Xã Quang Lịch lâu nay nổi tiếng với nghề làm đệm ghế cói. Nghề truyền thống này đã giải quyết việc làm cho nhiều lao động, góp phần thúc đẩy kinh tế - xã hội địa phương phát triển. Ông Nguyễn Hữu Liêm, Phó Chủ tịch UBND xã cho biết: Nghề làm đệm ghế cói phát triển ở địa phương từ những năm 1990. Thời kỳ phát triển mạnh có đến hàng trăm hộ tham gia sản xuất, thu hút hơn 1.000 lao động tham gia. Trong xã hiện có Doanh nghiệp tư nhân Quang Lịch chuyên sản xuất, kinh doanh đệm ghế cói, luôn duy trì ổn định sản xuất, tạo việc làm cho nhiều lao động địa phương và một số vùng lân cận.

Qua tìm hiểu, chúng tôi được biết: Doanh nghiệp tư nhân Quang Lịch  hình thành và phát triển từ một cơ sở sản xuất đệm ghế cói trong làng nghề xã Quang Lịch. Hiện nay, Doanh nghiệp đang tạo việc làm ổn định cho gần 40 lao động trực tiếp và hơn 1.000 lao động vệ tinh trong xã và một số xã lân cận như Quang Bình, Thanh Tân, Đình Phùng… Hàng năm, Doanh nghiệp xuất khẩu hơn 300.000 sản phẩm sang thị trường các nước Ý, Hà Lan…, đạt doanh thu hơn 6 tỷ đồng. Tuy nhiên, hiện nay Doanh nghiệp đang gặp nhiều khó khăn về nguyên liệu đầu vào, nguồn lao động, mặt bằng sản xuất, chi phí vận chuyển…

Một trong những khó khăn lớn nhất hiện nay đối với Doanh nghiệp chính là việc ổn định giá cả nguyên liệu đầu vào là cói và gỗ tạp làm khung. Theo ông Vũ Xuân Duật, Giám đốc Doanh nghiệp, một năm doanh nghiệp tiêu thụ khoảng 450 tấn cói và gần 300m3 gỗ. Nếu như đầu năm giá cói là 7.000 đồng/kg thì hiện nay đã tăng lên 10.000 đồng/kg, trong khi đó giá gỗ tạp làm khung cũng ngày càng đắt. Đồng thời đường giao thông từ quốc lộ 39B, đoạn từ xã Vũ Quý đi vào xã Quang Lịch chưa đáp ứng được những xe có trọng tải lớn lưu thông, do đó phí vận chuyển tăng lên. Trung bình một tháng, Doanh nghiệp tư nhân Quang Lịch đóng 3 container hàng với trọng lượng 45 tấn để chuyển ra cảng Hải Phòng. Để khắc phục khó khăn trên, Doanh nghiệp đã phải thuê xe có trọng tải nhỏ chuyển hàng từ xưởng sản xuất ra quốc lộ 39B, thuê nhân công bốc xếp hàng làm cho chi phí sản xuất tăng cao. Giá nguyên liệu đầu vào cùng chi phí vận chuyển tăng trong khi đó do sự cạnh tranh với nhiều doanh nghiệp khác trong và ngoài nước nên Doanh nghiệp tư nhân Quang Lịch vẫn phải giữ nguyên giá thành xuất khẩu sản phẩm đệm ghế cói, hiện tại là 1 USD/sản phẩm.

Hiện nay, việc xây dựng các tổ sản xuất của Doanh nghiệp tư nhân Quang Lịch đều mang tính tự phát, với hơn 10 tổ sản xuất, thu hút trên 1.000 lao động vệ tinh tại các xã lân cận. Các tổ sản xuất của doanh nghiệp vẫn dựa trên yếu tố “con đẻ” của làng nghề, tức là khi có người của làng nghề sang địa phương khác sinh sống thì Doanh nghiệp dựa vào người đó để xây dựng và tổ chức nhóm sản xuất làm gia công cho Doanh nghiệp, vì vậy chưa thu hút được nhiều lao động vệ tinh tham gia. Trong khi nghề làm đệm ghế cói có ưu điểm là thị trường tiêu thụ ổn định, giá sản phẩm cạnh tranh, Doanh nghiệp có thể mở rộng thị trường, nâng cao sản lượng nhờ ký thêm những đơn hàng với đối tác nước ngoài.

Thời gian tới, việc khắc phục khó khăn để phát triển sản xuất đòi hỏi Doanh nghiệp cần chủ động tìm kiếm thị trường nguyên liệu đầu vào ổn định. Bên cạnh đó, chính quyền địa phương cần quan tâm, phối hợp với các đơn vị, tổ chức, cá nhân trong công tác dạy nghề cho người lao động. Đồng thời, tập trung mọi nguồn lực để phát triển hệ thống giao thông, cơ sở hạ tầng, góp phần quan trọng thúc đẩy hoạt động sản xuất của các ngành nghề tiểu thủ công nghiệp trên địa bàn.

Trần Tuấn