Tới hết năm 2012, các địa phương trong huyện Đông Hưng đã đạt được 284 tiêu chí xây dựng NTM, tăng 64 tiêu chí so với năm 2011. Tuy dồn điền đổi thửa không phải là một tiêu chí nhưng các địa phương trong huyện đều xác định làm tốt công tác dồn điền đổi thửa sẽ tạo tiền đề quan trọng cho việc hình thành các vùng sản xuất hàng hóa tập trung, từ đó tạo bước chuyển biến tích cực trong sản xuất, góp phần nâng cao giá trị thu nhập, ổn định cuộc sống cho người dân, làm động lực phát triển bền vững cho xây dựng NTM.

Do đó ngay từ năm 2011, Đông Hưng đã có 17 xã đăng ký thực hiện dồn điền đổi thửa, trong đó có 14 xã về đích trong năm 2011. Huyện đã đặt ra mục tiêu 25 xã còn lại và 3 thôn của 3 xã thực hiện từ năm 2011 là Mê Linh, Đông Phong và Đông Hợp phải xong trong năm 2012. Kết quả trong năm 2012 có 15 xã thực hiện ở tất cả các thôn, 8 xã thực hiện ở một số thôn. Tới thời điểm này, 3 xã đăng ký từ năm 2011 đã hoàn thành, dự tính tới tháng 1/2013 sẽ có thêm 10 xã hoàn thành, số còn lại tiếp tục dồn sức thực hiện. Điều đáng nói là có tới 3 xã không thực hiện được trong năm 2012 là Đông Á, Đông Tân và Lô Giang. Những xã này được coi là xã “trắng” dồn điền đổi thửa bởi mới chỉ dừng ở bước tổng hợp số khẩu, phục vụ hồ sơ tài liệu, những diện tích cần chuyển đổi, diện tích đóng góp... nhưng chưa tổ chức chỉnh trang đồng ruộng và dồn điền đổi thửa. Có 23 xã đã tính xong diện tích phải có để đào đắp giao thông thủy lợi nội đồng và dự kiến diện tích cần đóng góp như Đông Á 40,0 m2/khẩu, Đông Huy 10,2 m2/sào, Minh Châu 10,2 m2/sào, Đông Lĩnh 35,0 m2/khẩu...; 22 xã đã xây dựng dự thảo phương án dồn điền đổi thửa như xã Đông Huy, Minh Tân, Đông Xá, Chương Dương, Hồng Việt, Đông La, Hoa Lư...; 21 xã đã và đang thực hiện đào đắp giao thông thủy lợi nội đồng, đến nay nhiều xã đã đào đắp xong, còn khoảng 20% số xã vẫn đang thực hiện với tiến độ chậm.

Theo đánh giá của Phòng Tài nguyên & Môi trường huyện, tiến độ dồn điền đổi thửa diễn ra chậm là do một số xã người dân chưa đồng tình với phương án dồn đổi ruộng sợ hơn thiệt giữa những vị trí đất xa xấu, chua trũng và đất tốt, canh tác hiệu quả cao. Hơn nữa năng lực chuyên môn và ý thức trách nhiệm của một số cán bộ chưa cao, ít đi kiểm tra đôn đốc, hướng dẫn cơ sở thực hiện. Một trong những xã thực hiện chậm nhất huyện hiện nay là xã Đông Tân. Địa phương này không thực hiện được với lý do nhân dân chưa đồng tình với phương án dồn đổi ruộng, cán bộ thôn không có người để tổng hợp số liệu.

Đặc biệt, thôn Tây Thượng Liệt có diện tích lớn nhất xã nhưng trưởng thôn lại không phải là đảng viên nên quá trình lãnh đạo, chỉ đạo gặp rất nhiều khó khăn. Hơn nữa sự vào cuộc của chính quyền, các ban, ngành, đoàn thể ở xã chưa quyết liệt, cầm chừng trong quá trình chỉ đạo và gần như muốn “để dành’’ quyết tâm tới năm 2013 mới thực hiện. Đã có rất nhiều đoàn của huyện về kiểm tra tình hình thực tế địa phương nhưng đến nay vẫn chưa tháo gỡ được những khó khăn, vướng mắc cho xã. Hay như ở xã Đông Á, mặc dù đã xây dựng được phương án dồn điền đổi thửa nhưng khi tiến hành họp bàn với chi bộ và nhân dân để lấy ý kiến lại không thống nhất được về việc luân chuyển diện tích giữa các thôn. Vì thế đến nay xã này vẫn dừng ở bước họp và lấy ý kiến của nhân dân.

Đối với những xã đã hoàn thành dồn điền đổi thửa, mặc dù có số thửa giảm bình quân 50,3%, số hộ 1 thửa chiếm 25,6%, số hộ 2 thửa chiếm 55,7%, số hộ 3 thửa chiếm 7,46% nhưng tính bình quân số thửa/hộ còn cao, số nhóm hộ nhận chung thửa còn quá ít nên khó khăn cho việc quy vùng sản xuất hàng hóa. Hơn nữa phần lớn các xã đào đắp bằng máy, chưa sử dụng được lao động tại chỗ, chất lượng và thẩm mỹ công trình ở nhiều xã không đảm bảo yêu cầu. Số cống trên kênh được xây mới đạt tỷ lệ thấp, chiếm 30,6%, số cống thửa dẫn nước vào ruộng tỷ lệ còn thấp chiếm 13% nên việc dẫn nước vào ruộng và giao thông vận chuyển gặp khó khăn...  

Với những vướng mắc trên, một lần nữa Đông Hưng lại đặt ra mục tiêu trong năm 2013 phải hoàn thành công tác dồn điền đổi thửa ở các xã còn lại. Kinh nghiệm ở một số xã không thực hiện được ở tất cả các thôn trong năm 2011 cho thấy, nếu xã nào thực hiện tốt công tác tuyên truyền, vận động về mục đích, ý nghĩa và nhiệm vụ của chương trình xây dựng NTM, bàn bạc công khai, dân chủ với nhân dân, nâng cao tinh thần trách nhiệm của cán bộ, đảng viên và nắm bắt tâm tư nguyện vọng chính đáng của quần chúng nhân dân thì nơi đó sẽ phát huy được sức mạnh của nhân dân và sẽ nhanh chóng hoàn thành những công việc do nhân dân làm chủ.

Bài, ảnh: Thu Thủy