Khó khăn khi “chinh phục” các tiêu chí

Từng là xã khó khăn nhất huyện trong xây dựng NTM nhưng Thái Hưng đã bứt phá vươn lên, trở thành một trong những địa phương về đích NTM sớm nhất vào năm 2015. Cũng vì lẽ đó Thái Hưng được kỳ vọng trở thành 1 trong 4 xã hoàn thành các tiêu chí NTM nâng cao vào cuối năm 2023. Tuy nhiên, qua rà soát đến nay Thái Hưng mới đạt 14/19 tiêu chí, 5 tiêu chí chưa đạt gồm: tiêu chí số 5 về giáo dục (cơ sở hạ tầng chưa đạt chuẩn); tiêu chí số 6 về văn hóa (nhà văn hóa các thôn chưa đạt); tiêu chí số 7 về hạ tầng thương mại nông thôn; tiêu chí 13 về tổ chức sản xuất và phát triển kinh tế nông thôn; tiêu chí 14 về y tế (tỷ lệ người dân có sổ khám bệnh điện tử chưa đạt). Để hoàn thiện các tiêu chí trên, xã cần nguồn vốn gần 50 tỷ đồng. 

Ông Hoàng Viên, Phó Chủ tịch UBND xã cho biết: Hiện nay, ngoài việc huy động nguồn vốn xây dựng thêm 14 phòng học, phòng hiệu bộ của Trường Tiểu học và THCS xã, đồng thời xây dựng 5 nhà văn hóa thôn..., thách thức lớn nhất của Thái Hưng là tiêu chí tỷ lệ dân số có sổ khám sức khỏe điện tử phải đạt từ 90% khó hoàn thành vì đến thời điểm này xã mới có 5% người dân có sổ khám sức khỏe điện tử.

Cũng giống như Thái Hưng, xã Dân Chủ hiện mới đạt 15/19 tiêu chí xây dựng NTM nâng cao, 4 tiêu chí chưa đạt gồm giáo dục, hạ tầng thương mại nông thôn, nghèo đa chiều, tổ chức sản xuất. Dự kiến tổng kinh phí hoàn thiện xây dựng NTM nâng cao 50 tỷ đồng song cân đối ngân sách còn thiếu gần 20 tỷ đồng. Mặt khác, trước đây các xã được công nhận NTM một số tiêu chí chỉ mới đạt qua ngưỡng quy định. Qua thời gian, một số tiêu chí thiếu nâng chất nên khi đối chiếu với quy định mới nhiều tiêu chí đã không còn bảo đảm. 

Ông Đinh Công Chuyển, Chủ tịch UBND xã Dân Chủ cho biết: Để cán đích NTM nâng cao, chúng tôi cần tập trung đầu tư một số công trình như các khu chức năng UBND xã, nhà văn hóa thôn Đinh, sân thể thao, hệ thống giao thông thủy lợi nội đồng cho vùng sản xuất tập trung, thắp sáng đường quê, trồng cây xanh, cây bóng mát, bổ sung hệ thống thoát nước..., đồng thời thực hiện xây dựng Trường Tiểu học và THCS đạt cấp độ 2; quy hoạch điểm thương mại dịch vụ; tỷ lệ hộ nghèo đa chiều phấn đấu giảm xuống dưới 1%; tổ chức sản xuất phải có sản phẩm OCOP, sản phẩm dán mã QRCode và 1 vùng nguyên liệu tập trung. Tuy nhiên, khó khăn nhất của xã là tiêu chí hộ nghèo và xây dựng cơ sở hạ tầng bởi rất khó khăn về nguồn vốn. Đặc biệt, để đạt chuẩn NTM nâng cao chúng tôi phải hoàn thành 19/19 tiêu chí và 75/75 chỉ tiêu, tăng nhiều chỉ tiêu so với chuẩn NTM giai đoạn trước. Ở một xã còn nhiều khó khăn như Dân Chủ, việc “chinh phục” hết các tiêu chí, chỉ tiêu NTM nâng cao là không dễ.

Đến nay Hưng Hà có 4 xã đã đạt NTM nâng cao gồm Tiến Đức, Chí Hòa, Hòa Bình, Hồng An. Năm 2023, huyện phấn đấu có 4 xã Liên Hiệp, Bắc Sơn, Thái Hưng, Dân Chủ về đích NTM nâng cao. Khó khăn lớn nhất của các xã vẫn là nguồn lực để duy trì, nâng cao các tiêu chí đạt chuẩn NTM và xây dựng các tiêu chí NTM nâng cao, trong khi nguồn thu từ đấu giá quyền sử dụng đất hạn chế, nguồn hỗ trợ xi măng không còn, nguồn huy động từ các doanh nghiệp, huy động sức dân đã đến ngưỡng...

