Dự định 2 năm, hoàn thành chưa đầy 2 tháng
Hưởng ứng chủ trương và phong trào của xã, chi bộ thôn Đông Quách tổ chức sinh hoạt chuyên đề bàn và ra nghị quyết huy động vốn làm đường giao thông thôn. Theo dự toán ban đầu, đoạn đường bê tông dài 1,3 km, bề mặt nền 4,5 m, dày 15-20 cm có tổng chi phí gần 1 tỷ đồng. Với điều kiện thực tại, Đông Quách phải huy động tới 4 vụ (2 năm) mới hoàn thành. Nghị quyết của chi bộ được triển khai, nhân dân vô cùng phấn khởi.

Theo đồng chí Đoàn Thành Đô, Bí thư Chi bộ, chưa có cuộc họp dân nào của thôn lại đông và sôi nổi như thế. Từ hội nghị này, nhân dân đã tự bầu ra ban kiến thiết gồm 5 tổ: Tổ tài chính vật tư, tổ kỹ thuật, tổ giám sát, tổ vận động nhân lực tham gia đào đắp, san nền, nấu nước, đập gạch, vận chuyển cát đá v.v... Thôn xây dựng phương án đóng góp 300 nghìn đồng/ khẩu và kêu gọi mọi nguồn hỗ trợ từ các gia đình trong thôn; soạn thảo và gửi 500 bức thư kêu gọi sự ủng hộ của con em xa quê ; đề nghị UBND xã, HTX điện năng hỗ trợ một phần...

Từ trong Đảng đến các tổ chức quần chúng và họp dân, toàn thôn đã có 7 cuộc họp. Với tinh thần đảng viên gương mẫu đi đầu, góp 500 nghìn đồng/người. Nhiều đảng viên tình nguyện đóng góp mức cao hơn, như các đồng chí: Vũ Đình Chung góp 8,5 triệu đồng, Vũ Đình Luyện 5,5 triệu đồng, Nguyễn Quang Khổn, Nguyễn Khắc Điền mỗi người 5 triệu đồng. Các đảng viên nơi cư trú ủng hộ 11,9 triệu đồng, trong đó đồng chí Nguyễn Văn Vững góp 7 triệu đồng. Con em Đông Quách xa quê nay đã thành đạt nhận được thư kêu gọi đều hưởng ứng sôi nổi, nhiệt tình. Ông Đỗ Mạnh Đàn, từ Hải Phòng về góp cho quê 16,5 triệu đồng tâm sự, lúc nào ông cũng đau đáu nỗi niềm quê hương vẫn còn những con đường nhỏ hẹp, lầy lội những ổ trâu, ổ gà. Nay thôn khởi xướng là cơ hội ông được đóng góp và ông sẽ tiếp tục góp thêm để thôn, xã sớm giàu, đẹp, văn minh. Rất nhiều con em khác về góp với thôn mức 5 triệu đồng như vợ chồng bác sỹ  Trần Bình Minh, các ông Hoàng Ngọc Cẩn, Nguyễn Văn Thình, Đặng Văn Hiền, Bùi Xuân Thăng... Khi phong trào đóng góp của nhân dân trở thành cao trào, nhiều gia đình tình nguyện đóng góp ở mức trên 10 triệu đồng như gia đình ông Nguyễn Đăng, ông Nguyễn Tuần ... Gia đình ông Vũ Đấu xin hiến 1 nhà xây 5 gian lợp ngói để thôn dỡ ra đầm nền đường...

Ngày khởi công xây dựng (1/4/2012) là ngày hội làng, dọc công trường là cờ đỏ sao vàng, hòa với tiếng cười, tiếng nói của 500 người tham gia lao động. Nhiều cụ già như cụ Nguyễn Đăng 89 tuổi, cụ Nguyễn Khâm 81 tuổi, cụ Nguyễn Khổn 81 tuổi... cùng tham gia vào việc đào đắp, rải vật liệu nền. Đường làm đến xóm nào nhân dân tự phục vụ cơm, nước cho thợ, tiết kiệm thêm được 5 triệu đồng chè nước và 100 mâm cơm. Để động viên phong trào và nhân rộng điển hình, Đảng uỷ, UBND xã Nam Hà đã quyết định hỗ trợ cho Đông Quách hơn 200 triệu đồng, còn HTX điện năng của xã cũng ủng hộ toàn bộ số tiền điện sử dụng làm đường. Việc làm nhỏ nhưng để lại trong lòng người dân một ấn tượng tốt đẹp. Con đường được khánh thành đúng vào ngày kỷ niệm lần thứ 122 ngày sinh nhật Bác Hồ (19/5/1890 – 19/5/2012) mang thật nhiều ý nghĩa, về ý Đảng, lòng dân; về tấm lòng nhân dân đối với Bác; về sự tin tưởng vào chủ trương xây dựng nông thôn mới của Đảng... Ban kiến thiết đường làng Đông Quách đã công khai, minh bạch quyết toán công trình và từng khoản đóng góp của nhân dân. 

