Khi triển khai xây dựng NTM, Thành phố có khá nhiều thuận lợi như: số lượng xã tham gia xây dựng NTM ít (7 xã); hầu hết các xã đều nằm tiếp giáp với đô thị - vừa là thị trường tiêu thụ lớn, vừa là nơi thu hút nhiều lao động; việc huy động các nguồn lực đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng dễ dàng hơn so với những xã khó khăn, vùng sâu, vùng xa… Tuy nhiên khó khăn cũng không phải là ít bởi một số xã vừa phải lồng ghép mục tiêu xây dựng NTM với quy hoạch phát triển theo hướng đô thị do vậy các bước tiến hành phải thận trọng, đồng bộ, vừa đáp ứng yêu cầu trước mắt, vừa phải phù hợp với định hướng phát triển lâu dài. Mặt khác, do đất đai ở các xã ven thị có giá trị lớn, nhất là ven các tuyến đường trục nên việc vận động người dân hiến đất để mở rộng đường giao thông nông thôn không thuận như các xã. Một số địa phương tiếng là thuộc địa giới hành chính của Thành phố nhưng xuất phát điểm thấp, cơ sở hạ tầng xuống cấp nghiêm trọng, nhất là hạ tầng giao thông…

Xác định xây dựng NTM không chỉ là giải pháp cải thiện đời sống của người dân nông thôn mà còn là cơ hội để Thành phố chỉnh trang diện mạo các xã ven đô, làm tiền đề cho việc xây dựng một đô thị văn minh, hiện đại đáp ứng các tiêu chí của đô thị loại II. Đến nay, 7/7 xã đã hoàn thành quy hoạch chung, quy hoạch chi tiết giao thông thuỷ lợi nội đồng và xây dựng đề án được cấp có thẩm quyền phê duyệt. 3/ 7 xã đã hoàn thành dồn điền đổi thửa (DĐĐT) trong năm 2011. Trong đó xã điểm Vũ Phúc trước khi dồn đổi bình quân mỗi hộ có 5 thửa, sau dồn đổi trung bình còn 1,55 thửa/ hộ (giảm gần 7.000 thửa); xã Vũ Lạc trước khi dồn đổi có 10.890 thửa, trung bình 4,03 thửa/ hộ, sau dồn đổi còn 1,55 thửa/ hộ (giảm 6.704 thửa); xã Đông Thọ sau khi dồn đổi trung bình mỗi hộ còn 1,72 thửa, giảm 1.410 thửa. Các xã còn lại ( trừ Đông Hoà) đang tích cực chỉnh trang đồng ruộng, ra quân đào đắp thuỷ lợi nội đồng, phấn đấu hoàn thành giao đất ngoài thực địa cho dân trước vụ xuân năm 2013. Kết hợp DĐĐT, các xã đã vận động các hộ hiến đất, góp công đào đắp bờ vùng, bờ thửa và quy hoạch hình thành các vùng sản xuất hàng hoá lớn, ví như xã Vũ Lạc đã quy hoạch đồng ruộng thành 4 vùng sản xuất gồm: vùng 2 lúa, vùng 2 lúa+ 1 vụ đông, vùng chuyên màu và vùng nuôi trồng thuỷ sản.

Cùng với việc DĐĐT, chỉnh trang đồng ruộng, các xã đã huy động mọi nguồn lực đầu tư xây dựng hạ tầng theo tiêu chí NTM. Chỉ tính riêng năm 2012 vừa qua, ngân sách tỉnh và Thành phố đã đầu tư cho các xã gần 31 tỷ đồng. Từ nguồn hỗ trợ của trên, một số xã đã huy động nhân dân, con em xã quê đóng góp tiền của, ngày công lao động, hiến đất và công trình trên đất phục vụ xây dựng cơ sở hạ tầng. Điển hình như Vũ Phúc, đã có 286 hộ tự nguyện thu dỡ tài sản phục vụ xây dựng đường giao thông nông thôn. Ngoài sự hỗ trợ của tỉnh và Thành phố, người dân xã Vũ Phúc đã đóng góp hơn 20 tỷ đồng, con em xã quê hỗ trợ 16 tỷ đồng đầu tư xây dựng NTM… Nhờ sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và sự đồng thuận của nhân dân, đến nay xã điểm của tỉnh là Vũ Phúc đã đạt 15/19 tiêu chí, xã Vũ Lạc đạt 11/19 tiêu chí, 2 xã (Vũ Chính và Đông Thọ) đạt 10/19 tiêu chí…

Những kết quả đạt được là đáng ghi nhận song nếu so với các huyện khác và vị trí đầu tàu về kinh tế thì tiến độ xây dựng NTM ở Thành phố thời gian qua còn khá chậm. Tính đến tháng 11/2012, vẫn còn 5/7 xã chưa được phê duyệt quy hoạch chi tiết khu trung tâm; cả 7/7 xã đều mới hoàn thành đề án xây dựng NTM trong năm 2012, ngay xã điểm Vũ Phúc cũng mới được phê duyệt từ tháng 3/2012. Việc DĐĐT và chỉnh trang đồng ruộng còn chậm so với kế hoạch, đến tháng 11/2012 vẫn còn xã Đông Hòa mới xây dựng xong phương án, tổ chức hội nghị lấy ý kiến của người dân nhưng chưa được thông qua nên chưa trình UBND Thành phố phê duyệt. Đặc biệt, việc huy động các nguồn lực từ trong dân phục vụ xây dựng NTM còn rất hạn chế. Do vậy ngoại trừ 4 xã đạt 10 tiêu chí trở lên, các xã còn lại đạt thấp, trong đó xã Đông Hòa mới đạt 7/ 19 tiêu chí, 2 xã Đông Mỹ và Vũ Đông mới đạt 6/19 tiêu chí (một số tiêu chí đã đạt từ trước khi xây dựng NTM)…

Trong năm 2013, Thành phố đặt quyết tâm dồn sức cho xã Vũ Phúc hoàn thành 19/19 tiêu chí để trở thành xã NTM; 3 xã điểm là Đông Thọ, Vũ Lạc và Vũ Chính hoàn thành từ 2- 3 tiêu chí; các xã còn lại hoàn thành thêm ít nhất 1 tiêu chí. Để đạt mục tiêu này đòi hỏi sự lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt của cấp ủy, chính quyền từ Thành phố đến các thôn xóm. Tiếp tục làm tốt hơn nữa công tác tuyên truyền vận động để mọi người dân đồng thuận, nhất là trong việc DĐĐT và huy động sức dân xây dựng cơ sở hạ tầng. Chỉ đạo các xã khẩn trương hoàn thiện quy hoạch quỹ đất để sớm đưa ra đấu giá tạo kinh phí xây dựng NTM, nhất là với các xã Vũ Phúc, Vũ Lạc, Vũ Chính và Đông Thọ cần xây dựng kế hoạch huy động vốn đối ứng cụ thể cho từng công trình, tránh tình trạng nợ đọng XDCB kéo dài. Đẩy mạnh việc ứng dụng các tiến bộ KH-KT vào sản xuất, chú trọng khâu cơ giới hoá, xây dựng cánh đồng mẫu, hình thành các tổ hợp tác phát triển sản xuất…

Ngoài ra, các phòng, ban chức năng của Thành phố cần tích cực phối hợp với các xã trong việc chuyển giao KH-KT, hướng dẫn xây dựng quy hoạch, hoàn thiện các thủ tục quy hoạch đất để đấu giá… Đồng thời tăng cường kiểm tra, đôn đốc tháo gỡ khó khăn trong quá trình triển khai xây dựng NTM tại các địa phương.

Vũ Mạnh