Ban hành cơ chế, gỡ khó kịp thời

Qua rà soát theo các tiêu chí NTM nâng cao, toàn huyện Hưng Hà có 4 xã đạt 17/19 tiêu chí, 3 xã đạt 16/19 tiêu chí, 3 xã đạt 15/19 tiêu chí, 3 xã đạt 14/19 tiêu chí, 3 xã đạt 13/19 tiêu chí, 11 xã đạt 12/19 tiêu chí, 6 xã đạt 11/19 tiêu chí. 

Ông Trần Hữu Nam, Bí thư Huyện ủy Hưng Hà nhấn mạnh: Nhằm đưa nhiệm vụ xây dựng NTM của huyện sớm đạt mục tiêu đề ra, thời gian qua Hưng Hà đã ban hành nhiều cơ chế tập trung cho các xã xây dựng NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu. Trong đó phải kể tới cơ chế hỗ trợ nổi bật như hỗ trợ 30% phần ngân sách huyện được hưởng từ nguồn đấu giá đất của xã đó trong giai đoạn 2022 - 2025 để xã đầu tư cho tiêu chí giáo dục; hỗ trợ 100% phần ngân sách huyện được hưởng từ nguồn đấu giá quyền sử dụng đất của xã đó trong 2 năm liên tiếp cho các xã đạt NTM nâng cao, 3 năm liên tiếp cho các xã đạt NTM kiểu mẫu trong giai đoạn 2022 - 2025. Với cơ chế xây dựng hệ thống điện “Thắp sáng đường quê”, ngoài phần hỗ trợ của tỉnh, huyện còn hỗ trợ từ 10 - 15 triệu đồng/km tùy theo cấp tỉnh lộ, huyện lộ hay đường trục xã, trục thôn. Với sản phẩm OCOP, huyện hỗ trợ mỗi sản phẩm 100 triệu đồng cho các xã xây dựng sản phẩm OCOP, thời gian hỗ trợ từ ngày 1/1/2023 - 31/12/2025. Đặc biệt, huyện ban hành cơ chế hỗ trợ 5 vùng sản xuất với tổng kinh phí trên 17 tỷ đồng. Có thể thấy Hưng Hà đã, đang và sẽ tiếp tục ưu tiên nguồn lực cho chương trình xây dựng NTM nâng cao, tiến tới xây dựng NTM kiểu mẫu. Tuy nhiên, bên cạnh hỗ trợ của huyện, các địa phương cũng cần chủ động hơn trong việc đẩy mạnh huy động nguồn lực xã hội hóa để thực hiện các tiêu chí, bảo đảm về đích theo đúng lộ trình đề ra.

Ông Bùi Văn Hiến, Chủ tịch UBND xã Độc Lập chia sẻ: Hiện nay chúng tôi đã hoàn thành 12/19 tiêu chí NTM nâng cao, phấn đấu về đích năm 2024. Tuy nhiên, các tiêu chí chưa đạt chủ yếu là tiêu chí cần nhiều kinh phí như giao thông, cơ sở vật chất văn hóa... Đối với một xã còn nhiều khó khăn như Độc Lập thì cơ chế hỗ trợ của tỉnh, của huyện đã thực sự khích lệ, động viên cán bộ, nhân dân quyết tâm hoàn thiện các tiêu chí khó. Vì vậy, cùng với những kinh nghiệm trong quá trình xây dựng NTM của địa phương, chúng tôi đẩy mạnh công tác tuyên truyền tạo sự đồng thuận, nhân lên sức mạnh của cả hệ thống chính trị trong xây dựng NTM nâng cao; căn cứ tiêu chí, địa phương duy trì và khai thác hiệu quả giá trị hạ tầng cơ sở; đẩy mạnh phát triển công nghiệp, nông nghiệp; khai thác các nguồn lực thanh quyết toán những công trình đã đầu tư xây dựng; nâng cao chất lượng hạ tầng y tế, các cơ sở giáo dục; tiếp tục cải tạo cảnh quan môi trường làm tiền đề phát triển du lịch nông thôn, để NTM nâng cao không chỉ là sự thay đổi diện mạo mà còn là cách nghĩ mới, sức sống mới của người dân.

Mặc dù còn nhiều khó khăn nhưng với tinh thần nội lực vượt khó, quyết tâm cao cùng với cơ chế hỗ trợ của tỉnh, của huyện, các xã trên địa bàn huyện Hưng Hà phấn đấu về đích NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu đúng kế hoạch đã đề ra, góp phần đẩy nhanh phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống nhân dân.

Xã Dân Chủ huy động các nguồn lực nỗ lực hoàn thiện nâng cấp các tuyến đường trục xã.

Thanh Thủy

Tác phẩm tham dự giải Búa liềm vàng lần thứ VIII - năm 2023.