Hòa tấu bản nhạc nông thôn mới Nam Hà
Nam Hà là xã thuần nông có 4 thôn, hơn 5.000 dân. Giá trị sản xuất bình quân đầu người (2005 - 2010) đạt 8,68 triệu/người/năm, thu nhập thấp, đời sống dân cư còn khó khăn. Vẫn biết xây dựng nông thôn mới là con đường duy nhất đúng để nâng cao đời sống nông dân, nhưng ngân sách xã không đủ sức đầu tư đồng bộ cho xây dựng cơ sở hạ tầng, cần huy động chủ yếu từ đóng góp của nhân dân. Rút kinh nghiệm từ những năm mất ổn định trên diện rộng, Nam Hà đã và đang phát huy dân chủ cơ sở với phương châm: Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra và dân thụ hưởng. Con đường Đông Quách đã mang lại kết quả, kinh nghiệm bước đầu về huy động nguồn lực kiến thiết các công trình mới. Kết hợp với học tập và vận dụng kinh nghiệm của các xã, các địa phương bạn, Nam Hà phát động toàn thể cán bộ, đảng viên và nhân dân tiếp tục đóng góp tinh thần, vật chất, tiền của đầu tư làm đường giao thông nông thôn - điểm khởi đầu xây dựng nông thôn mới.

Cũng như Đông Quách, thôn Vĩnh Trung đã có phong trào làm đường từ năm 2008. Tháng 11/2011, chi bộ Vĩnh Trung ra  nghị quyêát chuyên đề về huy động sức dân làm đường thôn làng theo quy hoạch mới, với tổng chiều dài 2,4km. Thông qua cuộc họp với toàn dân, mức đóng góp được đưa ra 200.000 đồng/hộ dân, gia đình đảng viên 300.000 đồng/hộ. Ban kiến thiết do dân tự giới thiệu đã vận động nhân dân tình nguyện tham gia 1.000 ngày công vào việc đắp, san nền và trộn, đầm rải bê tông. Ban vận động 19 hộ hiến 9 sào ruộng, 50 hộ hiến 3 sào vườn để đường được mở rộng, thẳng theo thiết kế. Vận động được 8 hộ làm nghề cai xây dựng của thôn ủng hộ 200 ngày công thi công đường. Xây dựng thành công con đường làng Vĩnh Trung to đẹp, còn phải kể đến sự khéo léo vận động của chi bộ và ban kiến thiết đối với con em sống xa quê. Điển hình như ông Vũ Thế Tiệm (Lai Châu) gửi về kiến thiết đường làng 62 triệu đồng; ông Vũ Phúc Hoàng (Điện Biên) 35 triệu đồng, các ông Vũ Vệ, Vũ Nghi, Vũ Anh, Vũ Đại… mỗi người từ 15 – 20 triệu đồng.

Chủ trương đúng, dân đồng lòng, đường làng thôn Vĩnh Trung được hoàn thành nhanh, đẹp và đạt chất lượng cao. Từ thành công ở hai thôn Đông Quách, Vĩnh Trung, Đảng uỷ, UBND xã Nam Hà rút ra bài học kinh nghiệm trong công tác tổ chức thực hiện xây dựng nông thôn mới. Chủ tịch UBND xã Đào Văn Thọ tâm sự, những con đường ở Đông Quách, Vĩnh Trung vốn là ước mơ của người dân và họ có đủ khả năng thực hiện. Nhưng chỉ đến khi chủ trương xây dựng NTM được triển khai, các cấp ủy Đảng, chính quyền vào cuộc ước mơ đó mới thành hiện thực.

Nhân dân xã Nam Hà thường ví chủ trương xây dựng nông thôn mới của Đảng là một bản nhạc hay, mỗi tiêu chí là một khúc nhạc. ở đó cần những nhạc trưởng tài năng và những nhạc công nhiệt huyết, đặc biệt là vai trò nhạc trưởng cấp ủy thôn. Khúc ca làm đường giao thông nông thôn ở Nam Hà đang được tấu lên với cung bậc rộn rã hòa quyện ý Đảng, lòng dân. Xã đang tiếp tục chỉ đạo 2 thôn Hướng Tân và Đông Hào khai thác từ nội lực để đẩy nhanh tiến độ xây dựng giao thông nông thôn và thủy lợi nội đồng. Qua rà soát, Nam Hà đã đạt 7/19 tiêu chí NTM, Ban chỉ đạo NTM đang tích cực triển khai công tác DĐ ĐT, ưu tiên tiến hành xây dựng, tu bổ lưới điện và hệ thống nước sạch của xã. Phát huy truyền thống “Đơn vị Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân”, với bước đi ban đầu đạt kết quả khả quan, có kinh nghiệm huy động sức dân tin rằng Nam Hà sẽ sớm hoàn thành xây dựng nông thôn mới.

                          Bài, ảnh: Phan Lợi