Trao đổi với chúng tôi, ông Vũ Văn Hải – Chủ nhiệm HTX dịch vụ nông nghiệp xã cho biết: Điều kiện sản xuất nông nghiệp ở Vũ Tây gặp rất nhiều khó khăn. Xã thuộc vùng úng trũng, mặt bằng canh tác không đồng đều, thành phần cơ giới là đất thịt nặng, không có đất màu, hệ thống thủy lợi không hoàn chỉnh.

Toàn xã có 07 trạm bơm điện phục vụ công tác tưới là chính, còn phần tiêu nước khi gặp mưa úng là rất khó khăn, nếu mưa 150 mm liên tục 1 ngày đêm thì toàn bộ diện tích lúa của Vũ Tây chìm trong bể nước. Trong bối cảnh khó khăn đó, làm thế nào để thực hiện được mục tiêu 50 triệu đồng/1ha canh tác, làm thế nào để nâng cao hiệu quả kinh tế trong nông nghiệp, làm thế nào để tăng thu nhập cho nông dân?

Đó luôn là trăn trở mà Đảng bộ và chính quyền Vũ Tây đặt ra. Đáp án duy nhất Vũ Tây phải vươn lên sản xuất nông nghiệp hàng hóa. Như một số nơi trong huyện, Vũ Tây cũng đã sớm có định hướng sản xuất lúa có giá trị kinh tế cao. Hàng loạt giống lúa mới có năng suất cao, chất lượng gạo ngon như: Nếp 87, Nếp 97, Bắc thơm số 7 đã được đưa vào cấy ở đồng đất Vũ Tây; song không phù hợp, vì bị đổ non, bị sâu bệnh phá hoại nặng, có vụ gần như mất trắng.

Trong khi đó, với giống lúa nếp cổ truyền được lưu truyền từ nhiều năm, nhân dân Vũ Tây chỉ có suy nghĩ cấy chút ít để sử dụng những ngày lễ tết. Vẫn đạt năng suất, hiệu quả cao Nghị quyết 04 của Tỉnh ủy và Nghị quyết 01 của Huyện ủy về chuyển đổi cơ cấu cây trồng vật nuôi, đẩy mạnh sản xuất nông nghiệp theo hướng sản xuất hàng hóa đã trở thành luồng sinh khí mới làm thay đổi nhận thức của Đảng bộ và nhân dân Vũ Tây; giúp nhân dân sớm đánh giá hiệu quả kinh tế đặc trưng của giống Nếp cổ truyền và có chủ trương nhanh chóng mở rộng quy mô diện tích cấy lúa Nếp cổ truyền trên diện rộng.

Từ chỗ sản xuất manh mún, nhỏ lẻ, nông dân tự phát cấy mỗi hộ vài ba miếng, Vũ Tây đã đồng loạt mở rộng diện tích đưa giống Nếp cổ truyền trở thành cơ cấu chính trong sản xuất vụ mùa. Từ 15% diện tích (năm 2003), đến nay đã lên tới 80% diện tích cấy lúa mùa. Ban quản trị HTX dịch vụ nông nghiệp đã nhanh chóng xây dựng hướng dẫn quy trình sản xuất đối với giống lúa này.

Thực tế sản xuất nhiều năm ở Vũ Tây cho thấy, giống lúa Nếp cổ truyền có giá trị cao, ổn định, dễ làm. Năng suất ổn định ở mức 41-42 tạ/ha, đặc biệt có năm đã đạt 47 tạ/ha. Về hiệu quả kinh tế, với giá 9.000 đồng/kg thóc, bình quân mỗi ha thu 38-39 triệu đồng, gấp 1,5-2 lần so với cấy giống lúa khác; nếu từ giá trị quy ra lúa thường thì 1 ha Nếp tương đương với 75 tạ/ha, năng suất cả năm đạt 145 tạ/ha, giá trị đạt 67,5 triệu đồng/ha.

Điều đặc biệt là, giống được lưu truyền từ đời này sang đời khác nhưng vẫn giữ được độ dẻo và thơm của hạt gạo. Cứ đến vụ thu hoạch, các doanh nghiệp tư nhân ở khắp nơi lại đổ về thu mua, thậm chí có thời điểm lên tới 11.000 đồng/kg. Tuy hiệu quả kinh tế khá cao; song, sản xuất lúa hàng hóa ở Vũ Tây vẫn còn tồn tại nhiều hạn chế. Sản xuất còn ở quy mô nhỏ, mang tính thủ công, chưa quy thành vùng lớn.

Quy trình sản xuất chưa đều, việc chế biến bảo quản sản phẩm còn nhiều hạn chế; do đó, hàng hóa bán ra thị trường giá trị chưa thật cao, sản phẩm tuy tốt nhưng chưa có thương hiệu. Đồng ruộng chưa được cải tạo, hệ thống thủy lợi chưa hoàn chỉnh, đường giao thông đồng ruộng còn chật hẹp, khó khăn cho việc vận chuyển hàng hóa.

Giống Nếp cổ truyền chủ yếu do dân tự để là chính, chưa qua hệ thống chọn lọc phục tráng nên chất lượng giống chưa cao, chưa có thương hiệu hàng hóa. Nhằm duy trì và phát huy thương hiệu lúa nếp truyền thống, mở rộng diện tích lúa hàng hoá giúp nông dân yên tâm sản xuất, Vũ Tây cần sự quan tâm của các cấp, các ngành trong việc chọn tạo giống; có chủ trương đầu tư tập trung cơ sở vật chất, khoa học kỹ thuật xây dựng vùng sản xuất lúa hàng hoá; đặc biệt là đầu tư cứng hoá 13 km kênh mương giúp chủ động trong công tác tưới tiêu. Đồng thời, tổ chức quy vùng sản xuất lúa, chế biến tiêu thụ lúa hàng hóa tập trung và có thương hiệu để sản phẩm đủ sức cạnh tranh trên thị trường.

  Minh Hương