến nay, nghề và làng nghề ở Quỳnh Phụ tiếp tục phát triển mạnh, huyện tiếp tục được UBND tỉnh công nhận thêm 14 làng nghề, đưa tổng số làng nghề trong toàn huyện lên 35 làng nghề, 3 xã nghề với tổng số 21.317 lao động tham gia làm nghề, tăng gấp 2,48 lần năm 2001 và gấp 1,2 lần năm 2005. Giá trị sản xuất từ nghề cũng vì thế mà tăng lên nhanh chóng, đạt 890 tỷ đồng, gấp 13,4 lần năm 2001 và 5,5 lần năm 2005.

Trong các nghề ở Quỳnh Phụ hiện nay, nghề dệt chiếu vẫn phát triển mạnh nhất, được duy trì ở 10 xã. Trước đây người dân địa phương trồng cói để phục vụ nghề nhưng đến nay diện tích đã giảm, chỉ còn khoảng 20ha nên nguồn nguyên liệu chủ yếu phải nhập ở Thanh Hóa và các tỉnh miền Namon>.

Toàn huyện hiện có trên 30 máy dệt chiếu, công suất cao gấp nhiều lần so với trước đó. Ngoài ra, thời gian qua nghề may cũng phát triển khá sôi động ở huyện Quỳnh Phụ. Ðã có 4 doanh nghiệp lớn và trên 30 cơ sở may đầu tư vào địa bàn tạo việc làm cho 4.000 lao động với thu nhập bình quân đạt từ 2,5 triệu đồng/người/tháng trở lên.   

Có được kết quả trên là do Quỳnh Phụ đã duy trì và phát triển mạnh, bền vững nhiều nghề truyền thống và du nhập nghề mới. Một số nghề đã được cơ giới hóa công cụ sản xuất tạo năng suất cao, hạ giá thành sản phẩm đủ sức cạnh tranh và tồn tại trong cơ chế thị trường và khắc phục tình trạng lao động trong làng nghề chuyển sang các cơ sở công nghiệp tập trung. Ðặc biệt, hầu hết các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất trong làng nghề đã đứng ra lo việc cung ứng nguyên liệu và tiêu thụ sản phẩm nên hoạt động của làng nghề thường ổn định và đạt hiệu quả.

Bên cạnh những mặt tích cực, thời gian qua Quỳnh Phụ đã có 2 làng nghề suy giảm, không duy trì được các tiêu chí của làng nghề là làng nghề xã Quỳnh Hoàng và Tiên Bá (xã Quỳnh Thọ). Những làng nghề làm hàng xuất khẩu như thêu, móc sợi, mây tre đan phụ thuộc nhiều vào thị trường xuất khẩu, tính ổn định, bền vững không cao, có chiều hướng suy giảm.

Ngoài ra, lực lượng lao động trong các làng nghề cũng giảm nhiều so với trước đây. Năm 2009, lao động trong làng nghề đạt tới 22.639 người, năm 2010 giảm 1.879 người, còn lại 20.760 người tham gia làm nghề. Chất lượng lao động trong làng nghề cũng giảm do lao động trẻ, khỏe, khéo tay chủ yếu đi làm trong các khu, cụm công nghiệp, số lao động trong làng nghề hầu hết là người già.

Ðể thúc đẩy sự phát triển nghề và làng nghề, trong thời gian tới huyện Quỳnh Phụ tiếp tục huy động tối đa lực lượng lao động nhàn rỗi tham gia sản xuất tiểu thủ công nghiệp. Tập trung củng cố làng nghề hiện có để các làng nghề hoạt động ổn định và bền vững, tạo điều kiện để tất cả lao động trong làng nghề được tham gia làm nghề. Tiếp tục phát triển các làng nghề mới, nhất là những xã chưa có làng nghề. Thường xuyên tuyên truyền, giáo dục làm chuyển biến nhận thức cho toàn thể cán bộ và người dân về lợi ích của việc phát triển nghề và làng nghề. Quan tâm, tạo điều kiện tốt nhất về mặt bằng, vốn, môi trường sản xuất kinh doanh cho các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất. Tận dụng nguồn vốn khuyến công từ trung ương đến địa phương và các nguồn vốn khác để hỗ trợ cho các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất trong làng nghề. Hỗ trợ đầu tư cơ sở vật chất như đường vào làng nghề, xử lý môi trường trong làng nghề, xây dựng cơ sở hạ tầng cụm công nghiệp để tạo điều kiện cho nghề và làng nghề phát triển.

 Thu Thủy