Quy hoạch, xây dựng chợ nông thôn là tiêu chí số 7 trong Bộ tiêu chí quốc gia về xây dựng NTM. Tiêu chí này đang là thách thức với nhiều địa phương bởi hầu hết các chợ đều đã xuống cấp trong khi kinh phí đầu tư phát triển chợ còn thấp, công tác quy hoạch, giải phóng mặt bằng khó khăn, tâm lý không muốn thay đổi thói quen họp chợ tại địa điểm cũ của người dân… Cùng với việc đẩy nhanh thực hiện các tiêu chí NTM, xã Ðông Á (Ðông Hưng) đã nỗ lực tạo mọi điều kiện thuận lợi để thu hút doanh nghiệp tham gia đầu tư xây dựng chợ theo hình thức BOT. Chợ được xây mới không chỉ hoàn thành tiêu chí số 7 mà còn góp phần quan trọng phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Chợ Chùa (chợ cũ) là điểm giao thương, buôn bán chính của địa phương và các xã lân cận. Chợ họp chính vào ngày 6 và 9 hàng tháng, mỗi phiên chợ người dân khắp nơi về đây buôn bán với đủ các loại hàng hóa. Là chợ truyền thống được xây dựng từ lâu với diện tích chỉ trên 1.500m², nằm ven quốc lộ 39, chợ Chùa chưa đáp ứng nhu cầu giao thương, đồng thời luôn tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn giao thông khi tình trạng lấn chiếm lòng, lề đường để buôn bán diễn ra khá thường xuyên trong mỗi phiên chợ. Chị Phạm Thị Tuyết (thôn Ðông A) cho biết: Mỗi phiên họp chính của chợ, lượng người tham gia mua bán rất đông, việc dừng đỗ xe, lấn chiếm lòng, lề đường làm nơi kinh doanh, buôn bán trở thành vấn đề “biết rồi, khổ lắm, nói mãi” với chính quyền địa phương. Vào sáng sớm, cùng với lượng học sinh đi học, chợ Chùa trở thành điểm ách tắc giao thông, xảy ra không ít những vụ tai nạn, va quệt.

Trước thực trạng đó, Ðông Á đã quy hoạch xây mới chợ Chùa với diện tích 10.900m² ở địa điểm mới gần khu vực chợ cũ, cách quốc lộ 39 khoảng 100m. Chợ được xây dựng theo quy mô của chợ đầu mối, tổng mức đầu tư trên 10 tỷ đồng, gồm 8 ki ốt với diện tích 75 m²/ki ốt, 5 lán chính, 5 lán phụ với diện tích trên 100 m²/lán và lán ngoài trời diện tích 500m². Hiện chợ đã hoàn thành giai đoạn I, đưa vào sử dụng từng bước đáp ứng nhu cầu kinh doanh của các thương nhân, góp phần lưu thông hàng hóa, ổn định thị trường nông thôn, hạn chế tình trạng ùn tắc, mất an toàn giao thông. Công tác vệ sinh môi trường, an ninh trật tự luôn được bảo đảm, tạo lòng tin, sự đồng thuận của bà con nhân dân. Hệ thống thoát nước, vệ sinh môi trường, phòng cháy chữa cháy… được xây dựng bảo đảm tiêu chuẩn về chợ NTM.

Ông Bùi Quang Lực, Phó Chủ tịch UBND xã Ðông Á cho biết: Ðịa phương phối hợp cùng với doanh nghiệp đầu tư xây dựng chợ tạo mọi điều kiện thuận lợi cho các hộ kinh doanh với những ưu đãi như: miễn thu các loại phí điện, nước, chỗ ngồi, vệ sinh môi trường, an ninh trật tự trong 1 tháng đầu với các tiểu thương; triển khai các dịch vụ bảo vệ ki ốt, lán chợ... Công tác tuyên truyền nhằm thay đổi tập quán sinh hoạt, mua bán tại chợ truyền thống cũ cũng như để người dân hiểu và thấy được lợi ích kinh tế lâu dài khi chuyển sang chợ mới được chính quyền xã, ban quản lý chợ đẩy mạnh, đặc biệt trước, trong và sau khi chợ mới đi vào sử dụng. Nhờ đó, ý thức chấp hành của người dân được nâng lên, không chỉ với các hộ kinh doanh tại địa phương, những người buôn bán từ nơi khác tới, những người bán hàng rong đều tự giác chuyển sang địa điểm mới. Chúng tôi có mặt tại chợ Chùa trong phiên đầu tiên tại địa điểm mới, các ki ốt đã lấp kín với các mặt hàng đa dạng, phong phú; người bán, người mua tấp nập. Chị Ðỗ Thị Tươi, kinh doanh thức ăn chín tại chợ cho biết: Chợ được quy hoạch, xây mới, mọi người đến chợ mua bán cũng cảm thấy yên tâm. Công tác vệ sinh môi trường, an ninh trật tự được bảo đảm; hàng hóa cũng đa dạng, phong phú hơn.

Xây dựng chợ theo tiêu chí NTM có ý nghĩa quan trọng đối với sự phát triển kinh tế ở địa phương, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân giao thương, trao đổi hàng hóa, nâng cao thu nhập. Không ít địa phương, chợ được xây mới khang trang, nhưng vẫn không thu hút được người vào chợ, bỏ không gây lãng phí do chưa tính đến điều kiện kinh tế, tập quán sinh hoạt của người dân. Khắc phục được hạn chế đó, Ðông Á đã thực hiện thành công tiêu chí chợ, góp phần đẩy nhanh tiến độ xây dựng NTM của địa phương.

Lưu Ngần