Nếu như dự báo này trở thành hiện thực, thì miền Bắc sẽ xảy ra thiếu nước và khô hạn nghiêm trọng trên diện rộng.  Hưng Hà và các huyện khác trong tỉnh cũng sẽ không nằm ngoại lệ về sự thiếu nước nguồn này.

Để bảo đảm đủ nước tưới cho cây trồng vụ đông xuân ngay cả trong điều kiện mực nước các sông nguồn xuống thấp nhất, Hưng Hà đã và đang triển khai các biện pháp làm thủy lợi phục vụ cho sản xuất được an toàn, hiệu quả.

Thủy lợi nội đồng là một yếu tố quan trọng quyết định sự thành công của sản xuất nông nghiệp. Xác định được việc này nên ở bất cứ vụ nào Hưng Hà cũng luôn chủ động đối phó với mọi loại hình thời tiết xảy ra, phục vụ tốt cho cây trồng phát triển.

Vụ lúa xuân, mùa năm 2010 là một minh chứng gần đây nhất thể hiện sự chủ động ứng phó với bất lợi của thời tiết, giành thế thắng lợi trong sản xuất.

Năm 2010, tổng lượng mưa trên địa bàn huyện thấp hơn TBNN, dòng chảy các sông nguồn xuống thấp xuất hiện vào tháng 1, tháng 2. Một số vùng cao như Hồng An, Tiến Đức, Minh Tân... nước nguồn xuống thấp rất khó cho việc lấy nước tự chảy.

Tuy nhiên, do làm tốt công tác thủy lợi đông xuân nên các sông nguồn, sông trục, kênh mương nội đồng của huyện luôn bảo đảm đủ nước bơm tưới đổ ải cấy lúa xuân trong khung thời vụ tốt nhất, đồng thời đáp ứng yêu cầu tưới dưỡng cho hơn 11 nghìn ha suốt vụ. Đối với vụ lúa mùa, ngay khi bước vào sản xuất Hưng Hà đã phải đối phó với nắng nóng kéo dài, nguồn nước cạn kiệt.

Đặc biệt là tình trạng thiếu điện khiến cho việc cung ứng nước phục vụ sản xuất gặp rất nhiều khó khăn. Trước sức ép về gieo cấy lúa mùa trà sớm để sau thu hoạch trồng cây vụ đông ưa ấm, Hưng Hà áp dụng nhiều giải pháp như tích cực khơi thông dòng chảy, chủ động dùng các loại hình bơm tát nên vụ mùa vẫn bảo đảm cấy đúng khung thời vụ, cho năng suất đạt trên 67,97 ta/ha.

Có được kết quả trên là do Hưng Hà đã sớm giao cho Phòng nông nghiệp & PTNT, Xí nghiệp KTTL huyện phối hợp với các xã, thị trấn kiểm tra, đánh giá chất lượng hệ thống các công trình để có kế hoạch tu bổ, sửa chữa, nạo vét.

Theo đó, huyện đã phân bổ vốn cho 9 xã, thị trấn 3,87 tỷ đồng để xây dựng kiên cố hóa kênh mương với chiều dài 4.700 m; nâng cấp 5 trạm bơm trục ngang sang trục đứng với tổng đầu tư 1,83 tỷ đồng. Ngoài ra, Xí nghiệp KTTL Hưng Hà  đã đầu tư trên 2,7 tỷ đồng để cải tạo nâng cấp trạm bơm Bờ Đa, Minh Tân, nạo vét sông Cổ Trai...

Cùng với các nguồn kinh phí đầu tư cho tu bổ, sửa chữa, nạo vét, kiên cố hóa kênh mương, Hưng Hà đã phát động chiến dịch toàn dân ra quân lao động XHCN làm thủy lợi đông xuân. Tổng có 16.283 người tham gia nạo vét, phát quang kênh tưới mặt ruộng, với chiều dài 87,70 km, đào đắp 15.751 m3; qua đây giảm bớt được kinh phí trên 300 triệu đồng.

Vụ đông xuân 2011, không chỉ vì đứng trước dự báo thiếu nước, khô hạn mà trên thực tế, trước mỗi mùa vụ, Hưng Hà luôn chủ động làm thủy lợi để bảo đảm nguồn nước tưới cho cây trồng vụ đông xuân cũng như công tác tưới, tiêu ở vụ mùa.

Theo kế hoạch, nguồn kinh phí Nhà nước hỗ trợ là 700 triệu đồng để nạo vét sông Sánh với chiều dài 1.876 m, khối lượng đào đắp 24.642 m3. Xí nghiệp KTTL kiên cố hóa kênh mương nổi Đào Thành dài 850 m kinh phí 1 tỷ đồng; cải tạo, nâng cấp đập Đài, cống Chiềng... 2,7 tỷ đồng; kinh phí của các địa phương và nhân dân đóng góp trên 4 tỷ đồng để kiên cố hóa kênh tưới dài 8.161 m, nạo vét sông trục cấp 3 gần 1 tỷ đồng...

Để thực hiện kế hoạch này, các xã, thị trấn đã tranh thủ thời tiết hanh khô và nguồn lao động nông nhàn tập trung nạo vét các sông trục cấp 3, kênh mương mặt ruộng, giải phóng vật cản trên sông. Đến nay, các hạng mục công trình cơ bản đã và đang hoàn thành. Phòng Nông nghiệp & PTNT, Xí nghiệp KTTL huyện, Chi nhánh điện Hưng Hà cũng đã phối hợp với các xã, thị trấn rà soát, kiểm tra các tuyến đường điện, trạm biến áp và các trạm bơm, cống đập để phát hiện sự cố hư hỏng tu sửa kịp thời, phục vụ đổ ải cấy lúa xuân đúng lịch thời vụ;  phấn đấu không để xảy ra thiếu nước, mất điện kéo dài...

Cùng với các biện pháp trên, để tạo sự chuyển biến mạnh mẽ trong nhận thức của các ngành, các cấp, đoàn thể và nhân dân về ý nghĩa, tầm quan trọng của công tác làm thủy lợi đông xuân, nhất là trước nguy cơ thiếu nước như dự báo, Hưng Hà đã tổ chức ra quân lao động XHCN làm thủy lợi mặt ruộng ở các địa phương trong huyện.

Cụ thể đã phát động toàn thể cán bộ, công chức, viên chức khối cơ quan Đảng, chính quyền, lực lượng công an, quân sự, thầy cô giáo các trường tiểu học, THCS...tham gia 1 ngày công lao động.  Tổng số đã có trên 15 nghìn người tham gia lao động XHCN. Kết quả, toàn bộ hệ thống mương máng, thủy lợi mặt ruộng cơ bản đã được nạo vét, trục vớt vật cản thông thoáng, góp phần không nhỏ cho việc dẫn nước phục vụ tốt  sản xuất vụ lúa xuân sắp tới.

Nguyên Bình