Mới đầu, lượng xi măng hỗ trợ của tỉnh về các địa phương chỉ khoảng 700 tấn/ngày, dần đã tăng lên 1.000 - 1.500 tấn/ngày. Qua đây khẳng định cơ chế hỗ trợ xi măng của tỉnh rất đúng, trúng, hợp lòng dân; các thôn xóm, cộng đồng dân cư đã đồng tình góp thêm sức, tiền của để thi đua xây dựng nông thôn mới. Tuy nhiên, mới đầu triển khai thực hiện đã nảy sinh một số vấn đề khó khăn, vướng mắc nên chưa phát huy hết hiệu quả cơ chế hỗ trợ xi măng xây dựng kết cấu hạ tầng nông thôn mới của tỉnh.

Ông Nguyễn Xuân Dương, Chánh Văn phòng điều phối Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới cho biết: Mới đầu, việc đăng ký nhận xi măng hỗ trợ ở nhiều địa phương chậm so với kế hoạch; khối lượng xi măng đề nghị hỗ trợ chưa đúng theo danh mục công trình và định mức hỗ trợ; việc tiếp nhận, bảo quản và triển khai thi công công trình còn lúng túng, chưa kịp thời. Ðặc biệt, thời gian qua có nhiều địa phương và các hộ dân đã tập kết vật liệu về chân công trình để chờ xi măng hỗ trợ của tỉnh về làm, nhưng chưa được phân bổ. Nguyên nhân do những thôn này đã để xảy ra vi phạm về pháo trong dịp Tết Nguyên đán Quý Tỵ 2013 và các xã không hoàn thành chỉ tiêu giao quân năm 2013.

Ông Phạm Hồng Tùng, Phó giám đốc Sở Tài chính - Giám đốc Quỹ đầu tư phát triển cho biết: Việc phân bổ xi măng chưa kịp thời còn do triển khai trên diện rộng và gấp rút về thời gian, phải tổng hợp qua nhiều đợt, mỗi huyện lại có nhiều văn bản đăng ký, điều chỉnh, bổ sung nhiều lần, liên tục; giữa các văn bản chưa thống nhất cả về số xã, khối lượng xi măng hỗ trợ. Ngoài ra, việc giao nhận, vận chuyển rất khó khăn đối với Quỹ Ðầu tư phát triển và nhà cung ứng xi măng, như số lượng đầu mối, phạm vi địa bàn giao nhận rộng, giao thông đi lại khó khăn. Ðiển hình là số lượng đầu mối các xã cũng như khối lượng xi măng đăng ký tăng lên rất nhanh, trong hơn 10 ngày đã có trên 180 xã đăng ký, với khối lượng trên 127.000 tấn, yêu cầu nhà cung cấp vận chuyển tới các xã và chân công trình. Ðồng thời, việc thẩm định, đăng ký ở các huyện mới chỉ tập trung tới khối lượng xi măng mà chưa quan tâm tới thời gian giao, nhận và chưa phân kỳ theo từng đợt…

Xã Tân Lập (Vũ Thư) nhận xi măng hỗ trợ của tỉnh.

Ngoài những vướng mắc trên, hiện nay một số chủ bến bãi, đại lý bán cát, đá đã lợi dụng cơ hội các thôn xóm ồ ạt làm đường để tăng giá liên tục. Ông Trần Xuân Nguyên, Chủ tịch UBND xã Ðông Xuyên (Tiền Hải) cho biết: Toàn xã hiện còn 11,4 km đường giao thông trục chính nội đồng và đường trục thôn, xã đã đăng ký lượng xi măng cần hỗ trợ là 2.790 tấn; nhiều thôn đã giải phóng mặt bằng, chuẩn bị tiếp nhận xi măng, nhưng giá cát, đá tăng liên tục, do đó nhân dân không có kinh phí để bổ sung cho vốn đối ứng…

Ðể tháo gỡ những vướng mắc mà các xã, thôn còn băn khoăn về tiến độ nhận xi măng chậm, UBND tỉnh, Ban chỉ đạo xây dựng nông thôn mới tỉnh đã ban hành một số công văn, văn bản chỉ đạo, hướng dẫn các xã thực hiện. Theo đó, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thay Sở Kế hoạch và Ðầu tư làm đầu mối tổng hợp kế hoạch đầu tư xây dựng công trình kết cấu hạ tầng của các xã được UBND huyện, thành phố thẩm định và trình UBND tỉnh quyết định phân bổ cho các xã đối với các danh mục công trình nhóm 1. Tỉnh đã giao và ủy quyền cho Văn phòng Ðiều phối xây dựng nông thôn mới chủ trì, phối hợp với Quỹ Ðầu tư phát triển, UBND các huyện, thành phố, đơn vị cung ứng xi măng và các đơn vị có liên quan tổng hợp, phê duyệt kế hoạch phân bổ xi măng cho các địa phương.

Với những địa phương để xảy ra vi phạm về pháo trong dịp Tết Nguyên đán năm 2013 và không hoàn thành chỉ tiêu giao quân năm 2013, UBND tỉnh sẽ xem xét phân bổ xi măng xây dựng kết cấu hạ tầng nông thôn mới sau. Ðể đẩy nhanh việc cấp phát hỗ trợ xi măng theo quy định, đáp ứng được nhu cầu số lượng xi măng các địa phương đã đăng ký, Quỹ Ðầu tư phát triển đã phối hợp với đơn vị cung ứng xi măng đề ra nhiều giải pháp từ việc bố trí điểm trung chuyển đến các phương tiện vận tải bộ và thủy.

Ông Phạm Hồng Tùng cho biết thêm, Quỹ đã làm việc với các huyện, xã có điều kiện để đăng ký tiếp nhận xi măng tại các vị trí trung chuyển, như ở Tiền Hải có Khu công nghiệp Tiền Hải, cầu Trà Lý, bến Trà Lý; điểm trung chuyển tại Hưng Hà là Thị trấn Hưng Hà… bảo đảm sẽ cung ứng được trên 2.000 tấn/ngày. Ông Trần Văn Tuyên, Phó Tổng giám đốc đơn vị cung ứng xi măng cho biết: Thời gian vừa qua, Công ty đã huy động tối đa các phương tiện để vận chuyển xi măng về Thái Bình, nhưng do nhu cầu quá lớn nên không đáp ứng kịp.

Ðể tăng lượng xi măng về tỉnh trong ngày, Công ty sẽ chở xi măng đến các điểm trung chuyển tại các huyện, thành phố, những xã nào bố trí được phương tiện vận chuyển từ điểm trung chuyển về chân công trình thì Công ty sẽ chi trả cước phí. Cụ thể, dưới 10 km giá cước là 25.000 đồng/tấn, từ 10 - 20 km giá 30.000 đồng/tấn và trên 20 km là 40.000 đồng/tấn; chi phí sang tải là 18.000 đồng/tấn… Ngoài ra, Công ty cung ứng xi măng sẽ huy động thêm tàu để chở bằng đường thủy và tập kết tại các bến bãi trong tỉnh. Nếu nhiều địa phương thực hiện theo phương án do đơn vị cung ứng xi măng đưa ra thì 1 ngày có khả năng cung ứng được trên 2.000 tấn xi măng.

Từ nay đến hết năm 2013 thời gian không còn nhiều, trong khi đó tỉnh chỉ phân bổ xi măng trước cho những xã làm ngay trong năm nay, do đó các địa phương cần nỗ lực huy động sức người, sức của để sớm hoàn thành các danh mục công trình kết cấu hạ tầng nông thôn mới đã đăng ký.

Nguyên Bình