Đây là lần kiểm tra thứ 4 của EC, trước đó đoàn đã kiểm tra lần thứ 3 vào tháng 10/2022 và đưa ra một số khuyến nghị cụ thể: Tiếp tục để xảy ra tình trạng tàu cá Việt Nam vi phạm khai thác hải sản ở vùng biển nước ngoài; hồ sơ các lô hàng xuất khẩu tại 2 doanh nghiệp nghi vấn gian lận, chưa minh bạch và bảo đảm tính hợp pháp; thực hiện Hiệp định về biện pháp quốc gia có cảng nhằm ngăn chặn, chống lại khai thác IUU của Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên hợp quốc vẫn còn hạn chế trong kiểm soát, thẩm tra, đối chiếu thông tin đối với tàu khai thác của nước ngoài qua thiết bị giám sát hành trình; khung pháp lý cần tiếp tục rà soát, điều chỉnh để tăng cường hiệu lực, hiệu quả, siết chặt công tác quản lý chống khai thác IUU; công tác thực thi pháp luật, xử phạt các hành vi khai thác IUU tại địa phương còn rất yếu kém; chưa cân bằng giữa cường lực khai thác và nguồn lợi thủy sản.

Theo thông tin từ Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, đợt kiểm tra lần thứ 4 có ý nghĩa quan trọng để EC đưa ra kết luận cuối cùng có thể gỡ “thẻ vàng” hay không hay tiếp tục duy trì cảnh báo “thẻ vàng” hoặc áp dụng “thẻ đỏ” đối với ngành thủy sản Việt Nam.

Thời gian qua, công tác quản lý khai thác thủy sản trên địa bàn tỉnh được thực hiện tốt, công tác chống khai thác IUU đã chuyển biến rõ rệt. Đa số chủ tàu chấp hành tốt các quy định về xuất nhập cảng; chưa phát hiện trường hợp tàu cá của tỉnh vi phạm vùng biển nước ngoài, bị nước ngoài bắt giữ. Đặc biệt, Thái Bình kiên quyết không cho tàu cá vi phạm 14 hành vi khai thác bất hợp pháp xuất bến; xử lý nghiêm các trường hợp tàu cá vi phạm Luật Thủy sản năm 2017, các quy định về chống khai thác IUU. Với sự chỉ đạo quyết liệt của các bộ, ngành trung ương, tỉnh Thái Bình đang hết sức khẩn trương, với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị đến thời điểm hiện tại đã chuẩn bị đầy đủ và chu đáo mọi điều kiện tốt nhất để chuẩn bị đón đoàn thanh tra EC sang đợt này. UBND tỉnh đã chủ động xây dựng kế hoạch, kịch bản, chương trình, nội dung đón và làm việc với đoàn; chuẩn bị kỹ hồ sơ, tài liệu liên quan, công tác hậu cần, bảo đảm an ninh, an toàn tuyệt đối cho đoàn trong thời gian làm việc tại địa phương. Ban Chỉ đạo chống khai thác IUU tỉnh đã giao nhiệm vụ cụ thể cho các sở, ngành, đơn vị thực hiện đồng bộ các giải pháp, UBND hai huyện Tiền Hải, Thái Thụy cũng đã có kế hoạch chi tiết làm việc với đoàn. Bố trí địa điểm, cán bộ, công chức, viên chức được giao nhiệm vụ nắm vững quy trình, chuyên môn nghiệp vụ, khả năng trình bày báo cáo và trả lời các yêu cầu của đoàn...

Trên cơ sở các khuyến nghị của EC và chỉ đạo của UBND tỉnh, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn - cơ quan thường trực chống khai thác IUU tỉnh đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo các đơn vị liên quan thực hiện đúng quy định pháp luật trong công tác quản lý tàu cá, đăng ký, đăng kiểm, cấp giấy phép khai thác thủy sản, truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác và thực thi pháp luật, xử lý vi phạm. Bảo đảm nắm được toàn bộ số lượng tàu cá của địa phương; rà soát, nắm rõ, cập nhật hiện trạng hàng ngày đối với các tàu cá có chiều dài từ 15m trở lên không đủ điều kiện tham gia hoạt động khai thác; rà soát, sắp xếp, lưu trữ hồ sơ bảo đảm thực hiện được liên kết theo chuỗi truy xuất được nguồn gốc, lưu trữ khoa học để dễ dàng truy xuất, cung cấp kịp thời theo yêu cầu của đoàn thanh tra EC... Tổ chức trực ban 24/24 giờ hệ thống giám sát tàu cá nhằm quản lý chặt chẽ hoạt động của tàu cá trên biển, cập nhật đầy đủ dữ liệu tàu cá vào hệ thống VNFishbase cũng như kết quả xử phạt vào hệ thống phần mềm theo dõi, quản lý hoạt động xử phạt vi phạm hành chính, tổng hợp kết quả xử phạt vi phạm khai thác IUU trên địa bàn toàn tỉnh trước khi đoàn thanh tra EC sang Việt Nam làm việc...

Theo kế hoạch, đoàn thanh tra EC sang Việt Nam lần này sẽ thanh tra thực địa tại cảng cá Cửa Lân. Ông Bùi Đức Thàn, Giám đốc Trung tâm Phát triển quỹ đất và Cụm công nghiệp huyện Tiền Hải (đơn vị quản lý cảng cá Cửa Lân) cho biết: Bên cạnh việc tăng cường tuyên truyền, phổ biến các quy định của Luật Thủy sản năm 2017, các văn bản hướng dẫn thi hành Luật và quy định về chống khai thác IUU cho ngư dân (tập trung vào chủ tàu, thuyền trưởng, cơ sở kinh doanh thủy sản), từ đó hiểu rõ trách nhiệm và nghĩa vụ của chủ tàu cá trong việc thực hiện chống khai thác IUU cũng như trao đổi với đoàn thanh tra EC khi đến làm việc; nắm bắt danh sách, cử cán bộ theo dõi cụ thể họ, tên chủ tàu, địa chỉ, số điện thoại, vị trí neo đậu đối với tàu cá nằm bờ không đi sản xuất, tàu cá có nguy cơ cao vi phạm khai thác IUU trên địa bàn quản lý, Trung tâm phân công cán bộ trực 24/24 giờ tại cảng, tổ chức kiểm tra, giám sát sản lượng thủy sản qua cảng bảo đảm đúng quy định, cung cấp hồ sơ kịp thời theo yêu cầu của đoàn thanh tra EC. Trung tâm cũng chuẩn bị cơ sở vật chất, bố trí hội trường, vệ sinh cảng cá bảo đảm công tác đón đoàn chu đáo, hiệu quả.

Với tinh thần và quyết tâm cao, Thái Bình đã sẵn sàng và khẳng định nỗ lực của cả hệ thống chính trị quyết tâm cùng cả nước chung tay gỡ cảnh báo “thẻ vàng” của EC đối với ngành thủy sản Việt Nam, hướng tới  xây dựng và phát triển nghề cá bền vững, có trách nhiệm.

Cán bộ Đồn Biên phòng Cửa Lân tuyên truyền, phổ biến các quy định của Luật Thủy sản năm 2017 cho ngư dân tại cảng cá Cửa Lân, xã Nam Thịnh (Tiền Hải). 

Ngân Huyền