Toàn huyện hiện có 40 làng nghề được công nhận, nhiều nghề truyền thống được duy trì và phát triển khá tốt như: nghề chạm bạc, đúc đồng ở các xã Lê Lợi, Hồng Thái, Trà Giang; nghề dệt vải đũi ở Nam Cao và một số xã lân cận; nghề mây tre đan xuất khẩu kết hợp sản xuất hàng nhựa giả mây ở xã Thượng Hiền... Ngoài những nghề chủ yếu trên, Kiến Xương vẫn duy trì một số nghề khác như: cơ khí, dệt bao tải đay, đệm cói, thảm chùi chân, chế biến thủy hải sản, chế biến lương thực thực phẩm đáp ứng được nhu cầu tiêu dùng trong nước và xuất khẩu. Một số nghề mới được du nhập vào địa phương như: đan móc sợi, làm hương, làm vàng mã xuất khẩu, đan lưới, dệt chiếu nilon... Nghề và làng nghề của huyện đã giải quyết được việc làm cho gần 25.000 người với thu nhập bình quân từ 2 - 3 triệu đồng/người/tháng; giá trị sản xuất làng nghề chiếm 40% giá trị sản xuất công nghiệp toàn huyện.

Bên cạnh kết quả đạt được, phát triển nghề và làng nghề trên địa bàn huyện Kiến Xương những năm qua còn gặp những khó khăn nhất định. Thời gian tới, huyện sẽ triển khai thực hiện đồng bộ các giải pháp củng cố, mở rộng, phát triển nghề và làng nghề, trong đó tập trung vào các giải pháp trọng tâm sau: Tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy đảng, chính quyền và cả hệ thống chính trị, đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền tạo sự chuyển biến tích cực về nhận thức và hành động của cán bộ, đảng viên và nhân dân trong phát triển nghề và làng nghề. Xây dựng quy hoạch tổng thể các làng nghề truyền thống phù hợp với từng địa phương; đối với những ngành, nghề có tiềm năng và xu hướng phát triển tốt cần có hướng đầu tư để nâng cao vị thế và sức cạnh tranh của sản phẩm trên thị trường. Kết hợp phát triển làng nghề truyền thống gắn với du lịch, góp phần bảo tồn và lưu giữ nét truyền thống văn hóa, lịch sử của địa phương. Củng cố những làng nghề hiện có, chú trọng khôi phục những làng nghề đang bị mai một; tích cực du nhập nghề mới có giá trị sản xuất cao, phù hợp với điều kiện của từng địa phương. Huy động các nguồn lực đầu tư kết cấu hạ tầng cho khu vực làng nghề, phát triển theo hướng hình thành các cụm công nghiệp làng nghề có quy mô hợp lý, đồng bộ, gắn với đầu tư hệ thống xử lý chất thải tại các làng nghề.

Bên cạnh đó, cần chú trọng xây dựng, đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực và lao động giỏi trong các làng nghề; khuyến khích sự liên kết, phối hợp giữa cơ sở làm nghề, doanh nghiệp với các cơ sở dạy nghề để đào tạo và tuyển dụng lao động phù hợp với nhu cầu. Đẩy mạnh công tác hướng nghiệp, đào tạo nghề cho người dân. Có chính sách khuyến khích, tôn vinh các nghệ nhân truyền nghề, dạy nghề truyền thống. Ứng dụng công nghệ tiên tiến vào một số công đoạn của quá trình sản xuất nghề, tạo ra sản phẩm nghề tinh xảo, mẫu mã đa dạng, phong phú, hạ giá thành, nâng cao sức cạnh tranh trên thị trường. Xây dựng thương hiệu sản phẩm làng nghề, chú trọng quảng bá sản phẩm tới người tiêu dùng bằng nhiều kênh thông tin khác nhau. Tăng cường liên kết các làng nghề để hỗ trợ lẫn nhau trong các lĩnh vực: sản xuất, nhân lực, tạo dòng sản phẩm. Có cơ chế, chính sách hỗ trợ phát triển nghề và làng nghề; chính sách thông thoáng để các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất dễ tiếp cận nguồn vốn tín dụng ưu đãi, mở rộng cho vay các dự án phát triển sản xuất tại các làng nghề từ quỹ cho vay giải quyết việc làm. Tập trung hỗ trợ xây dựng, liên kết với các tỉnh, thành phố trong nước xây dựng vùng nguyên liệu ổn định nhằm cung cấp đủ nguyên liệu cho các cơ sở, đáp ứng nhu cầu sản xuất. Có cơ chế hỗ trợ, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất, các làng nghề truyền thống tiếp cận thông tin, xúc tiến thương mại, quảng bá và giới thiệu sản phẩm, tham gia hội chợ triển lãm. Khuyến khích phát triển các hiệp hội nghề, làng nghề theo địa bàn, theo ngành. Hỗ trợ xây dựng thương hiệu công nghiệp các sản phẩm làng nghề mang sắc thái làng nghề Thái Bình để tăng cường sức cạnh tranh trên thị trường.

Phạm Văn Tuân
(Tỉnh ủy viên, Bí thư Huyện ủy Kiến Xương)