Ðến thăm An Khê, một trong 5 xã đăng ký về đích NTM trong năm 2014 của huyện Quỳnh Phụ, chúng tôi cảm nhận rất rõ sự “thay da đổi thịt” của địa phương này. Ðiều dễ nhận thấy nhất là những con đường lầy lội trước kia nay được rải bê tông phẳng lỳ, sạch sẽ. Những ngôi nhà cao tầng khang trang đang mọc lên ngày càng nhiều. Trên các cánh đồng, lúa ngô xanh ngắt một màu với hệ thống kênh mương được kiên cố hóa.

Vui mừng trước sự đổi thay của địa phương, ông Ngô Văn Tuấn, Phó Chủ tịch UBND xã cho biết: Trước khi thực hiện Ðề án xây dựng NTM giai đoạn 2011 - 2015, tầm nhìn 2020, An Khê đã có 9/19 tiêu chí hoàn thành, là tiền đề cho việc thực hiện các tiêu chí tiếp theo.

Phong trào chung sức xây dựng NTM có sức lan tỏa rộng khắp, khích lệ toàn dân tham gia góp sức xây dựng NTM. Nhân dân An Khê đã hiến 67.571m² đất, trị giá trên 7 tỷ đồng làm giao thông thủy lợi, 28.350 ngày công thực hiện dồn điền đổi thửa. Nhiều phong trào thi đua, các tổ tự quản được thành lập ở các tổ, thôn thúc đẩy phong trào diễn ra sôi nổi. Cơ sở hạ tầng từng bước được củng cố, đổi mới; sản xuất nông nghiệp được quan tâm chỉ đạo; tăng trưởng kinh tế được giữ vững và nâng cao.

Với quyết tâm cao của hệ thống chính trị cùng sự đồng thuận trong nhân dân, đến nay xã đã đạt 17/19 tiêu chí, đời sống vật chất và tinh thần của người dân được nâng lên rõ rệt. Thu nhập bình quân đạt 22,36 triệu đồng/người/năm, tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 3%. Với mục tiêu trở thành xã NTM trong năm 2014, Ðảng bộ và nhân dân xã đang tập trung huy động tối đa nguồn lực hoàn thành hai tiêu chí còn lại: cơ sở vật chất trường học và văn hóa.

Cùng với An Khê, 34 xã còn lại trên địa bàn huyện cũng đang tích cực triển khai chương trình xây dựng NTM và đạt được nhiều kết quả nổi bật. Trong 3 năm từ 2011 đến nay, toàn huyện đã huy động được trên 404,1 tỷ đồng. Trong đó: ngân sách tỉnh là 96,5 tỷ đồng, ngân sách huyện là 14,2 tỷ đồng, ngân sách xã là 121,6 tỷ đồng, nhân dân đóng góp là 134,8 tỷ đồng, vốn xã hội hóa huy động từ nguồn vốn tài trợ của các doanh nghiệp, con em xa quê là trên 37 tỷ đồng. Mặt khác, nhân dân trong huyện còn hiến hàng nghìn mét tường bao, hàng chục héc ta đất vườn, hàng nghìn ngày công lao động phục vụ thi công đường giao thông trục thôn.

Cơ sở may xuất khẩu Thái Hà, xã An Thái, huyện Quỳnh Phụ tạo việc làm ổn định cho nhiều lao động tại địa phương. Ảnh: Ngọc Linh

Ðến nay, không kể xã Quỳnh Minh đã được UBND tỉnh công nhận xã NTM, các xã còn lại đã đạt 444 tiêu chí, trung bình 12,6 tiêu chí/xã. Cụ thể: An Ðồng đạt 18/19 tiêu chí, An Khê, Quỳnh Giao đạt 17/19 tiêu chí, 13 xã đạt từ 13 - 16 tiêu chí, 18 xã hoàn thành từ 10 - 12 tiêu chí, An Dục đạt dưới 10 tiêu chí. Ðặc biệt, thực hiện Quyết định 19 của UBND tỉnh về hỗ trợ xi măng xây dựng hạ tầng NTM, toàn huyện đã có 35/35 xã đăng ký với số lượng 59.073,7 tấn; trong đó, một số xã có lượng xi măng đăng ký nhiều: Ðồng Tiến, An Ninh, Quỳnh Hoa, Quỳnh Hoàng… Với lượng xi măng đã đăng ký và tiếp nhận, các xã đã xây dựng được 4,75km kênh mương, 140,9km đường giao thông trục thôn, 200,1km đường nhánh cấp 1, 28,4km đường giao thông trục chính nội đồng và một số công trình nhóm 2.

Những kết quả đạt được trong thời gian qua là đáng khích lệ, tuy nhiên, nhìn lại chặng đường xây dựng NTM trên địa bàn huyện nói riêng và ở nhiều địa phương trong tỉnh nói chung vẫn còn bộc lộ một số hạn chế: công tác tuyên truyền, phổ biến về chủ trương, cơ chế hỗ trợ trong xây dựng NTM còn chưa cụ thể; một bộ phận cán bộ, đảng viên và nhân dân chưa nhận thức đầy đủ về mục đích, yêu cầu, cách làm và vai trò chủ thể của người dân, cộng đồng trong xây dựng NTM dẫn đến tư tưởng trông chờ, ỷ nại. Một số xã chưa xác định được lộ trình, bước đi phù hợp với điều kiện và khả năng của xã; chuyển dịch cơ cấu lao động và cơ cấu kinh tế từ nông nghiệp sang công nghiệp, dịch vụ còn chậm. Một số địa phương việc huy động vốn xã hội hóa phục vụ cho xây dựng NTM còn ít, thể hiện qua lượng xi măng đăng ký hỗ trợ còn thấp.

Theo kế hoạch, huyện Quỳnh Phụ phấn đấu trong năm 2014 có thêm 5 xã hoàn thành các tiêu chí xây dựng NTM, năm 2015 con số này là 9 xã; đến năm 2020 huyện Quỳnh Phụ cơ bản đạt huyện NTM. Ðể đạt được mục tiêu trên, bên cạnh việc tăng cường tuyên truyền, vận động nhân dân; huy động tối đa các nguồn vốn của địa phương và các nguồn xã hội hóa khác, huyện Quỳnh Phụ tập trung lãnh đạo, chỉ đạo hỗ trợ các xã đạt thấp các tiêu chí, đặc biệt đẩy mạnh việc tiếp nhận xi măng hỗ trợ của tỉnh. Song song với việc giữ vững các tiêu chí đã đạt được, các địa phương cần xây dựng lộ trình giải pháp cụ thể để thực hiện các tiêu chí còn lại, ưu tiên các tiêu chí ít sử dụng vốn.

Lưu Ngần