ón tiếp và hướng dẫn chúng tôi làm lễ dâng hương Bác, thăm Khu di tích, ông Vũ Ngọc Thành, Trưởng ban Quản lý Khu di tích, một trong những Việt kiều rất tôn kính và ngưỡng mộ Bác Hồ bồi hồi xúc động kể về những năm tháng Bác đã sống và hoạt động cách mạng ở Uđon Thani. Trong hành trình 30 năm tìm đường cứu nước, Bác đã sống, làm việc và hoạt động cách mạng ở nhiều nước trên thế giới, trong đó có Thái Lan. Tháng 7/1928, Bác từ châu Âu về Thái Lan hoạt động và đầu tháng 8/1928, Bác đã đến Uđon Thani. Đây là tỉnh thuộc Đông Bắc Thái Lan, vùng có đông Việt kiều sinh sống và Chi hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên, Hội Thân ái, Hội Hợp tác đã ra đời. Để có điều kiện tiếp xúc với bà con Việt kiều và bảo đảm an toàn cho hoạt động cách mạng, lúc đầu Bác đến ở một ngôi chùa của huyện Mường. Đây là nơi Việt kiều theo đạo Phật thường xuyên đến lễ chùa. Thời gian ở Thái Lan, Bác Hồ có nhiều tên gọi khác nhau như ông Thọ, Nam Sơn… Ở Uđon Thani, Bác lấy tên là Thầu Chín, sau đó Bác chuyển vào làm việc và ở tại làng Nỏng Hang, xã Xiêng Phin, huyện Mường, tỉnh Uđon Thani. Những ngày tháng ở đây, Thầu Chín đã cảm hóa được Việt kiều nên được bà con và nhân dân bạn giúp đỡ, đùm bọc rất nhiều. Thầu Chín chủ trương phải mở rộng tổ chức, củng cố cơ sở quần chúng của Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên, phải làm cho người Thái có cảm tình hơn nữa với người Việt Nam và cách mạng Việt Nam; giáo dục Việt kiều tôn trọng phong tục, tập quán của nhân dân Thái, khuyên mọi người học chữ Thái và chữ quốc ngữ. Ngoài thời gian làm việc, Người thường dành buổi tối để nói chuyện với Việt kiều và người dân nơi đây. Thầu Chín sống và sinh hoạt như mọi người, cùng đào giếng, vỡ đất làm vườn trồng rau, chăn nuôi lợn gà và lập nên trại cưa. Năm 1929, Thầu Chín rời Uđon Thani đi các vùng miền khác của Thái Lan để tiếp tục hoạt động cách mạng và khơi dậy lòng yêu nước của bà con Việt kiều.

Uđon Thani là một điểm dừng chân của Bác Hồ trong quá trình hoạt động cách mạng. Tuy thời gian không dài nhưng Bác đã để lại cho Việt kiều và nhân dân trong vùng nhiều tình cảm sâu nặng. Thể theo nguyện vọng của bà con Việt kiều tại Uđon Thani và được sự giúp đỡ, tạo điều kiện của chính quyền tỉnh Uđon Thani, huyện Mường và xã Xiêng Phin, sự ủng hộ của các tổ chức, cá nhân từ Việt Nam, Khu di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh được bắt đầu xây dựng từ năm 2002 do ngài Say - Da - Pon Rắc - Ta - Na - Na - Kha, nguyên Tỉnh trưởng tỉnh Uđon Thani khởi sự và ký quyết định cho xây dựng, đồng thời tổ chức trưng cầu dân ý về việc xây dựng Khu di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh trên đất nước Thái Lan với mục đích: làm nơi tôn thờ, tưởng niệm Bác Hồ, nơi nghiên cứu học tập về tấm gương đạo đức của Bác; tăng cường sự hiểu biết về mối quan hệ hữu nghị giữa Thái Lan và Việt Nam; phát triển địa danh này thành điểm du lịch lịch sử hấp dẫn; là nơi sinh hoạt tâm linh, sinh hoạt văn hóa của bà con Việt kiều và nhân dân Thái Lan trong các ngày lễ, tết. Hiện nay, Khu di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Uđon Thani đã cơ bản hoàn thành các hạng mục và đang trong giai đoạn phát triển gồm: nhà thờ, nhà sàn (như ở Phủ Chủ tịch) và nhà của gia đình Bác trước đây (như ở Kim Liên, Nam Đàn, Nghệ An). Kinh phí xây dựng Khu di tích tới hàng tỷ bạt. Ngoài sự đóng góp của bà con Việt kiều tại Thái Lan còn có sự đóng góp của các tổ chức, cá nhân từ Việt Nam, tiêu biểu như gia đình liệt sĩ Trần Đình Châu, Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam, Ngân hàng Cổ phần thương mại Sài Gòn, cán bộ, công chức Bộ Tài chính, Bảo tàng Hồ Chí Minh…

Thăm Khu di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Uđon Thani trong những ngày tháng Tám lịch sử, chúng tôi thật bồi hồi, xúc động nhớ về Bác Hồ kính yêu đã để lại cho dân tộc ta một tài sản vô giá. Đó là tư tưởng Hồ Chí Minh, là tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, là một tình yêu bao la đối với đồng bào ta cả trong và ngoài nước. Thăm Khu di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Uđon Thani còn đọng mãi trong tôi những tình cảm sâu nặng của bà con Việt kiều tại Thái Lan đối với Chủ tịch Hồ Chí Minh, Anh hùng giải phóng dân tộc, Danh nhân văn hóa thế giới.

Đặng Văn Cao
(Thành phố Thái Bình)