Quỳnh Châu là xã nội đồng, có tổng diện tích đất tự nhiên 303,13ha, dân số 3.895 người, kinh tế chủ yếu là nông nghiệp nhưng các điều kiện sản xuất nông nghiệp như hệ thống giao thông, thủy lợi nội đồng lại chưa được xây dựng đồng bộ, việc tưới, tiêu còn nhiều khó khăn. Từ thực trạng đó, cấp ủy, chính quyền xã xác định xây dựng NTM vừa là cơ hội, vừa là thách thức, để nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người dân, trong đó việc trước tiên phải làm là chăm lo phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập cho người dân, tạo nền tảng  cho xây dựng NTM. Từ năm 2006, mạnh dạn chuyển đổi diện tích cấy lúa kém hiệu quả sang chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản (với diện tích gần 25ha), đến nay toàn xã đã có trên 50 trang trại, gia trại chăn nuôi có hiệu quả. Đến thăm mô hình chăn nuôi tổng hợp của gia đình ông Nguyễn Văn Thuyết ở thôn Phục Lễ trên khu vực chuyển đổi, chúng tôi mới cảm nhận được hết ý nghĩa của câu nói: “Có sức người sỏi đá cũng thành cơm”. Trên diện tích gần 0,5ha, ngoài chăn nuôi lợn nái ngoại, gia đình ông Thuyết còn nuôi thả các loại cá truyền thống, sau khi trừ mọi chi phí gia đình ông có thu nhập trên 100 triệu đồng mỗi năm.

Cuối năm 2014, thực hiện Nghị quyết số 16 của Ban Chấp hành Đảng bộ xã về xây dựng cánh đồng mẫu, tập trung sản xuất cây màu, cây công nghiệp có giá trị kinh tế cao, nhân dân Quỳnh Châu đã tập trung phát triển cây đỗ leo, ớt kim và một số rau màu khác, giúp nâng cao hệ số sử dụng đất lên 2,7 lần/năm. Đỗ leo là cây trồng được đưa vào Quỳnh Châu từ nhiều năm nay, thu nhập có năm đạt 7 - 10 triệu đồng/sào. Tuy nhiên, vài năm gần đây, do thời tiết bất thuận nên năng suất đỗ giảm, diện tích trồng đỗ cũng vì thế mà giảm dần, người dân chuyển sang trồng ớt kim (trên 10ha trong vụ đông năm 2014). Để phát triển kinh tế, nâng cao thu nhập cho người dân, cùng với phát triển nông nghiệp, Quỳnh Châu còn đẩy mạnh tuyên truyền nhằm chuyển dịch cơ cấu lao động từ nông nghiệp sang các ngành tiểu thủ công nghiệp, dịch vụ. Làng nghề thêu ren truyền thống Phục Lễ vẫn duy trì hoạt động hiệu quả, các ngành nghề mới như sản xuất hương xuất khẩu, gia công các mặt hàng tiểu thủ công nghiệp đang phát triển mạnh. Ngoài ra, trên địa bàn xã còn có Công ty May Quốc Khánh thu hút 80 lao động với thu nhập bình quân từ 2,5 - 3 triệu đồng/người/tháng. Đến nay, thu nhập bình quân đầu người ở Quỳnh Châu đạt 23,5 triệu đồng/năm.

Song song với phát triển kinh tế, Quỳnh Châu cũng từng bước khắc phục khó khăn, đẩy nhanh tiến độ xây dựng NTM. Đến hết năm 2014 xã đã đạt 12/19 tiêu chí, 7 tiêu chí còn lại đang được tích cực triển khai thực hiện. Đối với tiêu chí tỷ lệ hộ nghèo, qua rà soát, đánh giá, trong tổng số 89 hộ nghèo của xã có 75 trường hợp là người già sống riêng. Để hoàn thành tiêu chí này, xã đang đẩy mạnh tuyên truyền để các trường hợp này về sống cùng con cháu. Chợ cũng được Quỳnh Châu quy hoạch trong đề án xây dựng NTM, tuy nhiên hiện các xã lân cận đều có chợ, thu hút lượng lớn người dân trong xã tới mua bán nên UBND xã đề nghị UBND tỉnh cho phép không thực hiện tiêu chí này. Tiêu chí số 2 về giao thông là một trong những tiêu chí “nặng gánh” với Quỳnh Châu. Ông Lưu Xuân Huân, Chủ tịch UBND xã cho biết: Cùng với sự hỗ trợ của tỉnh, người dân Quỳnh Châu đã tích cực đóng góp công sức, tiền của, giải phóng mặt bằng để cứng hóa hệ thống giao thông. Đến nay, hệ thống giao thông thôn xóm của xã đã cơ bản được bê tông hóa khép kín. Tuy nhiên, gần 4km đường trục xã và trên 10km đường trục chính nội đồng hiện vẫn chưa được cứng hóa. Các công trình kênh mương, nhà văn hóa, sân thể thao, lò đốt rác cũng chưa được xây dựng do ngân sách của địa phương hạn hẹp. Dự kiến, tổng kinh phí để hoàn thành các tiêu chí còn lại ước khoảng 18 tỷ đồng. Do đó, cùng với việc đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động, huy động sự đóng góp của nhân dân và con em xa quê, Quỳnh Châu đã quy hoạch, tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất để tạo nguồn vốn xây dựng NTM; tuy nhiên, do giá thành thấp, kinh phí để hoàn thành  các tiêu chí NTM vẫn cần có sự hỗ trợ của cấp trên.

Năm 2015, tỉnh có chủ trương phân bổ kinh phí cho các xã khó khăn, xã điểm và xã đăng ký về đích sớm. Hy vọng, cùng với sự hỗ trợ của tỉnh, sự đồng thuận của nhân dân, Quỳnh Châu sẽ sớm trở thành xã NTM.

Hà Linh