Đồng chí Trần Hữu Hiệp, Giám đốc Sở Tư pháp cho biết: Việc thực hiện Luật Hòa giải ở cơ sở trên địa bàn tỉnh trong những năm qua đã tác động tích cực đến đời sống xã hội, tạo cơ sở pháp lý đầy đủ, toàn diện, vững chắc cho hoạt động này đi vào nền nếp, thống nhất, có hiệu quả. Hầu hết các tổ hòa giải đã được kiện toàn bảo đảm đúng quy định, chất lượng hòa giải được nâng lên, thể hiện qua tỷ lệ các vụ hòa giải thành năm sau cao hơn năm trước. Số vụ hòa giải thành ngày càng tăng đã hỗ trợ đắc lực cho chính quyền địa phương trong việc giải quyết trực tiếp những vụ việc vi phạm pháp luật, tranh chấp nhỏ trong nhân dân, giữ gìn trật tự an toàn xã hội, hạn chế đơn thư khiếu nại vượt cấp. Những mâu thuẫn nhỏ, những khúc mắc trong quan hệ gia đình, làng xóm đã được các hòa giải viên hóa giải. Mạng lưới tổ hòa giải được củng cố, mở rộng, thu hút nhiều thành phần, lực lượng tham gia. Toàn tỉnh hiện có trên 2.000 tổ hòa giải và gần 15.000 hòa giải viên. Hoạt động hòa giải ở cơ sở trên địa bàn tỉnh không ngừng phát triển, đội ngũ hòa giải viên luôn nhiệt tình, tâm huyết, trách nhiệm, đạt được những kết quả tích cực. Hàng năm, các tổ hòa giải tiếp nhận hòa giải trên 5.000 vụ việc mâu thuẫn, tranh chấp, trong đó hòa giải thành trên 70%. Tuy nhiên, việc triển khai Luật Hòa giải ở cơ sở vẫn còn những hạn chế, khó khăn như các hòa giải viên thường kiêm nhiệm nhiều công việc nên chưa dành nhiều thời gian cho việc tiếp cận đối tượng để hòa giải; kỹ năng hòa giải và kiến thức pháp luật của một số hòa giải viên còn hạn chế dẫn đến có địa phương tỷ lệ hòa giải thành chưa cao; một số cơ sở hoạt động hòa giải còn mang tính hình thức, chưa chú trọng chiều sâu nên chưa thật sự đồng đều trong phạm vi toàn tỉnh.

Nhằm nâng cao chất lượng công tác hòa giải, các cấp, ngành, đoàn thể trên địa bàn tỉnh đã thực hiện trực tiếp và lồng ghép hội nghị triển khai Luật Hòa giải ở cơ sở và các văn bản pháp luật liên quan với nhiều hình thức như: tổ chức hội nghị bồi dưỡng, tập huấn kiến thức pháp luật; lồng ghép với tuyên truyền văn bản pháp luật khác; biên soạn, phát hành tài liệu, cấp phát sách, sổ tay pháp luật về hòa giải cho tủ sách pháp luật xã, phường, thị trấn; thông qua các phương tiện thông tin đại chúng, các hoạt động hưởng ứng, hội thi thu hút sự quan tâm của cán bộ, công chức, viên chức và nhân dân. Sở Tư pháp thường xuyên phối hợp với các cơ quan, ban, ngành, UBND các huyện, thành phố tiếp tục tuyên truyền sâu rộng nội dung Hiến pháp, Bộ luật Dân sự, Bộ luật Hình sự, Luật Tiếp cận thông tin, Luật Hôn nhân và gia đình, Luật Hòa giải ở cơ sở... tới cán bộ, công chức, viên chức và các tầng lớp nhân dân, đặc biệt là những điểm mới như quy định về thủ tục yêu cầu tòa án công nhận kết quả hòa giải thành ở cơ sở. Tổ chức tập huấn, bồi dưỡng kiến thức pháp luật và nghiệp vụ hòa giải, biên soạn và phát hành tài liệu pháp luật cho người làm công tác hòa giải. Phối hợp với Ủy ban MTTQ tỉnh triển khai Chương trình phối hợp số 03 về tăng cường thực hiện công tác hòa giải ở cơ sở. Hàng năm, 2 cơ quan thực hiện các hoạt động tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật; định kỳ tập huấn kiến thức pháp luật cho đội ngũ hòa giải viên ở cơ sở, cung cấp tài liệu, tờ rơi, tờ gấp cho các tổ hòa giải.

Phòng tư pháp các huyện, thành phố hàng năm tổ chức tập huấn công tác hòa giải cho lãnh đạo UBND các xã, phường, thị trấn phụ trách công tác tư pháp, công chức tư pháp và tổ trưởng tổ hòa giải và các hòa giải viên. Trong đó, huyện Quỳnh Phụ đã tổ chức được 77 hội nghị  với 7.550 lượt người tham gia, huyện Kiến Xương tổ chức được 80 hội nghị thu hút gần 8.000 lượt người tham gia, huyện Vũ Thư tổ chức được 50 hội nghị với hơn 5.000 lượt người tham gia... Công tác phổ biến, quán triệt các văn bản pháp luật nói chung và pháp luật về hòa giải ở cơ sở trên phương tiện thông tin đại chúng cũng được thực hiện hiệu quả là một trong những cách làm hữu hiệu để nâng cao nhận thức cho mọi đối tượng, trong đó có đội ngũ hòa giải viên. Sở Tư pháp đặc biệt chú trọng việc giới thiệu các các văn bản pháp luật mới ban hành, trong đó có Luật Hòa giải ở cơ sở trên website của Sở và cung cấp cho đài truyền thanh các xã, phường, thị trấn làm tài liệu tuyên truyền; viết tin, bài giới thiệu những nội dung cơ bản, điểm mới của Bộ luật Tố tụng dân sự 2015, Luật Hòa giải ở cơ sở và các văn bản pháp luật mới trên Báo Thái Bình, Đài PTTH Thái Bình.

Hoạt động hòa giải đã góp phần duy trì, củng cố đoàn kết trong nội bộ nhân dân, giữ gìn trật tự an toàn xã hội, phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc, nâng cao ý thức tôn trọng pháp luật, thói quen sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật trong nhân dân. Ngoài ra, việc hòa giải thành còn góp phần hạn chế đơn thư khiếu kiện lên cơ quan cấp trên và tòa án, góp phần giảm tải việc giải quyết đơn thư khiếu kiện ở các cơ quan này, tiết kiệm thời gian và tiền bạc của cơ quan nhà nước và công dân.

Nguyễn Tùng